“Out-of-the-box denken is het bestaansrecht van dit bedrijf”

Roel Durlinger is CIO bij materiaaltechnologieconcern Koninklijke Ten Cate NV, een Nederlandse multinational en marktleider op het gebied van beschermende materialen voor mensen in hun werk- en leefomgeving. Het bedrijf produceert onder andere hoogwaardige kunstgrasvezels, duurzame geotextielen, brandwerende weefsels en lichtgewicht composietenvoor de lucht- en ruimtevaart. TenCate is beursgenoteerd met een omzet van ruim één miljard en wereldwijd 4.500 medewerkers in een industrie die wordt gedreven door innovatie.

Bij TenCate worden chemische processen en ICT gecombineerd met vezel-, weefsel- en veredeltechnologie, ofwel textieltechnologieën. Op basis van deze technologieën worden geavanceerde materialen ontwikkeld en geproduceerd voor allerlei B2B-markten, waarbij technologische innovatie bijna een doel op zichzelf is geworden. Durlinger:

“De kunst is om kruisbestuivingen tussen de verschillende marktgroepen te realiseren en zo de synergiën in het concern optimaal te benutten. Onze beschermende materialen kunnen in allerlei verschillende marktsegmenten worden toegepast, denk bijvoorbeeld aan geotextiel als stabilisatielaag onder een kunstgrasveld of juist kunstgras als dempende laag in een geluidswal langs de snelweg.”

Snel schakelen bij overnames

TenCate volgt een Buy & Build-strategie, waardoor het bedrijf de laatste jaren flink is gegroeid. Een deel van die groei is gerealiseerd door bedrijven met aanverwante technologieën over te nemen.

“Wij zijn enorm succesvol door overnames en we hebben de ambitie om nog verder te groeien," zegt Durlinger. "Bij iedere acquisitie heb je echter ook te maken met andere systemen en voorzieningen, en de vele complexiteiten die daarbij horen. Daardoor ontstond de behoefte om de aansturing van de informatievoorziening en de IT beter te organiseren en reguleren. Met een wereldwijd groeiend aanbod van IT-eilandjes verlies je op een gegeven moment het overzicht en de controle."

Durlinger begon aan dit consolidatieproces in 2007, een moment dat samenviel met de rebranding van de diverse merken onder één overkoepelend moedermerk. In overleg met de raad van bestuur werd gekozen voor het model van een hybride geleide organisatie. TenCate is afhankelijk van bepaalde marktontwikkelingen die elkaar snel kunnen opvolgen. Dat betekent volgens Durlinger dat er soms direct moet worden geschakeld:

“Je moet bijzonder snel kunnen acteren op die schakelmomenten en de IT dient daarin te faciliteren. Bij acquisities moeten we snel kunnen overnemen en integreren, maar bij vervreemding moeten we net zo snel kunnen knippen en afstoten."

Naast de veranderende marktomstandigheden stuurt TenCate ook sterk op de informatievoorziening, omdat het bedrijf actueel moet kunnen zien wat de concurrentie doet om daar direct op te kunnen reageren. Durlinger:

“Je ziet een verschuiving in de IT, waarbij het zwaartepunt komt te liggen op de informatiekant. Maar daarbij moet je de technische kant zeker niet vergeten. Die moet de data-explosie immers ondersteunen die momenteel plaatsvindt, zaken als social media en Bring-Your-Own-Device. Je moet alles onder controle hebben en zorgen dat je in staat bent kennis en productiemogelijkheden, producttechnieken en technologieën te koppelen. Zo ontstaan spontaan nieuwe producten en oplossingen."

TenCate stelt de eindgebruiker steeds centraal. Die levert de specificaties en de experts vertalen deze naar de wensen van de klant op basis van de eigenschappen van de beschikbare producten.

"Dat is technologisch innoveren," stelt Durlinger. "Constant de spiraal naar boven zoeken en out-of-the-box blijven denken. Dat is het bestaansrecht van dit bedrijf.”

Local for local

Volgens Durlinger werkt TenCate op grond van het principe ‘Think Local for Local, but Act Global’. Dit houdt in dat markten zo veel mogelijk worden bediend door lokale medewerkers.

“Enerzijds klinkt het mooi natuurlijk, dat decentrale federatieve model,” vertelt Durlinger. “Je kunt immers veel verantwoordelijkheid terugleggen, maar het gevaar kan zijn dat je daardoor wel kennis uit handen geeft. Dat zou je deels met processen en businessanalisten kunnen oplossen, maar innovatie komt tegenwoordig steeds meer van mensen uit de praktijk die met een frisse blik nieuwe pragmatische oplossingen bedenken.”

Durlinger benadrukt dat TenCate natuurlijk wel eigen medewerkers en engineers in dienst heeft die baanbrekend innovatief bezig zijn en nieuwe oplossingen ontwikkelen. Het bedrijf haalt daarnaast innovatieve producten in huis door overnames en er zijn diverse samenwerkingsverbanden met universiteiten en andere kennisinstellingen.

 “We hebben enkele gezamenlijk projecten met universiteiten en hogescholen om innovatie te stimuleren. Zo is TenCate initiator van en partner in open innovatiecentrum TPRC, het Thermoplastic composites Research Center op het kennispark van Universiteit Twente, en partner in TAPAS, een gesloten innovatieproject met ondermeer Fokker en Airbus, dat eerder dit jaar in Parijs een tweede fase is ingegaan. Ook is er een samenwerking binnen eTAC, het Europese composietencluster voor de automobielindustrie. Door al deze samenwerking met partijen in Nederland en het buitenland noemen wij onszelf ook wel een groeiende netwerkorganisatie. Alle betrokkenen met zelfstandige verantwoordelijkheden, terwijl iedereen vanuit het collectief wordt gefaciliteerd. Dat werkt heel flexibel en versterkt de innovatiekracht.”

Het delen van kennis heeft TenCate volledig gestandaardiseerd. Het bedrijf is momenteel bezig om een 'ERP competence center' op te zetten, dat wordt bemand door bedrijfskundigen en bedrijfsanalisten. Op die manier denkt het bedrijf een nog betere kwaliteit te kunnen leveren aan lokale bedrijven en het rendement op de informatievoorziening verder te vergroten.

Rol als CIO

Officieel heeft Durlinger de functie van Corporate Information Manager. Per regio heeft hij een IT-manager, die rechtstreeks aan hem rapporteert. Zelf rapporteert hij aan de raad van bestuur. Durlinger:

“Formeel ben ik geen CIO, ik functioneer direct onder de raad van bestuur. IT valt onder de portefeuille van de CFO. Dat is anders dan in het verleden, waar de CIO nog echt de opperman was van het ketelhuis. Je ziet die rol nu steeds meer verschuiven richting gesprekspartner van de business wereldwijd.”

In zijn huidige rol zit Durlinger aan tafel met de groepsdirecteuren en de raad van bestuur om te bespreken hoe IT de voortgaande ontwikkelingen en innovaties binnen TenCate zo optimaal mogelijk kunnen ondersteunen.

“Ik zie die trend overal,” besluit Durlinger. “Als ik met andere CIO´s praat dan hoor ik veel 'moeten we dit nog wel zelf willen doen?'. Je ziet een verschuiving om IT steeds meer te outsourcen. Wil je de capaciteit en kennis voor het beheer van dit soort systemen in huis halen, ook als de ontwikkelingen sneller gaan dan je kunt bijbenen? Het is mijn taak om de raad van bestuur te attenderen op wat de mogelijkheden en risico’s zijn, maar ook op het belang te wijzen van betrouwbare informatievoorziening. De raad van bestuur koos niet voor een bottom-up, maar een topdown benadering door te zeggen: dit gaan we doen, dit is belangrijk voor TenCate. We hebben dan ook een visionaire bestuursvoorzitter die eigenlijk al bezig is voor het jaar 2050. Het is onze uitdaging om daar naar toe te werken.”