De afgelopen tien jaar is er een groeiende interesse geweest in de invloed van het benutten van sterktes bij leiderschap. Het wereldwijd bekende werk van Zenger Folkman (2009) en Gallup (2015) hebben de voordelen aangetoond om vanuit sterktes het leiderschap vorm te geven. Hierop volgend onderzoek geeft tevens aan dat leiders die zich richten op de sterktes van zichzelf en hun teamleden niet alleen de betrokkenheid en prestaties verhogen, maar ook de kwaliteit en efficiëntie (van Woerkom en Meyers 2019), het psychologisch welzijn van de organisatie (Luthans et al. 2017) en een inclusievere werkomgeving door het zien en benutten van divers talent (Biswas-Diener et al. 2017). 

Het is duidelijk dat het benutten van sterktes in leiderschap een krachtig middel is voor het bevorderen van zowel individueel als organisatorisch succes. 

Echter, het concept van "je sterke punten gebruiken" kent verschillende misvattingen die het potentieel voor groei kunnen belemmeren. Op basis van met name het praktische onderzoek naar op sterkte gebaseerde leiderschapsontwikkeling van Zenger Folkman (2012) bieden we in dit artikel een dieper inzicht in vier veelvoorkomende mythes om tenslotte inzicht te bieden in de wijze waarop sterktes tot buitengewone resultaten kan leiden. 

1. Sterktes zijn niet gelijk aan passies

Een veelvoorkomende misvatting is dat sterke punten synoniem zijn met passies. Mensen verwarren vaak iets waar ze gepassioneerd over zijn met iets waar ze goed in zijn. Passie is een intense interesse of enthousiasme voor een bepaald onderwerp of activiteit, maar dit betekent niet noodzakelijk dat iemand er ook daadwerkelijk sterk in is.  

Onderzoek toont aan dat er wel een correlatie bestaat tussen passie en competentie: mensen hebben de neiging om beter te worden in iets waar ze gepassioneerd over zijn. Echter, een sterkte is iets waarin anderen je als uitzonderlijk beschouwen, ongeacht of het je passie is. Denk aan een student die na verschillende studieomwegen uiteindelijk een vakgebied vindt waarin hij zowel uitblinkt als plezier heeft. Dit "sweet spot"-gebied combineert passie en competentie, maar het zijn de objectieve resultaten—de erkenning van anderen—die aangeven waar je sterke punten liggen. 

2. Alles proberen te verbeteren leidt tot middelmatigheid

Een andere wijdverbreide mythe is dat succesvolle leiders hun tijd moeten besteden aan het verbeteren van al hun zwaktes. Hoewel het nuttig kan zijn om bepaalde zwaktes aan te pakken, zal het streven naar perfectie in alles vaak leiden tot middelmatigheid. Uitgebreid onderzoek door Zenger Folkman (2012) onder meer dan 65.000 leiders wereldwijd, toont aan dat leiders met slechts drie opvallende sterke punten beoordeeld werden in het 80e percentiel van algehele leiderschapseffectiviteit.  

Het streven naar perfectie in alles is niet alleen onrealistisch, maar het haalt ook de focus weg van de gebieden waarin een leider werkelijk kan excelleren. Buitengewone leiders onderscheiden zich door uit te blinken in een paar specifieke domeinen, niet door overal gemiddeld in te zijn. Een leider die zich richt op het ontwikkelen van een handvol sterke punten, creëert daarmee een unieke en krachtige leiderschapsstijl die moeilijk te evenaren is. 

Neem bijvoorbeeld Angela Merkel, de voormalige bondskanselier van Duitsland. Merkel stond bekend om haar kalmte, analytisch vermogen en pragmatisme. Ze excelleerde in deze gebieden en maakte deze tot haar kenmerkende sterke punten. In plaats van zich te concentreren op haar minder ontwikkelde vaardigheden, bouwde ze voort op wat haar onderscheidde als leider op het wereldtoneel. 

3. Te goed zijn is niet goed

De derde misvatting over het werken vanuit sterktes is de overtuiging dat je iets te goed doet of wilt doen in leiderschap, wat uiteindelijk negatief zou kunnen uitpakken. Dit idee suggereert dat als je te veel gefocust bent op je sterktes, je misschien een soort van overmoedigheid of een gebrek aan evenwicht kunt ontwikkelen, wat kan leiden tot problemen in je leiderschap. Sommige mensen denken ook dat het concentreren op je sterktes kan maken dat je andere belangrijke vaardigheden en competenties verwaarloost. 

Echter, onderzoek van Zenger Folkman toont aan dat deze bezorgdheid ongegrond is. Hun studies benadrukken juist dat leiders die zich bewust zijn van hun sterktes en deze effectief benutten, doorgaans beter presteren en meer succesvol zijn. Het idee dat het ontwikkelen en inzetten van je sterktes schadelijk zou zijn, wordt weerlegd door hun bevindingen. Het benutten van je sterktes heeft geen nadelige effecten heeft, zolang het gepaard gaat met een gezonde dosis zelfbewustzijn en een bereidheid om te leren en aan te passen. In plaats van problemen te veroorzaken, helpt het juist om je potentieel te maximaliseren en bij te dragen aan je succes en dat van je team. 

4. Meer van hetzelfde doen levert geen topprestaties

Een vierde misvatting is dat herhaling van dezelfde acties leidt tot meesterschap in een bepaald gebied. Veel leiders volgen deze lineaire benadering van ontwikkeling: ze denken dat meer doen van hetzelfde zal blijven leiden tot verbetering. Echter, slechts nog meer lezen over een onderwerp geeft uiteindelijk niet de verbetering in de praktijk. Naast de essentiële kennis over een onderwerp is de toepassing ervan complexer en behoeft meer dan de wetenschap over een bepaald onderwerp.  

Topatleten zoals Femke Bol bereiken niet de wereldtop door elke dag enkel dit specifieke onderdeel, in dit geval hordelopen, te trainen.Femke Bol past het zogenoemde concept van cross-trainen gericht toe door vanuit haar specifieke discipline en ambitie o.a. te zwemmen, te trainen met gewichten en een speciaal dieet te volgen.  Deze benadering die in de atletiek en inmiddels breder in de sport wordt toegepast is inmiddels ook een aanpak die voor leiders in hun ontwikkeling succesvol wordt uitgevoerd.  

Pas de juiste ontwikkelaanpak toe en excelleer 

Cross-training in leiderschap betekent het gericht ontwikkelen van competenties en gedragingen die de primaire sterktes in de praktijk ultiem weten te benutten en zichtbaar te maken. Het onderzoek van Zenger Folkman heeft hierin baanbrekend werk verricht door voor de verschillende competenties die voor leiders essentieel zijn om te beheersen, inzicht te geven in de zogenoemde competentie correlerende gedragingen. Uit het onderzoek van duizenden leiders zijn deze geïdentificeerd. Bijvoorbeeld, als een leider als zeer strategisch wordt beoordeeld blijkt deze tevens sterk te zijn in vaardigheden zoals communicatie, klantenbinding en innovatie. Deze ondersteunende vaardigheden maken het mogelijk om strategische inzichten effectiever over te brengen en te implementeren. In de zoektocht naar de juiste ontwikkelaanpak is dit goed nieuws.  

Stel je voor dat je als leider beter wilt worden in strategisch handelen dan is de aanpak van enkel meer boeken over strategie te lezen of een masterclass over strategie te volgen niet voldoende. Het is noodzakelijk om een ontwikkeling te kiezen die past bij je situatie en die ondersteunt in de toepassing van het kunnen verbeteren van je strategie in jouw specifieke situatie, door bijvoorbeeld je te verdiepen in de verbetering van de communicatievaardigheden om je plannen goed over te brengen en gericht te kijken naar de mogelijkheden van de wijze waarop je je klanten op een verbeterde duurzame wijze kan dienen. Deze cross-trainingsaanpak geeft de mogelijkheid om je praktijk tot ontwikkel domein te verheffen en ontwikkeling niet als een theoretische handeling te zien. Meer doen van hetzelfde vanuit een theoretisch concept geeft niet de sprong in de effectiviteit, de zogenoemde aanpak van cross-trainen doet dit wel.  

Conclusie 

Sterktes zijn essentieel in de weg naar buitengewoon leiderschap. Passie is hierbij niet automatisch je gids en sleutel voor het kunnen excelleren. Ook het streven naar perfectie leidt eerder tot middelmatigheid door de focus op elke vorm van zwakte nog te willen verbeteren. De angst van te goed zijn past, niet op de weg naar een onderscheidende leiderschapsstijl.  In het leiderschapsontwikkelproces is het belangrijk om zorgvuldig de sterktes te kiezen en deze nog krachtiger te maken met aanvullende competenties en gedragingen.  Meer van hetzelfde geeft niet de sprong naar excellentie. Of je nu een ervaren leider bent of aan het begin van je leiderschapsreis staat, onthoud dat de echte kracht ligt in het ontdekken van wat jou anders maakt en je vanuit aanvullende gedragingen je leiderschap naar een hoger niveau kan tillen. Zoals veel leiders hebben ontdekt, is het omarmen van jouw unieke cross-training aanpak de sleutel tot het worden van een buitengewone leider.