Wie heeft er een oplossing voor de UWV?

In de wet is vastgelegd dat er enige afstand zit tussen de politiek, die de taken vaststelt, en de uitvoerder. Op papier is het UWV een zelfstandig bestuursorgaan dat zelf invulling geeft aan de uitvoering. Tegelijkertijd zijn de taken van het UWV – werknemersverzekeringen innen en uitkeren, werkenden keuren op ziekte en arbeidsongeschiktheid, mensen weer aan het werk helpen – tot in detail wettelijk geregeld. Aan het hoofd van het UWV staat een driekoppige raad van bestuur, daarboven staat de minister van Sociale Zaken. De minister geeft uitvoering aan de wensen van de Kamer.

Kamerleden zijn erg geneigd om na de uitvoeringstoets nog even een motie in te dienen, of een amendement.’

In goede tijden kan groot optimisme heersen in de Kamer, dan kan een uitvoeringsdienst telkens meer taken aan en bovendien met een kleiner budget toe. De politici stapelen wens op wens, de dienst wordt geacht het uit te voeren. Maar wanneer de uitkeringsinstantie wordt geplaagd door incidenten schiet de Kamer in een andere reflex: micromanagement.

In 2015 voerde het kabinet-Rutte II de Wet werk en zekerheid in, met daarin een nieuwe manier van het berekenen van de hoogte van de WW, de werkloosheidsuitkering. Het doel van de ingreep: werken naast de uitkering moest lonender worden.

Sindsdien moet de WW-ontvanger niet zijn uren maar zijn inkomsten doorgeven. Het UWV laat daar vervolgens een rekensom op los zodat werken naast de uitkering altijd geld oplevert, ook als het nieuwe salaris lager is dan het loon bij de eerdere werkgever. Politiek goed uit te leggen, zeggen UWV’ers, maar in de uitvoering blijkt het ‘hogere wiskunde’.

Momenteel kampt het UWV met die laatste dynamiek. Sinds het najaar komt de uitkeringsdienst regelmatig negatief in het nieuws: Poolse arbeidsmigranten die met WW op zak naar Polen vertrekken, haastige en ondermaatse afhandeling van achterstallige arbeidsongeschiktheidskeuringen, conflict tussen de ondernemingsraad en het bestuur over de organisatie, slechte rapportcijfers voor arbeidsdeskundigen.

Bovendien krijgt een groot aantal gedetineerden een uitkering van het UWV hoewel zij daar geen recht op hebben. De uitkeringsinstantie UWV, die de laatste tijd al vaker negatief in het nieuws kwam, is van het probleem op de hoogte. Volgens de wet hebben gevangenen geen recht op een uitkering. Onderzoek wijst uit dat van de 2200 gedetineerden met een uitkering er 550 verkeerd zijn verwerkt. Dat komt onder meer omdat het UWV werkt met een sterk verouderde databank. Ook worden processen onvoldoende bewaakt.

Alles gaat mis!

Er is het zoveelste rapport dat zeer kritisch is over de kwaliteit van de werknemers van UWV. Eerder waren er de vele fouten bij het indelen van beschut werk, bij het banenplan en bij aanvragen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Nu blijkt ook veel mis te gaan bij het contact tussen UWV en mensen met een Wia-uitkering (voor arbeidsongeschikten).

Slechts 33 procent van de artsen geeft correct aan op welke termijn er verbeteringen zijn te verwachten in de medische situatie van de arbeidsongeschikte. Ook meer dan de helft van de artsen maakt fouten bij het registreren van factoren die het herstel in de weg zitten. Door een tekort aan artsen lopen de achterstallige keuringen van mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering al jaren op

UWV zegt, ‘maak ons medeverantwoordelijk’

De rode draad tussen de Kamerleden is onvrede over de huidige relatie met het UWV. Men wil dichter op de dienst zitten zonder in hun eigen valkuil te lopen en de uitvoerder te overvragen. Het UWV scheidt een indrukwekkende hoeveelheid rapporten af op jaarbasis, maar de belangrijkste zaken bereiken de Kamer niet. Dat zegt al genoeg,...

Wie heeft er een oplossing voor de UWV? Of de belastingdienst, en elk ander overheidsorgaan wat dicht is geslipt met regels, oude systemen en die gegroeid zijn tot kollosale gedrochten van organisaties.

bron: Volkskrant