Olympische innovatie

Geniet u ook zo van de Olympische Spelen? Veel sporters laten hun beste kunnen zien tijdens dit vierjaarlijkse sportevenement. Gemotiveerde sportmensen met een missie. En China? Chapeau! Oké, er moet nog wel gewerkt worden aan mensenrechten en Tibet, maar de Olympische Spelen 2008 staan. Evenals de prestaties van de Chinese Olympiërs. De berichten over de Nederlandse prestaties laten een teleurgestelde toon horen. Waar komt die teleurstelling vandaan? Zijn we een zo zelfingenomen volk? Misschien lijden wij Nederlanders wel ergens aan, maar onderkennen we het niet. Wellicht lijden we aan betweterigheid, arrogantie, zelfingenomenheid en zelfoverschatting. Zo zo, nou nou, dat is me wel even wat. Maar waarom zouden we anders zo mokken over ‘onze’ tegenvallende Olympische prestaties? Hadden ‘we’ vooraf niet op veel meer medailles gerekend? Geachte lezer van deze column, een dergelijk gevoel heb ik nu ook bij innovatie in Nederland.

Nederlanders moeten zoveel en zo goed. Wij moeten in 2011 tot de top vijf gaan behoren van de meest innovatieve landen. Het resultaat valt helaas tot nu toe toch zo tegen, net als het behalen van de o zo begeerde Olympische medailles. Laat ik enkele voorbeelden voor u opnoemen. Wielrenner Theo Bos rijdt in Peking op een high sophisticated fiets, waarin ongeveer een half miljoen euro aan R&D in geïnvesteerd is. Een top product, alleen echter valt (letterlijk) de sporter. Achteraf zou een setje zijwieltjes van tien euro meer soelaas hebben geboden. En wat te denken van onze top zwemmers (m/v) in hun evenzeer high sophisticated badpakjes. Ogenschijnlijk rucksichloos worden kapitalen in sporters en hun materialen geïnvesteerd, maar dit geeft geen enkele garantie op succes. Zou een solide risicoanalyse ten behoeve van ROI op dergelijke investeringen niet op zij plaats zijn? Wederom de vraag of wij Nederlanders onszelf overschatten en te zelfingenomen zijn.

Terug naar Nederland als top vijf innovatieland. Ondanks alle investeringen (ongeveer 11 miljard euro in 2007) zakt Nederland op de lijst der innovatieve landen (van de 5e naar de 9e plaats). Premier Balkenende wil, met zijn oogappeltje dat Innovatieplatform heet, harder en anders aan innovatie trekken. Het moet veel praktischer dan de afgelopen jaren. Ik durf te stellen dat het de overheid niet gaat lukken om Nederland innovatiever te krijgen. De reden? Ambtenaren en managers kunnen niet innoveren. Ondernemende ondernemers kunnen echter wel innoveren, maar moeten een hoge drempel nemen.

Terug naar de sport als metafoor voor innovatie. Het recente verleden toont succesvolle sportprojecten. De projecten hadden tot doel het behalen van een gouden Olympische medaille. De ‘Holland Acht’ heren roeiers en het heren volleybalteam hebben in Atlanta (1996) hun projecten bekroond zien worden met Olympisch goud. Niet onvermeld mogen de Olympische prestaties van wielrenster Leontien van Moorsel blijven (driemaal goud plus eenmaal zilver in Sydney 2000). Deze voorbeelden tonen aan dat goed en helder gedefinieerde projecten succesvol kunnen zijn. Het succes is mede te danken aan de hoge mate van expertise en competenties van alle betrokkenen (naast de sporter zelf vanzelfsprekend ook het management). Deze sporters wisten waar ze mee bezig waren en maakten deel uit van een intrinsiek gemotiveerd team. Daarom ben ik ervan overtuigd dat innovatie in Nederland alleen tot stand gebracht kan worden en succesvol kan zijn met goede en helder gedefinieerde doelstellingen en een gemotiveerd competent team. De overheid beschouw ik niet als een competent team dat innovatie kan voortstuwen. Overheid, blijf bij uw leest en regeer het land, maar laat innovatie over aan ondernemers en wetenschappers die hier werkelijk verstand van hebben. Vervul slechts de rol van laagdrempelige facilitator van innovatie bevorderende middelen. Vele MKB-ondernemers zullen u dankbaar zijn.

Herman de Pagter MM,
hogeschooldocent Marketing
De Haagse Hogeschool (opleiding SBRM)