De wortel en de stok

Columns

Heel vroeger - toen een groot gedeelte van werken nog bestond uit het uitvoeren van routinematige, mechanische handelingen – was de wortel-en-stok methode erg populair onder managers (een kruising tussen een politieagent en een boekhouder). Houdt werknemers (een kruising tussen slaaf en ‘vrij mens’) een wortel voor om ze sneller te laten werken en als dat niet werk sla je ze met een stok op hun kont.
Dat zorgde – aangespoord door het Scientific Managementdenken van Taylor – voor een enorme toename in arbeidsproductiviteit. En arbeidsproductiviteit was de grootste beïnvloeder van de winst van ondernemingen. En winst was het primaire, bijkans enige doel van ondernemingen

Onlangs bezocht ik het managementmuseum, op zoek naar hét managementtool van de 19e en begin 20ste eeuw, dat zo een enorme invloed heeft gehad op de groei van organisaties, onze economie en dus onze welvaart.
Tot mijn grote verbazing kon ik het niet vinden. Ik had verwacht dat de ‘Wortel en de stok’ een centrale plek toebedeeld gekregen zou hebben. Ik dwaalde zaal na zaal na zaal door het museum en vond nog steeds geen spoor van dit in het verleden verdienstelijk managementinstrument.

Op een gegeven moment besloot ik een suppoost aan te spreken. “Goedemiddag, waar vind ik de wortel en de stok in dit managementmuseum?” “De wat?” vroeg de suppoost terwijl hij zijn wenkbrauwen tot een vraagteken fronste. “De wortel en de stok” probeerde ik nogmaals. De suppoost keek me aan of hij het in Keulen hoorde donderen. “U bent hier in het managementMUSEUM, meneer” beet hij me schamper toe.
“Dat besef ik me” repliceerde ik ligt verontwaardigd “Dat leek me dé plek om hét managementtool achter het succes van de industriële revolutie te aanschouwen.”
De suppoost kon zijn irritatie niet langer onderdrukken: “Meneer, loopt u de boel hier te flessen? De wortel en de stok wordt nog volop gebruikt in organisaties, dus als u het wilt zien, moet u niet hier zijn”

Pruttelend sprak ik: “Maar meneer, we leven nu toch in andere tijden, de aard van werk is toch schrikbarend veranderd, zeker met de komst van automatisering, PC’s en internet is werk toch zo drastisch anders geworden? In de industriële revolutie was het werk toch vooral productie gerelateerd en we leven nu toch in de kennis- en creativiteitseconomie? Heel andere factoren bepalen nu toch het succes van organisaties en dat vraagt toch om een totaal andere inrichting van organisaties? De kredietcrisis heeft ons toch doen beseffen wat het stimuleren van een eenzijdige focus op kortetermijnwinst voor desastreuze gevolgen kan hebben? Managementtools van toen leveren toch niet meer het gewenste resultaat? En managers hebben we toch allang geleden getransformeerd tot visionaire leiders die ons inspireren, de weg wijzen en ons coachen? Mensen verbinden zich toch vanuit autonome motivatie met organisaties en projecten? De wortel-en-stok methode is toch schromelijk achterhaald en staat dit alles toch in de weg? De wortel- en-de-stok zou dus per saldo allang opgenomen moeten zijn in het managementmuseum?

De suppoost draaide zich met een zucht om. Hij mompelde nog iets van “volgens mij zit er een steekje los bij jou” en liep schouderophalend weg. Mij gedesillusioneerd achterlatend…….

Edwin de Bree
Organisatie 3.0 frameworker @ www.organisatie3punt0.nl

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Ronald-Henk Ritsma
Beste Edwin.

Dat de wortel en de stok nu nog nodig is lijkt me logisch, elk persoon die leiding heeft gegeven kent het probleem. Als je alleen maar aardig bent wordt er over je heen gelopen. Alhoewel het beter werkt om een rotzak te zijn, gaat dit op den duur ook tegen je werken. Kortom je moet een goede balans vinden tussen de wortel en de stuk. Dus op momenten wel vriendelijk zijn maar ook duidelijk je grenzen stellen om te laten zien dat niet me je gesold wordt.

Lees anders mijn boek Macht en Invloed.

Mvg,

Ronald-Henk RItsma

Meer over Leidinggeven