Een reiziger weet dat onvoorspelbaarheid in het alledaagse je verder brengt dan welk reisplan ook

Reizen biedt bij uitstek de gelegenheid om even los te zijn van het alledaagse met zijn vertrouwde patronen, ritmes en bezigheden. Zo gauw je de deur achter je hebt dichtgetrokken, lonkt het avontuur. Je gaat verwachtingsvol op reis en laat wat vertrouwd is achter je. Nieuwe indrukken en reiservaringen stapelen zich op. Je keert weer huiswaarts en ontdekt, misschien wel met enige teleurstelling, dat alles nog is zoals het was.

Als je ’s ochtends wakker wordt, heb je weer een hele reeks dingen te doen: naar het nieuws kijken, tussendoor ontbijten, je partner en kinderen gedag zeggen, onderweg in de auto een paar telefoontjes, uit de file, en aan het werk. Na een drukke dag is het tijd om naar huis te gaan, maar eerst nog even dit en dat. Eindelijk thuis, een douche, andere kleren aan en samen aan tafel. Na het avondeten nog even achter de computer. Het laatste nieuws kijken, er kan tenslotte wat gebeurd zijn. En naar bed, het is al weer later dan je dacht.

Die nacht heb je een droom. Een engel vraagt je: ‘Waarom doe je dit allemaal?’ En je antwoordt: ‘Uit verantwoordelijkheidsgevoel. ’De engel gaat verder en vraagt: ‘Zou je in staat zijn om een kwartiertje per dag even overal mee op te houden, naar jezelf te kijken en eens even gewoon niets te doen?’ Je antwoordt: ‘Ja, dat zou ik heel graag willen maar daar heb ik geen tijd voor’.

‘Nou breekt mijn klomp,’ zegt de engel, ‘daar heeft iedereen tijd voor, maar mensen hebben geen moed. Werk is een zegen als het ons helpt na te denken over wat we aan het doen zijn. Maar het wordt een vloek als het er alleen maar toe dient te voorkomen dat we over de zin van ons leven nadenken.’

Op dat moment schrik je wakker en denkt, ik kan maar beter weer gaan slapen, het is tenslotte maar een droom, dit soort vragen leidt tot niets, en morgen is het weer een drukke dag. (uit: Als een rivier, gedachten en impressies 1998-2005 van Paulo Coelho)

Reizen zoals we tijdens vakantie doen, lijkt in het normale bestaan ver weg. Gezin, werk en sociale verplichtingen bepalen daarin voor een belangrijk deel onze tijdsbesteding en indeling. Het kost moeite je daaraan te onttrekken. Je weet wat de dagelijkse mores is, hoe laat de supermarkt z’n deuren sluit, wanneer je je dochtertje van de crèche moet halen, hoe laat je volgende afspraak is, et cetera. We ‘passen en meten’ om alles zo efficiënt mogelijk te doen. Met als resultaat dat we nog al eens tijd tekort komen. Daar stil bij staan, schiet niet op, lijkt het adagium. Je bent immers al druk genoeg.

Organisaties zijn van oudsher gemeenschappen die weinig op hebben met reizigers. Reizen is het voorrecht van de manager die als ‘reisleider’ de koers uitzet. En vaak alle zeilen bij moet zetten om het reisplan op koers te houden. De reiziger trekt z’n eigen plan. Hij kan stilstaan, niets doen als het nodig is, en vervolgens linksaf slaan waar rechtsaf voor de hand ligt. En daar houden organisaties niet van.

Zoals de engel eerder sprak, vraagt het om moed om net als een reiziger gewoon even stil te staan en te kijken naar wat je aan het doen bent, los van welke positie of functie dan ook. Dat brengt twijfel en misschien ook wel onbehagen met zich mee. Tegelijkertijd is het een manier om los te komen van zekerheden die je houden waar je bent. Oké, de voorspelbaarheid neemt hierdoor af, je komt voor onvermoede zaken te staan, het lijkt wel vakantie! Maar uit je ervaring als reiziger weet je dat je dat verder brengt dan welk reis- of beleidsplan ook.

Thomas Langemeijer,

GASSHO training & consultancy