Wat is weerstand en hoe creëer je het?

Columns

Het enige permanente in deze wereld is verandering. Wat er ook gebeurt in de toekomst. Een ding weten we zeker, er zullen altijd kleine ontwikkelingen (evolutie) en grote veranderingen (revolutie) plaatsvinden. Dit zal op natuurlijke wijze gepaard gaan met het overwinnen van weerstand. Weerstand bij jezelf en weerstand bij anderen. Stop dus maar met je ergeren aan weerstand, het is een onlosmakelijk natuurverschijnsel, verbonden aan de groei van je mens zijn. Dus ook aan de ontwikkeling van jezelf en je medewerkers.

Toch een heerlijke gedachte ; “Dit gaat weerstand opleveren, dit is zo’n baanbrekend idee, dat kan niet anders”! In plaats van de angstige benadering ; “O jee, dit gaat een hoop ellende opleveren , want dit zijn ze niet gewend”.

Weerstand is een teken van energie en energie is warmte. Zo voelt het alleen niet altijd. Het is pas echt vervelend als er geen energie meer in de medewerker of de afdeling zit. Gelatenheid. Beter stevig voor of tegen iets zijn, dan niets zijn. Het zou te makkelijk zijn om je na het advies over je houding tegenover weerstand veel plezier en succes te wensen. Nee, we duiken iets dieper de weerstand in.

Weerstand is het gevoel , dat je krijgt, als je denkt, dat je wensen of behoeften niet (goed) vervuld worden. Let op, het begint al als je denkt, dat je behoeften niet goed vervuld worden. Er hoeft in werkelijkheid nog helemaal niets aan de hand te zijn. Zodra je het aanneemt begint de weerstandenergie al te stromen.

Voorbeeld.
“Zo jongens, ik ben blij dat we eruit gekomen zijn en we samen de Benelux markt kunnen gaan ‘aanvallen”, sprak de kersverse CEO van de logistieke gigant die was ontstaan na de fusie. We hebben daar goeie ideeën over en willen die graag met jullie delen. Op het eerste gezicht leek de nieuwe samenwerking een verademing. Eindelijk een holding die strategisch geïnteresseerd is in wat we doen. Vonden de management team leden van de Nederlandse tak die overgenomen was door de Belgen. Die op hun beurt aan de Amerikaanse eigenaar rapporteerde. Al snel bleek het helemaal niet zo leuk te zijn. Er moesten businessplannen gemaakt worden voor het nieuwe jaar. Afdelingstargets en persoonlijke targets moesten worden vastgesteld. Begin van iedere maand moest er een 3 maandelijkse rolling forecast gemaakt worden. “Vertrouwen ze ons niet of zo”? Beslissingen werden over hun hoofd genomen en kwamen vanuit de holding in de vorm van mededelingen binnen gewaaid. “Hebben wij nog wat te zeggen soms?”. Investeringen en kosten moesten eerst gefiatteerd worden voordat er met de uitvoering begonnen mocht worden. “Worden we nog wel voor vol aan gezien?”. Al snel gingen de hakken in het zand > weerstand!

Wat is nu de werkelijke aard van de weerstand ? Waar komt die vandaan ? Wat zijn de dieper liggende drijfveren en overtuigingen die onder de gedragsuitingen schuil gaan ? In bovenstaand voorbeeld zie je duidelijk, dat de behoefte vervulling aan erkenning en invloed bij de Hollanders onder druk komt te staan. Zij hebben andere opvattingen over hoe je tot besluiten komt. Die opvatting en de waarneming dat de Amerikanen die blijkbaar niet delen, levert emotie in de vorm van weerstandenergie. Met deze vorm van energie ga je remmen en haal je de beweging eruit. Je de-motiveert jezelf.

Motief = Beweeg-reden. De-motief=Stop-reden.

Daarmee gaat dus energie verloren. Sterker nog, in de praktijk kan het voor aanhoudende energie lekken zorgen. Weerstand verdampt namelijk niet zomaar als de bron niet wordt aangepakt. Hoe kunnen we deze weerstand energie nou omzetten in bewegingsenergie, zodat ze niet verloren gaat ? 

Zichtbaar gedrag komt voort uit beslissingen die voor een klein gedeelte uit ratio bestaan en voor een zeer groot deel uit emotie. Emoties zijn abstract en dus moeilijk rechtstreeks te herkennen. Ze veranderen voortdurend. Worden door mensen verschillend beleefd en verschillend geuit. De grondslagen voor je emoties zitten diep van binnen. Ons gedrag en dus ons zakelijke en persoonlijke leven is er van doordrenkt. Het herkennen, erkennen en doorgronden van de juiste emoties is dus cruciaal en tegelijkertijd lastig

Geef oprecht gelijk in de emotie, corrigeer op inhoud!

Geef de ander gelijk in zijn emotie en corrigeer (of confronteer met respect) daarna op inhoud.
Waarom iemand gelijk geven in zijn emotie ?

Als ik dit wel eens in mijn workshops vraag krijg ik vaak antwoorden in de trend van ; “Je geeft iemand eerst gelijk, om dan alsnog je punt te kunnen scoren”. “Even meebewegen en dan alsnog toeslaan”. Dit zijn vaak wel de gevolgen van het feit dat je iemand gelijk geeft in zijn emotie, het zou alleen niet je diepste reden moeten zijn om het te doen. Wat dan wel ? Om de simpele reden, dat iedereen altijd gelijk heeft in zijn emotie, jij ook.

Of iemand inhoudelijk gelijk heeft is vers twee. In de praktijk is het voor mensen vaak heel moeilijk op te brengen, om de ander oprecht gemeend gelijk te geven in zijn emotie. We staan stand by op ‘ja, maar’ en op ‘waarom? ’. Deze reacties gaan allebei gelijk terug naar de inhoud.

De neiging om inhoudelijk te reageren op weerstand (=emotie) is groot. Je wilt je opvatting duidelijk maken dus je gaat er inhoudelijk op in.

Je slaat dan de plank mis met teksten als: “Er moet bezuinigd worden” ; “Dit systeem is niet langer houdbaar”; “Als we niet kantelen naar ‘klantgericht’ kunnen we het vergeten”.

Weerstand wordt veroorzaakt door een afwijkende denkwijze ten opzichte van dat wat je waarneemt. Dus weerstand is de ‘wake up call’ die aangeeft, dat de ander blijkbaar een andere opvatting heeft dan jij. Er inhoudelijk dus anders in zit. Om van gedachten (inhoud) te kunnen wisselen moet er eerst contact zijn. Door de ander oprecht gelijk te geven in zijn emotie, erken je hem en krijgt daardoor contact. Door de behoefte aan erkenning te vervullen zal de ander eerder bereid zijn om met je over de inhoud te praten. Dit werkt in het klein en in het groot.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Meer over Weerstand tegen verandering