De 4 grootste valkuilen van managers

Ken jij je valkuilen in je werk als manager? De schaduwkanten waar je niet meer effectief bent en energie verliest? De kanten die je waarschijnlijk liever wegdrukt dan ruiterlijk toegeeft? Uit mijn ruim tien jaar ervaring als coach/trainer heb ik de vier meest voorkomende valkuilen van managers op een rijtje gezet. En natuurlijk lees je ook hoe je hier mee om kunt gaan.

1. Controledrang.
   Veel managers vinden het ongelofelijk lastig los te laten en dus vertrouwen en verantwoordelijkheid te geven aan medewerkers. Ze willen het liefst zoveel mogelijk zelf doen en hebben de neiging veelvuldig over de schouders van medewerkers heen te kijken (overigens zonder dat ze het vaak door hebben). Mensen worden hier lui van of raken geïrriteerd. Met als gevolg dat ze juist geen verantwoordelijkheid nemen (iets wat elke manager graag wil). Waarom? Omdat ze voelen dat ze geen 100% vertrouwen krijgen. Vertrouwen krijgen is een basiswaarde voor elk mens. Het zorgt er meestal voor dat medewerkers harder gaan lopen, meer initiatieven nemen en zich vast bijten in hun rol. Bedenk zelf maar eens; hoe wil jij behandeld worden door jouw manager? Als echter blijkt dat een medewerker door het geven van vertrouwen niet floreert, is er iets anders aan de hand. Dan zit de persoon niet op de juiste plek of moet begeleid worden in het uitvoeren van taken.
2. Please-gedrag.
   Ophra Winfrey heeft ooit gezegd: “We lijden massaal aan de disease to please.” Dat onderschrijf ik volledig. Please-gedrag uit zich door niet de confrontatie aan te durven gaan. Of door moeilijk nee te kunnen zeggen. Je wilt de harmonie bewaren en hebt een hekel aan ruzie. Met als gevolg dat je te veel apen op je schouder neemt en daardoor te veel werkdruk ervaart. Je bent waarschijnlijk erg oplossingsgericht en wilt iedereen helpen door advies en tips te geven. Je lost echter problemen op die niet van jou zijn.
3. Perfectionisme.
   Veel managers willen alles perfect doen. Leggen de lat enorm hoog, eisen veel van zichzelf en vaak ook van de ander. De verwachtingen over de prestaties van de ander zijn dan vaak te hoog en daar kun je als manager flink in teleurgesteld worden. Perfectionisten denken vaak dat hun manier de enige goede is en staan daardoor niet erg open voor andere manieren.
4. Ongeduld.
   Dit uit zich vaak in sneller willen dan je team. Je wilt allerlei veranderingen doorvoeren maar je merkt dat je team een ander tempo heeft. En daar baal je van. Je vindt je mensen te traag en weet niet goed hoe je daar mee om moet gaan. Veel mensen die ongeduldig zijn kunnen hun irritaties vaak moeilijk verbergen, worden soms bot of aanvallend waardoor medewerkers angstig worden. Want ze voelen de irritatie uiteraard wel! Ze weten alleen niet goed wat ze hier mee moeten. Het kan verlammen en/of weerstand oproepen. Het leidt in ieder geval meestal niet tot een effectief gesprek.

Hoe om te gaan met deze valkuilen?

Je valkuilen leren herkennen is de eerste stap. Als je niet weet waar jouw schaduwkanten zitten, kun je ook niets veranderen. Maar jezelf kennen is niet makkelijk. De meeste mensen zien veel makkelijker de fouten en gebreken van anderen dan die van henzelf.

Hoe komt dat? Omdat we in automatische patronen leven. We hebben niet geleerd ons bewust te zijn van onszelf. Een makkelijke manier om jezelf beter te leren kennen is vragen aan anderen waar je aandachtspunten liggen. Een makkelijke vraag die in de praktijk veel weerstand oplevert. Veel mensen vinden het moeilijk en confronterend de waarheid over zichzelf te horen. Het kan namelijk pijnlijk en schaamtevol zijn je tekortkomingen toe te geven aan jezelf en anderen. We drukken ze daarom liever weg.

Een andere manier om jezelf beter te leren kennen is jezelf waarnemen. Hoe doe je dat? Door van een afstand naar jezelf te kijken. Tijdens gesprekken moet je een soort ‘knop’ aanzetten die je bewust maakt van jezelf. Je leert zo luisteren en kijken naar jezelf zodat je gaat opmerken wat je voelt, wat je zegt, hoe je kijkt, wat je uitstraling is en wat anderen daar mee doen. Als je dit kunt, voel je de keuzevrijheid en ruimte je gedrag of communicatie te veranderen.

Na het herkennen is het zaak je valkuilgedrag in één woord te benoemen. En te achterhalen wat het ergste is wat er kan gebeuren als je deze loslaat.

Voorbeeld.

Lisa is manager en heeft te veel werk op haar bordje liggen. Ze is gestrest en weet niet hoe ze alle ballen in de lucht moet houden. Thuis klaagt ze steen en been over haar werkdruk. Ze weet niet hoe dit te veranderen. Tijdens het coachingstraject komt ze er achter dat haar valkuilgedrag controledrang is. Ze durft moeilijk los te laten en vertrouwen te geven aan mensen.

Het volgende stappenplan leert haar haar valkuilgedrag om te zetten in effectief gedrag:

Stap 1: Benoem je valkuilgedrag. Voor Lisa is dit controledrang. Stel jezelf de vraag: wat is het ergste wat er kan gebeuren als je dit gedrag loslaat. Oftewel: wat wil je niet voelen? Kortom; achterhaal de angst. De angst van Lisa is: ik ben niet goed genoeg.

Stap 2: Accepteer de angst. Acceptatie zorgt namelijk voor rust en ruimte.

Stap 3: Bedenk wat je vanuit deze rust liever wilt geloven over jezelf. Voor Lisa is dat: ‘ik ben goed zoals ik ben en geef van daaruit vertrouwen aan mijn mensen.

De uitdaging is om 100% verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag en emoties. Om niet de schuld van je valkuil bij de ander te leggen (bijv. ‘Het komt door Pietje dat ik zo ongeduldig ben’). Als je dit kunt pas je persoonlijk leiderschap toe in je leven en zul je voelen dat je veel meer kunt bereiken dan je denkt. Succes!