Onverschillig maakt vrienden

Meer bereiken door achteroverleunen

Het jaar is nog lang en dat is maar goed ook. Om onze doelen te bereiken zullen we alle
zeilen moeten bijzetten. Wat dat betreft is er weinig anders dan vorig jaar en volgend jaar
zal het wel net zo gaan. Succes is tien procent inspiratie en negentig procent transpiratie. Het zijn bekende managementclichés. Toch zijn er mensen voor die dit allemaal niet lijkt op te gaan. Alsof het ze komt aanwaaien. Hoe minder ze zich inspannen, hoe meer ze bereiken. Hoe zit dat dan? Wat kunnen we van ze leren? Zijn ze zondagskinderen of doen ze dingen anders dan u en ik?

In het zweet onzes aanschijns zullen we ons brood verdienen, is ons geleerd. Wie wat wil
bereiken moet ploeteren en zonder inspanning kom je niet ver. IJver en doorzettingsvermogen zijn belangrijke deugden. Van huis uit maar
ook in onze opleiding en werkomgeving komen ze telkens weer terug, als sleutels voor succes in het leven. Luiheid en afwachtendheid daarentegen brengen de mens niet veel
verder.

We gedragen ons ernaar in ons leven en in ons beroep. We werken hard en stralen dat uit. We signaleren kansen, we stellen doelen en we communiceren voortdurend over wat we willen bereiken en wat daarvoor nog moet gebeuren. We praten over missie, over strategie en over acties en we geven het goede voorbeeld. We rusten niet voor we
resultaat hebben. Als ware graalridders nemen we de mensen om ons heen op sleeptouw in onze zoektocht naar de schat. Dat kost veel energie, maar een beetje manager is nu eenmaal gezond ongeduldig.

Slechts een kleine minderheid van ons weet zich te onttrekken aan deze moraal. Deze
mensen hebben leidinggevende banen en verantwoordelijkheden als wijzelf en tegelijk
lijken ze minder moeite te hoeven doen voor succes. En wat ons nog het meeste
bevreemdt; ze stralen het nog uit ook, dat ze zich niet zo druk maken om te bereiken wat ze willen. Ze zijn op het oog helemaal niet zo bezig met al die dingen, waar ons hoofd van om loopt. Net alsof het ze minder interesseert, terwijl ze aantoonbaar wél succesvol zijn. Hun houding is in strijd met alles wat we hebben geleerd en zelf in de praktijk brengen. Hun schijnbare onverschilligheid staat ons misschien tegen en tegelijkertijd fascineert ze ons ook. Wat is hun geheim?

Een mooie beschrijving van de attitude die we herkennen, is de engelse term “laid back”.
Ze betekent letterlijk achteroverleunend. Het is de beschrijving van een houding die tevredenheid in zich heeft, ongeacht wat er zich afspeelt op het moment en in de omgeving. De aandacht van mensen met deze houding is onverdeeld hier en nu en vlucht niet naar morgen of ginds. Ze lijken geen dromen te hebben en geen zorgen, alsof de toekomst ze onverschillig laat. Het is een benijdenswaardige houding.

In achterover leunen schuilt een magische energie, waarvan weinig mensen de
aantrekkingskracht kunnen weerstaan. Voor wie oprecht tevreden is, is er weinig dat nog
het verschil kan maken, nu niet en in de toekomst niet. Wie zo in het leven staat, die
beschikt over een onverschilligheid die onkwetsbaar maakt en onoverwinnelijk. Ze is
jaloersmakend en onweerstaanbaar tegelijk voor velen. Ze werkt op mensen, zoals een
zoete siroop op vliegen. Zo trekt ze bewondering en daarmee ook nieuwe energie
aan. Echte tevredenheid is heel begerenswaardig en tegelijk schaarser dan
diamant.

Onverschilligheid kan een krachtige levenshouding zijn, maar ze hoeft nog niet te
leiden tot een managementstijl van “laissez faire”. De paradox is dat ze voortkomt uit een
groot besef van realiteitszin en kwetsbaarheid. Mensen met die kwaliteit zijn extra zuinig met hun tijd en aandacht. Ze leven sterk intuïtief en zullen hun tijd en aandacht daardoor heel effectief aanwenden en richten. Juist dat maakt ze succesvol. Bewust achteroverleunen is minder passief dan het klinkt. Het is de actieve aanvaarding van de werkelijkheid als vertrekpunt voor de toekomst. Je moet durven stilstaan om in
beweging te kunnen komen.

Wim Aalbers werkt als managementadviseur aan de slagkracht van organisaties www.wimaalbers.nl
© Wim Aalbers 2008

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

F.W. Heijman
Hoewel ik niet weet of alle positieve kwalificaties op mij van toepassing zijn, ben ik wel zo'n "achteroverleuner". Ik vond wat dat betreft het werk van de Stoïcijns filosoof (en slaaf) Epictetus, erg herkenbaar, die zei dat er slechts één weg naar is geluk, en dat is op te houden met je zorgen maken over dingen waar je geen invloed op hebt. Met andere woorden: je kunt de werkelijkheid niet veranderen, maar wel je houding tegenover die werkelijkheid. Een dergelijke levenshouding geeft rust omdat het het negatieve relativeert, en bovendien tijd om je te richten op hetgeen wel binnen je invloedssfeer valt.

Ik raad de werken van Epictetus van harte aan aan mensen die het (nog) niet gelukt is een "laid back" attitude te ontwikkelen. Zijn (zeer toegankelijke) werk Encheiridion is gratis te downloaden op: http://www.arsfloreat.nl/documents/Encheiridion.pdf.