Terug naar een gezonde middenklasse

De 85.000 abonnees van ManagementSite behoren waarschijnlijk voor het overgrote deel tot de (hogere) middenklasse. Dat wil zeggen dat ze meestal hoogopgeleid zijn, maar niet zoveel verdienen dat ze achterover kunnen leunen. Zij hebben dat inkomen nodig om in hun levensonderhoud te blijven voorzien en om pensioen te kunnen opbouwen. Ze hebben ook een beperkt vermogen, meestal als onderdeel van een eigen huis.

Het vroegere onderscheid dat de middenklasse niet meer met handen hoefde te werken is niet meer relevant, sommige vaktechnische beroepen betalen beter dan administratief werk. Te denken valt aan bijvoorbeeld fysiotherapeuten, loodgieters en rechercheurs. Middengroepen verdienen minimaal modaal (36.500 bruto) en maximaal driemaal modaal. Aansluitend bij begrippen als lagere en hogere middenklasse.

Belang middenklasse

De bovengenoemde definitie is een eigen benadering, Vraag het deskundigen, politici of sociologen zij zullen allen met andere interpretaties komen. Maar hier wordt uitgegaan van de gegeven beschrijving. Het probleem van deze groep is dat krimp plaats vindt omdat er minder te verdelen valt. Daarmee worden een gezonde democratie, goede maatschappelijke verhoudingen en levensgeluk op het spel gezet.

Uiteraard vraagt dit om toelichting. Voor het consumenten vertrouwen is het belangrijk dat veel mensen zekerheid hebben over hun relatief hoge inkomen, waardoor bestedingen op peil blijven en liefst groeien.

Middenklassers kunnen daardoor vrij onafhankelijk opereren, ook ten opzichte van de bovenlaag van circa 10% inwoners, die in Nederland 60% van het totale vermogen bezit. Plat gezegd om uitbuiting door hen te voorkomen.

Een grote middenklasse staat garant voor onafhankelijk gedrag, essentieel voor elke democratie en zorgt er tevens voor dat vertegenwoordigers van de onderklasse als ze hard willen werken kunnen toetreden, zeker als die middenklasse groeit. Daardoor wordt voorkomen dat delen van de bevolking zich permanent buitengesloten voelen

Waarom krimpt de middenklasse?

De belangrijkste factoren die in deze tijd spelen zijn:

• Achter ons liggende crisis, waardoor de koopkracht van velen is aangetast
• Technologie, die routinematig werk automatiseert en robotiseert als onderdeel van de digitale revolutie. Oude business modellen verdwijnen nieuwe komen.
• Verlies van macht bij de vakbonden die onvoldoende kunnen zorgen voor bescherming van de positie van werknemers
• Opkomst van deel- en flexwerk, gekoppeld aan de wens naar eigen ondernemerschap (ZZP)

Het resultaat is alarmerend

• Een groot deel van de een miljoen ZZPers verdienen niet alleen minder dan vroeger, maar hebben ook hun onafhankelijkheid tenminste voor een deel verloren. Voor banken bijvoorbeeld hebben ze onzekere continuïteit waardoor ze soms zelfs geen eigen huis meer kunnen kopen.
• Beroepen als hoger politiekader, topverplegers en leraren worden door slecht overheidsbeleid structureel onderbetaald. Het gaat totaal om zeker 200.000 mensen.
• Er is nog steeds een grote zichtbare maar ook onzichtbare werkloosheid, wat er toe leidt dat beschikbaar werk vaak nog tegen afbraakprijzen moet worden uitgevoerd

Veel middenklassers zijn de facto weggezonken naar inkomen niveaus onder modaal als zij zijn ontslagen en geen passend werk meer kunnen vinden.

De eenvoudige tijden dat we slechts werkgevers en werknemers hadden zijn definitief voorbij. Ontslagen vallen aan de lopende band. Veel winkelbedrijven zijn failliet, MKBers die zich niet aanpassen verdwijnen, banken en andere dienstverleners nemen aan de lopende band afscheid van midden en lager kader. Met 45+ ben je al snel een probleem op de arbeidsmarkt. Het gevoel overheerst dat onze kinderen in een samenleving zullen leven die minder te bieden heeft dan de tijden van voor de crisis in 2008.

Parasitaire groepen onder bankiers, verzekeraars, advocaten, accountants en andere dienstverleners zijn al sinds de jaren negentig in opkomst, tot uiting komend in een niet meer te tellen aantal fraude gevallen het laatste decennium. Zorgplicht voor de klant is een vaag begrip geworden, het gaat om eigen gewin. Het zijn de bloedzuigers van de maatschappij die vooral de middenklasse veel geld hebben gekost.

De bovenlaag is grotendeels buiten schot gebleven en was zelf soms aanjager van deze misstanden.

Terugkeer naar fatsoen en moraliteit is dringend geboden. Theresa May wijdde er als eerste Europese leider een groot deel van haar eerste grote speech, als premier aan in het Verenigd Koninkrijk, aan.

Wat moet er gebeuren?

De zwakken hebben het zo slecht nog niet in Nederland. Uiteraard zijn er probleemgroepen, zoals chronisch zieke ouderen en laag opgeleide bijstandsmoeders. Bij hen voegen zich naar alle waarschijnlijkheid een toenemend aantal ex zzpers/werknemers van 45+ die niet meer aan de slag kunnen komen en in een meer jaren proces dreigen terug te zakken naar bijstandsniveau. Aan deze groepen zal hier en daar wat gedaan moeten worden, maar niet meer dan strikt noodzakelijk is.

Er moet een prikkel blijven om te gaan werken, eventueel op een lager niveau dan voorheen als enige methode om weer een beter leven te krijgen. De middenklasse in nu aan de beurt in de komende jaren, als Nederland net als Theresa May wil bouwen aan een betere samenleving. Dat vraagt om de volgende overheidsmaatregelen.

• Drastische meerjarige salarisverhogingen bij essentiële overheidsdiensten als politie en brandweer. Tevens bij vak-personeel in de zorg en vooral bij het onderwijs. Het gaat om uitvoerders niet om de management lagen daarboven
• Afschaffing van de bureaucratische modelcontracten en terug naar de oude VAR om weerstanden tegen inhuur zoveel mogelijk te verminderen. De belastingdienst kan bijsturen hopelijk met redelijke tolerantie marges als er misbruik wordt gemaakt
• Herhaalde inhuur van meer dan een 24urige werkweek door dezelfde opdrachtgever wordt verboden, dan is een (part time) dienstverband noodzakelijk
• Initiëren van miljarden overheidsinvesteringen liefst publiek/privaat samen met het bedrijfsleven dus om nieuw werk, liefst innovatief, te stimuleren
• Parasieten en fraudeurs worden veel zwaarder vervolgd, schikkingen worden voor fraude boven een miljoen uitgesloten, straffen moeten worden uitgezeten in het cachot
• Invoering verplichte pensioenvoorziening voor ZZPers

Alles bijeen zou dit pakket naar schatting in de buurt van 10 miljard Euro per jaar kosten, daarmee zou een algemene belastingverlaging zoals de VVD wil van de baan zou zijn.