Waarom persoonlijk leiderschap zo lastig is

Binnen organisaties wordt een steeds groter beroep gedaan op het persoonlijk leiderschap van medewerkers. Ze moeten meer verantwoordelijkheid dragen, zelfbewuster handelen, meer initiatief nemen, kritisch meedenken over efficiëntere procedures, zelfsturend samenwerken, de organisatie vertegenwoordigen in samenwerkingsverbanden met andere organisaties, …
Dit daagt medewerkers voortdurend uit om persoonlijk en professioneel te groeien. “Heerlijk, zo blijft mijn werk uitdagend”, zegt de één. “Ik vond mijn werk prima, zoals het was”, zegt een ander. En een derde trekt zijn schouder op.

Wat vraagt persoonlijk leiderschap?

Krachtig persoonlijk leiderschap vraagt dat je authentiek bent, trouw aan jezelf en ook bewust kiest wat je van jezelf inzet in relatie tot je omgeving en de doelstellingen waaraan je je hebt gecommitteerd. Persoonlijk leiderschap gaat over wie je bent en waar je voor staat, en wat je hiermee doet in de wereld, je team of organisatie.

Zelfinzicht
Krachtig persoonlijk leiderschap vraagt dat je bewust de leiding neemt over het inzetten van je kwaliteiten, ze inzet wanneer dit effectief is en ze achter houdt wanneer ze niet bijdragen aan het realiseren van de doelen.
Maar omdat we nu eenmaal geen robot zijn vraagt krachtig persoonlijk leiderschap ook dat je weet welke kwaliteiten je gemakkelijk te veel inzet en welke kwaliteiten je lastig of spannend vind om te laten zien van jezelf. Het is een levenslange groeiweg, waarin je je innerlijke belemmeringen afpelt die je in de weg staan om duurzaam en effectief te werken vanuit jouw kwaliteiten.

Proactief handelen
Krachtig persoonlijk leiderschap houdt ook in dat je je bewust bent van je visie en je waarden, en deze tot uitdrukking brengt in je dagelijks handelen. Wanneer je geraakt wordt reageer je al snel vanuit je emoties en raak je gemakkelijk het contact kwijt met wat je écht belangrijk vindt. Handelen vanuit je emoties is niet congruent met je eigen waarden, en draagt niet bij aan het realiseren van je visie en doelstellingen.
Persoonlijk leiderschap vraagt dat je je eigen patronen van reactief gedrag onderzoekt, en dat je je voortdurend oefent om proactief vanuit jouw visie en waarden te handelen.

De uitdaging van persoonlijk leiderschap in teams en organisaties

Persoonlijk leiderschap vraagt dus nogal wat van je persoonlijke ontwikkeling. Het is een spannende, kwetsbare en confronterende groeiweg. En die weg word je geacht te maken binnen je team en organisatie.

Een team en organisatie waar je bij wilt horen, waar je gewaardeerd en geaccepteerd wilt worden. Bewust en onbewust houden we hier rekening mee in onze gedragskeuzes. Spreek je je uit of houd je je mond? Neem je initiatief of wacht je af tot je een opdracht krijgt? Dit soort ‘innerlijke conflicten’ zijn kenmerkend voor het functioneren in groepen.
Iedereen die samenwerkt met anderen voelt een spanningsveld tussen ‘in hoeverre ben ik mezelf’ en ‘in hoeverre pas ik me aan aan de groepsnormen’. Innerlijke conflicten tussen je eigen visie, gevoelens en behoeften en de ongeschreven regels van de groep. Hoeveel risico ben je bereid te lopen als handelen vanuit jouw persoonlijk leiderschap niet lijkt te passen binnen de groepsnormen?

Voor persoonlijk leiderschap in een team of organisatie is moed nodig. Moed om vanuit jouw eigenheid af te wijken van de ongeschreven regels, en het risico te lopen op afwijzing of uitstoting (bijvoorbeeld overplaatsing of ontslag).

Persoonlijk leiderschap is een eenzaam avontuur, waarin ieder zijn eigen belemmeringen en angsten tegenkomt en wordt uitgedaagd om deze op zijn unieke wijze te overwinnen. Persoonlijk leiderschap vraagt om kracht van binnenuit. Kracht vanuit jouw essentie, en afgestemd op de mensen om je heen en de doelstellingen die gerealiseerd dienen te worden.
Klinkt mooi, maar dit is juist wat persoonlijk leiderschap in teams en organisaties zo ontzettend lastig maakt.

Silvia Blankestijn is eigenaar van Blankestijn & Partners. Deze column is gebaseerd op een artikel in CoachLink.