De onderschatting van de medewerker

Managers blokkeren creativiteit in ondernemingen meer dan dat ze haar stimuleren. Dit wordt door diverse onderzoeken bevestigd. Volgens onderzoek van het FD en bureau Trompenaars-Hampden Turner zou dit komen door de volgende bedrijfsparadox: creativiteit, zo is de veronderstelling, kan alleen gedijen in een vrije, soms wat chaotische omgeving. En financiers, toezichthouders en managers zitten niet te wachten op een lossere aansturing van de onderneming, dat levert alleen maar risico’s op. Deze paradox is echter slechts het symptoom. De werkelijke oorzaak is een gebrek aan inlevingsvermogen en vertrouwen van managers in hun medewerkers.

Ricardo Semmler

De gemiddelde manager veronderstelt blijkbaar dat het een zootje wordt wanneer je medewerkers meer vrijheid geeft. Het tegendeel is waar. Al in de tachtiger jaren is dit aangetoond door het Braziliaanse bedrijf Semco. Directeur Ricardo Semmler ging zo ver ging in zijn democratiseringsdrift dat medewerkers zelf hun salaris mochten bepalen. Hierbij was sprake van volledige transparantie over ieders loon en de regel was dat iedere medewerker zijn eigen salariseis moest onderbouwen (wat verdienen gelijkwaardige functies elders, wat heb ik nodig om te kunnen leven et cetera). In een dergelijke atmosfeer van transparantie en openhartigheid bleek dat redelijkheid de boventoon voerde. Er was niemand met exorbitante eisen. Slechts zes medewerkers wilden een salaris dat (te) ver buiten de verwachtingen lag. Daarvan waren er vijf die zichzelf veel te weinig salaris toekenden (!).

En zo zijn er nog veel meer cases en experimenten die het tegendeel bewijzen van het hardnekkige misverstand dat creativiteit en controle elkaar niet verdragen: geef medewerkers vertrouwen en vrijheid om hun taken uit te voeren en ze blijken een verrassend groot verantwoordelijkheidsgevoel te hebben. Mits ze vertrouwen hebben in hun leidinggevenden.

Het onderzoek van Het Financieele Dagblad en Trompenaars Hampden-Turner is actueel en relevant. Het maakt duidelijk dat financiers, toezichthouders en managers in hun zicht belemmerd worden door een paradox die als argument wordt aangedragen om creativiteit te blokkeren, controle te verstevigen en medewerkers emotioneel en mentaal te beknotten. Echter, deze paradox is niet de kern van het probleem. Dat is een gebrek aan aandacht, inlevingsvermogen en respect voor de medewerkers waaraan leidinggegeven wordt. En dus een gebrek aan vertrouwen, zowel top-down en bottom-up. Het gevolg is geestelijke en emotionele armoede op veel werkvloeren. En dat is jammer voor de medewerkers, hun managers, en het Nederlandse bedrijfsleven. Bedrijven die de mentale stap durven zetten om daadwerkelijk meer vrijheid en creativiteit toe te laten ervaren dat niet chaos en grotere risico’s hun deel zijn, maar een sterkere, innovatievere onderneming. Die bovendien verrassend goed te controleren is!
________________________________________
Drs. Theo Kroese (theo@kroese-bb.com) is bedrijfseconoom en oprichter van Kroese brands & behaviour.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Renske Quekel
Helemaal mee eens! Zelfs de productiviteit wordt vele malen hoger naarmate de vrijheid en eigen verantwoordelijkheid groter is. Een goed voorbeeld in NL is Interpolis. Hier moeten mensen zelf ook hun lunch afrekenen. Er zit niemand achter de kassa in het bedrijfsrestaurant. De bedrijfscultuur is daar zo vrij en open dat mensen elkaar er ook op aanspreken mocht dat niet gebeuren zonder dat er een gespannen sfeer ontstaat.
Het is echter wel van groot belang dat bij dit soort bedrijfsculturen passende managers worden gezocht. Mensen die volledig achter dit concept staan en erin geloven maar die mensen ook aanspreken wanneer zaken niet goed gaan. Vooral aan dat laaste schort het nog wel eens. Gevolg is dat anderen dan zoiets hebben van ja, waarom zou ik het nog doen? En weer is het sleutelwoord consequent zijn en durven aanspreken....

Meer over Interne communicatie en samenwerking