Vertrouwen? Mooi, maar ik ga er geharnast in.

Onlangs waren we in een buiten, ergens in het land.

De setting: een groep bestuurders die met elkaar regelmatig afstand nemen van de dagelijkse praktijk. De tafels aan kant en de stoelen in een kring. Verwachtingsvolle blikken.

Het onderwerp: ons boek ‘Leidersweg ‘als opmaat naar een dialoog. Geen poespas of opsmuk, maar het echte gesprek. Vol verwachting klopt ons hart.

Iedereen had twee verhalen gelezen. De eerste reacties waren voorzichtig, degene die opende had weinig nieuws gelezen. Dit doen we eigenlijk al. Is er niet gewoon behoefte aan zeepkistleiderschap? Daarna ontspon zich de discussie. Er werden voorbeelden genoemd van Orlandini, de Siciliaanse maffia en gelukkig ook leiders uit ons boek. Dat scherpte de discussie aan maar kwam nog niet dichtbij. Het was nog veilig en abstract. Leiderschap daar kan je een flinke boom over opzetten.

Reset

We vroegen de bestuurders om op een denkbeeldige lijn van 0 (weinig) tot 10 (veel) te gaan staan. De vraag: hoe kwetsbaar kan je zijn in je eigen organisatie. In hoeverre kan je je twijfel, je dilemma’s en vragen delen? In het hier en nu. De groep begaf zich tussen de 5 en 10. Sommigen parmantig vooraan, anderen weggedoken achter brede ruggen.

Er gebeurde iets opmerkelijks, op enkele bestuurders na splitste de groep de vraag op.

Kwetsbaarheid naar medewerkers werd totaal anders ervaren dan naar de eigen Raad van Commissarissen. “Bij mijn raad van commissarissen weet ik nooit waar ik aan toe ben, daar ga ik geharnast in.” “Wat doet mijn Raad als ik laat zien dat ik het even niet weet, ik laat het er niet op aankomen. Ik heb ze anderen een kopje kleiner zien maken." “De RvC is ook mijn werkgever, ik laat niet het achterste van mijn tong zien, stel mijn baan niet in de waagschaal.”

Dit ging nog even zo door.

Het leidde tot ongeloof bij een kleine groep en herkenning bij de rest. Degenen met een goede band probeerden het nog, “Je kan de relatie met de RvC ook zelf beïnvloeden".

Men durfde het niet aan. Was het een aanname, was het ervaring? Hoe dan ook de angst en spanning overheerste. Voedde het beeld van de eenzame top.

Wat doet deze vorm van wantrouwen met de relatie die een bestuurder heeft met zijn medewerkers?

Veel leiderschapsliteratuur en zo ook ons boek gaat over vertrouwen. Opleidingen tot commissarissen en toezichthouders benadrukken dit aspect.

Is dit dé praktijk of een praktijk die op zijn retour is? Vertrouwen, zo blijkt, is nog geen gelopen race.