Risicomanagement: niet door rood rijden...

...denk ik vaak als ik moeders (of vaders) mobiel bellend met een kind voorop en een kind achterop door rood zie fietsen.

Wat voor voorbeeld geef je daarmee aan je kinderen? Spelregels zijn noodzakelijk om samen veilig op weg te gaan. Of niet soms? En die spelregels moet je leren en oefenen.

Dat geldt voor risicomanagement binnen ondernemingen niet anders…
Risico''s in logistiek nemen toe doordat wereldwijde logistieke ketens complexer worden en er veel meer partijen betrokken zijn bij de productie van een enkel product. Leveranciers die ineens niet leveren. Sterke schommelingen in grondstof- en brandstofprijzen. Klanten die uw product plotseling niet meer kopen. Jouw containers aan boord van dat gekidnapte schip in de Oost-Afrikaanse kustwateren. Of een grote brand in het Europese distributiecentrum, die de levering aan klanten stopt. Je moet er niet aan denken! Ineens breekt het logistieke lijntje...
De Aberdeen Group heeft onderzocht dat 99 procent van de ondernemingen een verstoring heeft gehad, 58 procent van de ondernemingen daarvan financiële gevolgen ervaren, maar dat slechts 12 procent van de bedrijven zich daarop echt heeft voorbereid. Risico’s worden dus niet gemanaged.

Om ervoor te zorgen dat een bedrijf door kan blijven produceren, distribueren en verkopen na een onverwachte hapering in de logistieke keten, is het belangrijk dat de logistieke keten resilient is. Je moet ervoor dat zorgen dat je de schade na verstoringen beperkt en snel weer terugkeert naar de gewenste situatie.

Je kunt kwetsbaarheid reduceren door meer overvloed in te bouwen, meer flexibiliteit in te bouwen, meer transparantie te creëren in de keten en meer samen te werken, bijvoorbeeld door samen met klanten, leveranciers of dienstverleners te anticiperen op verstoringen. Het is daarom nodig de risico''s van verstoringen in de logistieke keten te onderkennen en je daarop voor te bereiden. Logistiek kan niet zonder plannen. De 5 P''s van elke logisticus zijn dan ook: perfect preparation prevents poor performance.
Veel bedrijven hebben noodplannen, maar die zijn er vooral om mensen in veiligheid te brengen of milieuschade te voorkomen. Maar een ernstige verstoring in de logistieke keten, betekent ook dat leveringen haperen. Heb je dan ook logistieke noodplannen klaar liggen… en geoefend?
Zo verraste de directeur Logistiek van groothandel Technische Unie zijn logistieke management team op een maandag in 2008. Het leek een gewoon tweewekelijks vergaderdagje te worden. Maar, een televisie stond aan. De nieuwslezer vertelde over een uitslaande brand in het distributiecentrum van Technische Unie. Het managementteam kreeg de opdracht om de persconferentie voor te bereiden. De rest van de dag werd besteed aan allerlei vragen. Hoe om te gaan met de acute crisissituatie? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we zo snel mogelijk weer back-in-business zijn? Gaan we alles weer precies zo opbouwen als het was, of voeren we meteen de nodige veranderingen door? Zo werd gewerkt aan bewustwording en werd vaardigheid geoefend. En zo hoort het!

Ik moest aan die domme, dwaze, door rood rijdende ouders denken toen ik zelf alle data van de BHV-oefeningen ontfutselde aan mijn afdelings'' BHV-er. Die dagen kom ik even niet op kantoor en geef ik even geen colleges. Ik wil niet opnieuw twee uur in de ijzige kou buiten staan op het verzamelpunt, om de oranjes hesjes onhandig te zien slepen met nep-lijken door de nep-rook.  Maar, ik weet het wel... Moet je de spelregels bij verstoringen niet leren door veel en vaak te oefenen, te evalueren en te leren?

Welk voorbeeld geef jij? Ook een dagjes spijbelen bij de volgende rampenoefening? Of iedereen er met zijn of haar haren bijslepen om te leren wat de spelregels zijn als het er ooit ''echt'' toe doet?
Walther Ploos van Amstel, Mede-auteur van Risicomanagement en Logistiek (Pearson).