Managementgoeroes: net zo waardevol als chimpansees die pijltjes gooien

Cover stories

Managementgoeroes prediken graag hun succesformules: ‘als u dit doet, zal succes uw deel zijn’. Het overkwam ook warenhuis V&D. Als dat bedrijf maar beter zou hebben gefocused, scherpere keuzes had gemaakt en klantgerichter was geweest, was er niets aan de hand geweest. Auteur Richard Engelfriet gelooft niets van die maakbaarheidsgedachte. Hij gebruikt de casus V&D om te illustreren hoe weinig waarde de adviezen van goeroes hebben. U kunt volgens hem net zo goed een chimpansee pijltjes laten gooien naar een stapel managementboeken.

Succes is een keuze. Althans, dat is de boodschap die u leest in vrijwel alle managementboeken en die u hoort van managementgoeroes op seminars en congressen. U leest en hoort daar steevast succesformules: volg dit stappenplan, werk met deze principes en succes zal uw deel zijn. Succes is maakbaar, ongeacht de branche waarin u werkt, de omstandigheden waarin u verkeert of het talent dat u bezit. De ene succesformule is nog niet gelanceerd, of de volgende staat alweer te dringen om uw aandacht.

De werkelijkheid is anders. Ondanks de stroom aan succesformules gaan er iedere dag bedrijven failliet, staan er mensen werkloos aan de kant en mislukken er projecten. Het overkwam ook V&D. Het recente faillissement van het warenhuis is een prachtig voorbeeld van de absurde werking van de goeroe-industrie. Het leek wel alsof er meer goeroes waren die het faillissement van V&D verklaarden dan dat het warenhuis zelf klanten had. De boodschap was steeds hetzelfde: ‘als V&D onze adviezen nu maar had opgevolgd, zou het nu nog bestaan’. Zou dat echt zo zijn? Tijd voor een goeroe-analyse aan de hand van zes adviezen die verschenen tijdens de ondergang van V&D.

Zes adviezen van Managementgoeroes

1. ‘Ik zie geen visie, geen verhaal bij V&D’ - Retaildeskundige Paul Moers

‘We gaan ons voortaan sterk richten op ‘wereldburgers’, die hoog opgeleid en open-minded zijn, die graag reizen en relatief veel te besteden hebben. Dat doen we door steeds meer A-merken aan ons aanbod toe te voegen en omni-channel te opereren’.

Dit zijn woorden van V&D CEO Jacob de Jonge uit 2014. U mag dit verhaal afdoen als inhoudsloos gebabbel, maar er was dus gewoon een visie. En wat mij betreft is deze visie zelfs een stuk concreter dan die van concurrent bol.com: Onze visie is om ons bedrijf te ontwikkelen tot hét platform waar de consument alles kan vinden wat zijn of haar hart begeert’. Als visie zo belangrijk zou zijn, waarom is bol.com met deze visie dan wél succesvol, en V&D niet?

‘Omdat bol.com het ook echt waarmaakt en V&D niet’, zullen de goeroes dan in koor roepen. Meestal volgt er dan een verhaal over ‘keuzes maken’. Zullen we dat advies er ook maar bijpakken?

2. 'Wat V&D nooit heeft gedaan in al die jaren is échte, duidelijke keuzes maken' – Creative Brand Strategist Wouter Boon

Volgens de goeroes is het heel belangrijk dat je ‘scherpe keuzes’ maakt. Daar wrong volgens de goeroes de schoen bij V&D. Marketingspecialist Max Kohnstamm schreef in 2004 al het volgende: ‘Kijk eens naar de doelgroep: oud en jong, benedenmodaal, modaal, maar ook bovenmodaal, kleine huishoudens, grote huishoudens. Kortom, bijna de hele bevolking. Er zijn geen keuzes gemaakt’. V&D is volgens veel goeroes een beetje ‘niks’: niet duur, maar ook niet goedkoop. Ze richten zich op iedereen en verkopen van alles.

Als Kohnstamm gelijk heeft, hoe kan het dan dat V&D in de tussenliggende jaren ruim 6 miljard omzet heeft gedraaid? Daarnaast kun je dezelfde kritiek ook loslaten op bol.com. Het grootste internetwarenhuis van Nederland is ook niet duur en niet goedkoop, richt zich ook op iedereen en verkoopt ook van alles. Maakt het ene bedrijf dat speelgoed, sokken en schriften verkoopt wel échte, duidelijke keuzes, en het andere niet?

Bol.com is gewoon de nieuwe V&D: het grootste warenhuis van Nederland dat heel veel spullen verkoopt aan alle lagen van de bevolking. Het klinkt mij wat te gemakkelijk in de oren dat V&D wel zou overleven als ze ‘heldere keuzes’ zouden maken door zich bijvoorbeeld op teenslipperverkoop te richten voor alleenstaande homo’s in Appingedam. Keuzes maken is een leuk marketingverhaal, maar er moet wel brood op de plank.

En dat brood komt er bij bol.com simpelweg een stuk goedkoper dan bij V&D. V&D had in 2014 een omzet van 619 miljoen euro, 10.000 werknemers en meer dan 60 dure winkelpanden. Bol.com heeft 680 miljoen omzet, 1.000 werknemers, een handjevol kantoorpanden en een distributiecentrum op een industrieterrein ver buiten het centrum. Reken zelf maar uit wie er dan overleeft.

3. De klant is dé reden dat wij naar ons werk gaan! – Marketingdirecteur bol.com Michel Schaeffer

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vroeg de Amerikaanse onderzoeker Edward Thorndike officieren naar de kwaliteiten van hun soldaten. De soldaten die de officieren omschreven als ‘excellent’ bleken in de ogen van de officieren op alle items goed te scoren. Ze waren niet alleen goede soldaten, maar zouden in de ogen van de officieren ook goede vaders zijn, hun schoenen netjes poetsen en uitstekend mondharmonica spelen. Soldaten die de officieren als zwak typeerden, bleken in de ogen van de officieren op werkelijk alle punten zwak te zijn: naast slechte soldaten zouden ze ook slechte vaders zijn, hun schoenen te weinig poetsen en – u voelt ‘m al aankomen – tenenkrommend lelijk mondharmonica spelen. Thorndike noemt dit het Halo-effect, vernoemd naar het aureool dat je ziet op schilderijen van heiligen.

Dit halo-effect zien we sterk bij de beoordelingen van de goeroes rond het falende V&D en het succesvolle bol.com. Bol.com is innovatief, klantgericht en hip. V&D is ouderwets, klantonvriendelijk en suf. Maar is dat nu ook echt zo? Of willen we dat gewoon graag zien? Hoe klantgericht is het dat je bij bol.com verzendkosten moet betalen bij bestellingen onder de 20 euro? Het veel minder succesvolle ako.com doet dat gratis. En zouden er in de V&D kantines bordjes hangen met: ‘De klant is niet de reden dat wij naar ons werk gaan’…of zijn wij gewoon officieren die de succesvolle soldaten van bol.com allerlei kwaliteiten toedichten en de medewerkers van V&D willen zien als evil people?

4. ‘De leeftijd van de directie van Bol.com is veel jonger en zit dichter bij de klant ten opzichte van V&D. Dat zie je in de cultuur van de bedrijven terug – Bijzonder hoogleraar Cor Molenaar

Guus Hiddink was te oud voor het Nederlands elftal. Hij snapte die jongens niet meer en daarom spelen we deze zomer niet op het EK. Toch vreemd dat dat probleem zich niet voordoet nu dezelfde Guus Hiddink bij Chelsea aan de slag is. En Foppe de Haan schijnt het ook goed te doen bij Heerenveen. Hij is de 70 ruim gepasseerd.

Ik ben erg benieuwd of bijzonder hoogleraar Cor Molenaar wetenschappelijk onderzoek heeft waaruit blijkt dat jonge directies succesvoller zijn dan oude directies. Sinds wanneer gaat het zo slecht met Amazon, dat onder leiding staat van de 51-jarige Jeff Bezos? Staat Virgin aan de rand van de afgrond door toedoen van Richard Branson, die inmiddels AOW ontvangt?

Ik ben ook erg benieuwd wat het eigenlijk betekent om ‘dichter bij de klant te zitten’. Dat doet de directie van bol.com volgens Molenaar. Ik heb uiteraard ook wel eens wat gekocht bij bol.com, maar heb nog nooit een directielid op schoot gehad. Sterker nog, ik heb nog nooit een medewerker van bol.com gezien of gesproken. Ze werken met een website, waar ik zonder tussenkomst van een mens mijn boodschappen doe. Zou Molenaar het halo-effect ook kennen?

5. ‘V&D is niet in staat om net als Action mensen te verrassen door te focussen en een duidelijk verhaal te vertellen’ - Retailexpert Rupert Parker Brady

Ah, gelukkig. Focus. In het goeroe-vocabulaire vindt u naast ‘maak heldere keuzes’, ‘blijf dichtbij je doelgroep’ en ‘zorg voor een heldere visie’ natuurlijk ook het advies om te focussen.

Ja, ik word een beetje cynisch. Want ook hier zien we weer een enorm Halo-effect: Action heeft succes, dus hebben ze focus en een duidelijk verhaal. Maar is dat ook echt zo? Ik neem u graag even mee naar de Action-folder van deze week. Ze hebben kraamverband voor €1.29, drie Office Essentials dossiermappen voor €0.89 en een glazen voorraadpot met figuurdeksel voor €1.99. Is dat focus hebben? Kraamverband, dossiermappen en voorraadpotten? Het lijkt verdikkie de V&D wel.

En dan het ‘duidelijke verhaal’. Op action.nl leest u dit: ‘Action is de meest succesvolle en leukste non-food discount winkelketen met een verbazend voordelig en continu verrassend assortiment. Action heeft trotse medewerkers en staat midden in de samenleving’. Een duidelijk verhaal, meneer Brady? Haal het woord discount weg en je kunt hetzelfde verhaal op de website van V&D zetten. Of van bol.com.

6. ‘Tien jaar geleden had V&D een kans gehad om de grootste te worden online’ - hoogleraar management Will Reijnders

Ja, dat klopt. Tien jaar geleden verkocht bol.com alleen maar boeken en was er nog geen Zalando. Daar lag een enorme kans. Will Reijnders had zelf ook een webshop kunnen beginnen en heel succesvol kunnen worden. U en ik ook. We hebben het alleen niet gedaan. Bol.com wel.

Will Reijnders heeft gelijk als hij zegt dat V&D te laat is geweest. Maar dat geldt voor vrijwel alle marktpartijen uit die tijd. Ahold heeft tien jaar geleden ook de kans gemist online de grootste te worden. Ze hebben bol.com recent voor veel geld moeten kopen.

Daarnaast is de kritiek dat V&D online slecht scoorde onterecht. Wist u dat in 2012 het best presterende V&D-filiaal niet Amsterdam, Utrecht of Rotterdam was? De meeste omzet kwam dat jaar van vd.nl. De omnichannel-strategie (ja, beste goeroes, die was er dus wel degelijk) droeg bij aan bijna een verdubbeling in de online omzet van vijftien miljoen euro in 2010 naar 27 miljoen euro in 2011. Dat zijn toch behoorlijke bedragen voor een organisatie die het verwijt krijgt ‘online de boot te hebben gemist’. Daarnaast voldeed de website van V&D ook ‘gewoon’ aan alle moderne maatstaven: wie voor 21.00 bestelde, had zijn spulletjes keurig de volgende dag in huis.

En voor alle goeroes die prediken dat een omnichannel-strategie onmisbaar is voor een winkelketen die succesvol wil zijn, heb ik slecht nieuws: de snelstgroeiende winkelketen van Nederland heeft een website waar je niets kunt bestellen. Klanten kunnen op de website van Action alleen kijken. Kopen doen ze maar in de winkel. Dat deed V&D toch een stuk beter.

Advies van managementgoeroes net zo waardevol als een chimpansee die pijltjes gooit

De Amerikaanse econoom Burton Malkiel stelde ooit dat een geblinddoekte chimpansee die dart=pijltjes gooit naar The Wall Street Journal net zo’n goed resultaat op de beurs kan halen als de gemiddelde beleggingsgoeroe. De krant heeft de stelling vanwege het dierenwelzijn getest met een geblinddoekte redacteur. Het bleek een uitstekend adviseur.

Managementgoeroes die doen alsof succes maakbaar is, hebben net zoveel waarde als een chimpansee die pijltjes gooit naar een stapel managementboeken. Succes is simpelweg niet zo maakbaar als ze u op seminars en in managementboeken willen doen geloven.

Succes kun je wel makkelijk waarnemen (succesvolle bedrijven schreeuwen hun succes graag van de daken), maar het laat zich lastig creëren. Succes is namelijk niet alleen afhankelijk van de succesformule, maar ook van de persoon die het toepast. Voetballer Lionel Messi neemt iedere dag na de training 100 vrije trappen om meer succes te boeken, maar die strategie zal van mij geen profvoetballer maken. Daarnaast is het slagen van een succesformule niet alleen afhankelijk van je eigen talent en omstandigheden, maar ook van die van anderen. De HEMA was jarenlang hét succesvoorbeeld van een winkelketen waar heel Nederland dól op was, totdat de Action op het toneel verscheen. En dat geldt ook voor bol.com: ze doen het fantastisch online, maar ik ben heel benieuwd of ze met hun alom geprezen klantgerichtheid, focus en duidelijke verhaal ook 63 fysieke winkels winstgevend kunnen maken. Hebben ze zich al gemeld bij de V&D-curator?

Richard Engelfriet is auteur van het boek ‘Zo simpel kan het zijn’ en doet momenteel onderzoek naar succesformules. Hij is nog altijd op zoek naar de eerste succesformule die overal en altijd werkt. Suggesties zijn welkom.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Roy Liezen
Dag Richard,

Complimenten voor je harde en zo nu en dan rake kritiek op de populistische schreeuwers in retailland. Ikzelf werd me er van bewust tijdens het lezen dat ik mezelf gevoelsmatig in een spagaat bevond, wat betreft mijn opvattingen over je beschreven stelling.

Ik ben het dan ook deels eens met je constateringen, anderzijds denk ik dat deze zelfbenoemde managementgoeroes wel degelijk nut hebben. Zij het in mindere mate als autoriteit op retailgebied, maar juist meer als aanjager van nieuwe ontwikkelingen en daarmee inzichten.

Door de digitalisering van onze samenleving zijn er in rap tempo nieuwe ongeschreven wetten ontstaan als het gaat om het communiceren van zogenaamde onderzoeksjournalistiek. Veel onderzoeken zijn namelijk net zo objectief en plausibel onderbouwd als de beerput van Wilma Nanninga en/of de redactie van RTL Boulevard. Ze varen voort op de waan de dag en de dagen zijn tegenwoordig kort. Alles moet snel, hip en relevant zijn. Of het daadwerkelijk feitelijk klopt en is gestaafd door middel van gedegen onderzoek over een tijdsbestek van meer dan pak 'em beet een jaar, doet er eigenlijk niet meer toe.

Degene die het meest hard en vaak schreeuwt krijgt daarmee de meeste 'volgelingen' op zijn/haar hand en de rest zal uiteindelijk ook wel overstag gaan. Niemand weet eigenlijk waar en hoe zij aan hun bronnen en informatie zijn geraakt, maar het sluit in specifieke gevallen naadloos aan op hun pleidooi.

Daarom neemt men het risico maar om de eerste te zijn die opzienbarende quotes, cijfers en statistieken over een compleet land kan spuwen. Altijd lekker om op een voetstuk te worden geplaatst en letterlijk op ieder ongefundeerd hersenspinsel te worden geciteerd door de landelijke pers. Journalisten worden vaak betiteld als lui, dus men kan zich een populistisch 'quotje' doorspekt met veelal commerciële belangen en doeleinden wel permitteren. Zonder direct te worden onderworpen aan een spervuur van vragen door bijvoorbeeld een Raad voor de journalistiek.

Kortom, lang niet alle goeroes hebben slechte intenties of geen geweten, mocht ik de ondertoon tussen de regels door kunnen lezen in je artikel. Zij dienen zich er echter van bewust te zijn dat hun MENING en VISIE vaak als absolute waarheid wordt geïnterpreteerd door de massa. Dit gegeven brengt een bepaalde vorm van macht met zich mee, waarmee men uiterst zorgvuldig en precair dient om te springen. De gevolgen van dergelijke, al dan niet misplaatste uitingen, kunnen verregaande consequenties hebben voor vele betrokken partijen.

Toch denk ik dat aangehaalde figuren als Paul Moers en Cor Molenaar wel degelijk vaak hun ervaren vinger op de zere plek leggen, als het gaat om bepaalde toestanden in de landelijke retail. Wees echter voorzichtig met cijfertjes..ze doen vaak zo definitief en oordelend aan. Ik verzorg zelf ook regelmatig blogs vanuit mijn werkzaamheden. Misschien ben ik genoodzaakt om door jouw stuk ook mijn eigen werk eens aandachtig te overpeinzen en hier en daar beter te onderbouwen met feiten i.p.v. meningen en speculaties. Daarom dank voor je opmerkelijke en scherpe verschilligheid (Ned. woord dat officieel niet bestaat).

Nog even over de V&D..het is gewoon jammer dat zo'n retailgigant van weleer omvalt. Ik denk echter dat jouw opgesomde 'feiten' die hieraan ten grondslag liggen, in de essentie behoorlijk overeenkomen met het gedachtegoed van de meeste goeroes. Je hebt ze alleen geciteerd op uitspraken van meer dan een paar weken geleden. Die gelden natuurlijk al lang niet meer. ;-)
L.J. Lekkerkerk
Lid sinds 2019
Mooie tekst en vergelijking. Als ik iets van of over management goeroes lees, moet ik altijd denken aan het prachtige boek: "Management Gurus: What Makes Them and how to Become One" van Andrzej Huczynski. zie bol of amazon. Hierin staan 6 formules die 'altijd' werken. En als tip: misschien dat het navolgen van het 'how to become one' dhr Engelfriet goeroestatus bezorgt ;)
Wat mij betreft is het probleem met goeroes dat ze één perspectief of aspect benadrukken, laten we zeggen vooral op één S van de 7S-en wijzen (om eens een oud goeroemodel te gebruiken) of een 8e S als noodzakelijke voorwaarde toevoegen terwijl het maar de vraag is of we dan aan het criterium 'noodzakelijk en voldoende' voldoen.
Voor succes is nodig dat een bedrijf gelijkmatig goed scoort op alle aspecten (zie bijv. Built to last en Good to great.
Misschien is een mixed-guru-business-model-innovation wel de steen der wijzen.
Frederick F.C. Matthaei
Succes is niet maakbaar! De beste stuurlui (en veel zogeheten managementgoeroes) staan aan wal. Succes is een kwestie van op het juiste moment de juiste dingen doen, en de juiste dingen zeggen tegen de juiste mensen, etc. A leader is born, not made.
Rob Fijlstra
Lid sinds 2019
Een prikkelend artikel, waarbinnen aannames en veronderstellingen over het succesvol maken en houden van bedrijven gelukkig adequaat getoetst worden. En ik denk dat de geciteerde goeroes het met de kanttekeningen niet eens oneens zullen zijn. Als zij niet teveel last hebben van hun ego realiseren ook zij zich de tijdgebondenheid van hun uitspraken.
Waar ik zelf mee worstel, ook als organisatie adviseur, is dat er tegelijkertijd zoveel aan het veranderen is, dat ik niet goed zie hoe we voldoende veranderingstempo kunnen opbrengen, als we alles moeten regelen langs deelbelangen (bijvoorbeeld vakbonden) en verworven rechten (bijvoorbeeld t.a.v. oudere medewerkers). Veel staat inmiddels ter discussie, maar we polderen ondertussen vrolijk door. Totdat alleen nog een faillissement uitkomst biedt. Wat kunnen we doen, om onze concurrentiepositie (als bedrijf maar ook als land) te verbeteren, zonder onnodige hardheid ? Wat hebben we hier te leren?
Marcel Daems
Lid sinds 2019
Richard,

Wat een mooie nuancerende blog/artikel. Goeroes kunnen natuurlijk inspireren, maar zodra we hun wetmatigheden en recepturen naar succes gaan geloven, zijn we op hetzelfde hellende vlak als de Bijbelse exegeten die pretenderen de werkelijkheid terug te kunnen brengen in geboden, verboden en deugden of stappenplannen.
De context is vele malen complexer. Hooguit kun je stellen dat het volledig negeren van hun behartenswaardige suggesties ook niet verstandig is. Laat je vooral inspireren, maar denk na. Schakel en verbindt je met een keur aan diverse professionals in je netwerk om te sparren. Uiteindelijk komt het sturen van organisaties aan op een mix van gut feeling, rationeel analyseren en 'bekwaam handelen'. Maar vooral ook je eigen zwakten durven onderkennen en hier iets mee doen.
Koos Groenewoud
Lid sinds 2019
Beste Richard,

Ik deel je stuk met veel plezier. De beste stuurlui staan aan wal...
Een ding is zeker. In wat voor sector je ook werkt, met oud denken kom je er niet (meer). Ik geeft je graag 7 (Ja echt waar ZEVEN...) suggesties die wel $ucce$ vol zijn:
De ondernemers, managers, bestuurders en toezichthouders die inspelen op onderstaande trends en ontwikkelingen hebben een grote kans om te overleven.

TRENDS IN LEIDERSCHAP:

1: van het hoofd naar het hart
2: van denken naar voelen
3: van power leaders naar servant-leaders
4: van controle naar vertrouwen
5: van management naar (nieuw) leiderschap (Zie het handvest)
6: van shareholders naar stakeholders
7: van Angelsaksisch naar Rijnlands

De hoofdpunten van het Handvest Nieuw Leiderschap:
1. Leiders moeten in hun gedrag een voorbeeld zijn voor anderen
2. Leiders sturen op vertrouwen en niet door middel van macht en controle
3. Leiders zijn ambitieus en innovatief in hun aanpak
4. Leiders hanteren een balans tussen optimale groei van hun bedrijf en de belangen van verschillende stakeholders bij het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen
5. Leiders hanteren een brede opvatting over waardecreatie en werken vanuit een langetermijnperspectief
6. Leiders beheersen zich in het verwerven van inkomen.

Als bonus tip: http://www.beunited.nl/beunited-media/column/entry/mijn-relatie-geschenk-het-kan-je-leven-veranderen-nieuwe-leider-en-kantelaar-worden
Dik Brouwmeester
Richard schrijft of spreekt zelden tot nooit onzin.

Wat V&D en vele andere winkels parten speelt is de peperdure winkelruimte. In geval van V&D is dat ook nog hun eigen schuld want ze hebben hun eigen panden verkocht aan grote huurbazen.

0,89 cent voor drie dossiermappen? Hoe verdien je dan nog wat?

ps het lijkt tegenwoordig wel of iedereen leider is. Voor wie moet je dan nog een voorbeeld zijn?
Eduard Eggink
Beste Richard Engelfriet,

Bedankt voor de intrigerende blog "Succes is simpelweg niet zo maakbaar". Aan het eind staat dat je nog altijd op zoek bent naar de eerste succesformule die overal en altijd werkt en dat suggesties welkom zijn. Dit laatste prikkelt tot nadenken, evenals de interessante reacties.

Graag doe ik een duit in het zakje.
Het meeste neig ik naar de 'definitie' van Frederick F.C. Matthaei:
"Succes is niet maakbaar! De beste stuurlui (en veel zogeheten managementgoeroes) staan aan wal. Succes is een kwestie van op het juiste moment de juiste dingen doen, en de juiste dingen zeggen tegen de juiste mensen, etc. A leader is born, not made."

Dit soort definities zijn een waarheid als een koe, maar zeer onvolledig. Want wat is de definitie van het juiste moment en van de juiste dingen en van de juiste mensen?
Ik las vanmiddag nog van zo'n goeroe: Er zijn altijd mensen die negatief tegenover jouw plannen staan, bijvoorbeeld een oma die zegt: 'Dat kan jij niet.' Daar moet je doorheen prikken, je niet van de wijs laten brengen en je eigen plannen doorzetten.
Dit is ook zo'n waarheid die op zich klopt, maar waar ik dan aan toe zou willen voegen: 'Juist de opmerking dat je het niet kunt kan net de prikkel zijn om te gaan bewijzen dat je het wel kunt.'

Het ligt allemaal erg moeilijk.
Zo is zelfs de definitie van succes niet eenduidig. Ik beschouw mezelf als succesvol in dit leven, maar financieel stel ik helemaal niets voor. Wil ik wel zo succesvol zijn als Wong Yip? Die is net op tv. Is een Nederlander uit Zeeland, afkomstig van Chinese bootvluchtelingen, heeft de bijnaam Koning van de Dam omdat hij ongeveer alle cafés op de Dam in Amsterdam bezit en nu voor 16 miljoen het duurste pand van Nederland heeft gekocht, dat overigens nog gebouwd moet worden. Hij is met niets begonnen.
Heeft hij op het juiste moment de juiste dingen gezegd tegen de juiste mensen?
Weet ik niet. Wat wel duidelijk is, is dat hij in ieder geval de juiste dingen heeft gedaan om 'zijn' financiële succes te bereiken. En zijn we wel bereid de prijs te betalen om zo'n succes te bereiken? Wong Yip heeft betaald met eenzaamheid, zijn leven is gekenmerkt door een enorm lang eenzaam gevecht.

Ik ken straatarme mensen die kunnen lachen, dansen en genieten van een kleinigheidje, die dus gelukkig kunnen zijn. En ik ken steenrijke mensen die chagrijnig zijn, die alles kunnen kopen maar nooit tevreden zijn, die dus moeite hebben om gelukkig te zijn. Wie is er nu het succesvolst?
Echter, in onze westerse maatschappij denken we bij succes niet aan levensgeluk, maar aan financieel gewin. We hebben de definitie van succes verengt tot de definitie van financieel succes en daar gaat deze blog over.

Kijk naar Johan Cruijff. Hij was succesvol omdat hij de gave had altijd de juiste personen aan te trekken. Of dit een kwestie van geluk of kunde is weet ik niet.

De definitie van financieel succes is individueel en dus voor elk mens anders.
Persoonlijk ben ik van mening dat je op bepaalde momenten een zetje in de rug, een kruiwagen, maar in ieder geval minstens één andere medemens nodig hebt.
Soms kan dat een goeroe zijn die je net dat ontbrekende stukje kennis aanreikt.

Tot slot wil ik nog even ingaan op de vraag van Rob Fijlstra 'Wat kunnen we doen, om onze concurrentiepositie (als bedrijf maar ook als land) te verbeteren, zonder onnodige hardheid ? Wat hebben we hier te leren?'

Met die vraag zat ik ook en heb daar een boek over geschreven, nl. Hollands Hemelse Hel. Daarin de oplossing van de werkloosheid. Velen zijn van mening dat juist door armoede veel creatieve oplossingen tot stand zijn gekomen. Dat ontken ik niet, maar ik ben ervan overtuigd dat binnen de grenzen van een zeker inkomen het creatieve Nederlandse volk nog veel betere oplossingen op talloze gebieden tot stand gaat brengen. Succes verzekerd!
Gert-Jan
Niet zo lang geleden vond mijn vrouw de oven een beetje vies. Op internet vond ze een middeltje om snel resultaat te boeken: de wanden inspuiten met scheerschuim en vervolgens een half uurtje intrekken. Daarna veeg je alle vuil zo weg. In alle eerlijkheid: ik heb het nog gedaan ook. Weet je waarom? Omdat ik wel weet dat snelle oplossingen niet bestaan maar het verlangen naar de kortste weg is soms groter dan de rationaliteit. Je rationaliteit die je vertelt dat het eigenlijk nonsense is. In organisatie-advies en ontwikkeling tref ik meer dan eens dat verlangen aan: 3 stappen om..., 7 fases tot... Men begint er aan omdat men verlangt naar een makkelijke en succesvolle oplossing. Goeroes zouden er goed aan doen om weg te blijven van verabsolutering van hun ideeën. Enige relativering én een cijfermatige onderbouwing. Grappig is ook hoe hoogleraren in de media makkelijk hun mantra's verkondigen met een matige onderbouwing. Iets dat ze nooit van hun studenten of promovendi zouden accepteren.
rdefriesch
Niets had V&D kunnen redden. Nog niet 100 goeroe's met achterlijk gezwam waar je alle kanten met op kan of tarotkaarten en glazen bollen. Door internet is er meer concurrentie en dus moet er gedeeld worden. De klanten van action zijn alleenstaande bijstandsmoeders die een hun dagelijkse kooplust bevredigen met goedkope prullaria. Het succes van action is verpaupering, armoede en verveling. V&D was er voor de middenklasse tijdens de 70-90er jaren. Dat ze de 21ste hebben gehaald is opzicht en prestatie.
B Vlemminx
Lid sinds 2019
Scherp artikel! Richard zal lang blijven zoeken naar die ene succesformule, want die bestaat (helaas) niet. Bijzonder dat er toch zoveel 'goeroes' zijn die pretenderen de waarheid in pacht te hebben. En dat er zovelen achteraan hobbelen. Neem nou een Simon Sinek. Geen enkel wetenschappelijk bewijs voor zijn verhaal en daarbij kloppen zijn voorbeelden vaak niet eens (bijvoorbeeld m.b.t. Apple). Maar het leest zo lekker weg (of hoort zo lekker aan), klinkt zo logisch en maakbaar... Doe mij daar maar een grammetje van!

@ L.J. Lekkerker: je refereert aan Collins (en Porras), maar deze boeken zijn nou juist uitgesproken voorbeelden van slecht onderzoek. Verplichte leeskost voor iedere organisatie-adviseur: The Halo Effect van Phil Rosenzweig. Hij laat zien wat er misgaat in het hedendaagse onderzoek naar succesformules van bedrijven. Ik zal een voorbeeld geven. Is een bedrijf succesvol en ga je aan mensen vragen hoe dat komt, dan zeggen ze bijvoorbeeld 'onze leider geeft ons zoveel ruimte dat we precies de juiste dingen kunnen doen'. Gaat het vervolgens niet goed, dan zegt men 'onze leider geeft geen duidelijke kaders, waardoor iedereen maar wat doet'. De leider doet hetzelfde, maar in het ene geval werkt het wel, in het andere geval niet. En dit gebeurt heel veel: sommige bedrijven zijn succesvol door ineens de focus los te laten en de verbreden, terwijl anderen die hetzelfde doen falen. Succes behalen is zeer complex en niet uit te drukken in een simpele 'X stappen naar succes'. Er zijn wel degelijk dingen die je kunt doen om de kans op succes te vergroten, maar garanties heb je nooit. Helaas wil men dat liever niet horen en dus verkoopt het verhaal van de schijngarantie beter...
Maarten Verhoeven
Pro-lid
Beste Richard,
Wat een loeigoed overzicht om je prikkelende stelling sterk te onderbouwen! Mag ik nog mijn instemming onderbouwen? In de laatste week van 2015 heb ik Top2000 a Gogo gevolgd en alle artiesten vertelden in hun interview precies hetzelfde: al hun inzet en talent waren uiteindelijk afhankelijk van geluk en anderen. Een groot deel van diezelfde artiesten kon ook nog mooie verhalen vertellen over mensen die voor- en na hun doorbraak ineens een heel andere mening hadden over de succes mogelijkheden. Was interessant.
Dankjewel voor dit artikel!
Groeten en succes,
Maarten
Frank Körver
Beste Richard,

Dank voor dit artikel. Het zet op scherp en relativeert. Ik herinner me een artikel dat ik lang geleden las in volgens mij Wall Street Journal. Het was een kritisch artikel over boeken als Built to last. Ik zou het artikel graag willen delen, als ik het nog had kunnen vinden ...

Strekking van het artikel was: de best presterende bedrijven worden geanalyseerd en er wordt gekeken wat ze gemeen hebben. Dat leidt vervolgens tot de alom bekende lijstjes met wat belangrijk is (visie, focus, leiderschap, etc). Strekking van de auteurs: allemaal goed en wel, maar ... weten we ook hoeveel bedrijven met dezelfde kenmerken op het kerkhof liggen? Die ook een visie hadden? Die ook keuzes maakten? Die ook een sterke leider hadden? Maar ... die het niet gered hebben. Dat wordt niet onderzocht.

Hier een link naar een soortgelijk artikel: http://www.economist.com/node/14299211

Ben het verder helemaal eens met de reactie van Marcel Daems. Dat houd ik ook altijd mijn klanten voor als we good practices bespreken of benchmarks mogen uitvoeren: "laat je vooral inspireren, maar denk na."

Groet, Frank Körver
Leon Dohmen
Dag Richard,

In zekere zin gedragen ook veel (organisatie)adviseurs en schrijvers op ManagementSite zich als goeroe en gebruiken het medium als etalage of podium voor hun nieuwe boek. Veel van deze boeken beloven 'gouden bergen'. De namen van de 'slachtoffers' die je gebruikt Richard zijn dan ook wat mij betreft vrij inwisselbaar.

Zijn managementgoeroes dan een probleem? Wat mij betreft niet. Het verleden verklaren en de toekomst voorspellen doen we allemaal. Dat is nu eenmaal een behoefte en vaardigheid die (bijna) alle mensen bezitten. Mogen we verwachten dat elke analyse of voorspelling dan klopt? Natuurlijk niet. Iedereen zit er wel eens naast. Goeroes dus ook.

Je zet maakbaarheid neer als een zwart-wit scenario. En dat maakt weer dat de aandacht teveel wordt afgeleid van de context en nuancering en het artikel gedomineerd wordt door cynisme jegens goeroes. Natuurlijk speelt bij maakbaarheid de factor geluk een rol maar daarnaast bepalen ook andere factoren een rol en zijn deze factoren ook nog eens contextafhankelijk. En daar gaat je artikel jammer genoeg te weinig op in vind ik.

Tot slot: Is er een succesformule die overal en altijd werkt? Wellicht helpt een term zoals normaalverdeling je om succesformules in perspectief te plaatsen: Kunnen alle bedrijven tegelijkertijd marktleider zijn in hun sector? Kan elk voetbalteam in hetzelfde jaar de champions league winnen? Kunnen alle universiteiten tegelijkertijd de beste universiteit zijn? ...

Vriendelijke groet,
Leon Dohmen
jos van snippenberg
Mooi geschreven Richard, voor mij wordt het steeds duidelijker dat succesfactoren evolueren met de tijd. Waarbij een steeds belangrijk wordende factor mijn inzien is weggelegd voor de betekenisvolle ambitie of droom van de oprichter.

Nog steeds zullen toewijding, passie en klant focus een belangrijke randvoorwaarde van succes blijven. Alleen zal er meer aandacht uit moeten gaan naar de context waarbinnen mensen samen werken aan het realiseren van de organisatie ambitie.

V&D kampte al jaren met een motivatie en betrokkenheidsprobleem bij haar medewerkers. Bij Halfords ontbrak een vertrouwde omgeving waarin medewerkers floreerde in ontwikkeling en motivatie.

Ondernemen is geen kunstje en je zal altijd scherp moeten blijven om jezelf en de organisatie te herijken. Experimenteren, meervoudig kijken, lef tonen en een speelveld faciliteren waarin mensen dagelijks hun creativiteit en passie naar toe wil brengen.
Charl Giesen
V&D is op 129 jarige leeftijd gestorven. Dat kan geen Managementgoeroe hen nadoen :-)

Een goede succesformule heb ik niet paraat maar ben van mening dat het Internet en technologische ontwikkelingen elke branche versneld herschikt; taxi vs Uber, postbode vs postdrones, krant VS nu.nl, educatieve uitgevers vs MOOCs..... De docent heeft inmiddels zijn monopoly op kennis verloren! En wat is straks de rol nog van het CBR als auto's zelfsturend zijn?

De wereld verandert sneller dan we denken. Achterover leunen en cash cow uitmelken is er in elk geval niet meer bij. En misschien is dat wel de succesformule!
John Jansen
Mooi verhaal Richard! Bedrijven zijn net als al het leven op aarde. Sommige mensen worden oud en blijven sterk, anderen hebben een korter leven. Soms verklaarbaar, meestal niet. Startups worden geboren, worden groter, leren lopen, worden volwassen. En elke keer gaat dat weer met dezelfde groeistuipen. En op een gegeven moment is het op, begint de neergang en volgt het einde. Daar zijn duizenden factoren voor aan te wijzen. De boeken over excellente ondernemingen geven een tijdgeest aan, vaak is er jaren later weinig meer van over. Ik schreef deze week nog over Quirky een bedrijf dat door alle investeerders in Silicon Valley zon beetje de hemel werd in geprezen en met 170 miljoen dollar funding in 5 jaar tijd nu failliet is verklaard.
Helmer Molenaar
Commercieel succes is heel moeilijk voorspelbaar. Succes als in het verschil dat je kan maken in het leven van mensen veel makkelijker. Maar ja, dat is dan weer vaak niet het belangrijkst blijkbaar.
Maarten de Winter
Dag Richard,

Een mooi overzicht, leuk geschreven, vermakelijk zelfs. Natuurlijk zijn het de beste stuurlui aan wal, maar daar worden ze voor betaald, dus laten we hun adviezen eens abstraheren.
Goeroes 1,2,3,4 en 5 verdringen zich om het klantperspectief voorop te plaatsen en daar één inzicht aan te koppelen.
1: merkenbeleid
2: doelgroepen en merkenbeleid
3: gedrag personeel
4: leeftijd directie
5: een verhaal vertellen
Goeroe 6 adviseert met de kennis van nu een besluit van toen. Dat is een goeroe onwaardig.

Als ik een CEO zou zijn, wil ik graag geïnspireerd worden met overzicht, inzicht en handelingsperspectief. Een gevoel van tijdgeest waarin ik mij herken, implicaties daarvan voor klantehoeften, maar ook voor leren, organiseren en integreren. Inspiratie die aanzet tot innovatie en talenten uitdaagt. Klantverhalen waar je trots op bent bij betrokken te zijn.

Het zijn altijd de individuen geweest die de mensheid een stap verder hebben gebracht. Einstein, Erasmus, Jobs, .. We moeten dus erkennen dat die nieuwe perspectieven op waardecreatie nodig hebben en we hebben nieuwe goeroes nodig die dat verhaal vertellen.

Het elftal is aan vernieuwing toe én het spel moet worden vernieuwd. En ik maak mij geen zorgen over de nieuwe lichting. Ik zie geweldige mogelijkheden.
Ton Lie
Lid sinds 2019
Bravo Richard! Helemaal waar!!

Probleem is echter dat wíj achter die chimpansees aanlopen. Zonder of onvoldoende bewijzen/data te vragen van die goeroes.

Dit is probleem is vanuit een ander invalshoek aangestipt; grote bedrijven die failliet zijn gegaan, geleid door MBAs (opgeleid bij beroemde opleidingsinstituten) en geadviseerd door duurbetaalde consultants.

Haha ... wij moeten niet zomaar achter die goeroes aanlopen. Temeer die mensen door uitgevers als goeroes worden bestempeld. Prachtig!
Dank voor alle leuke reacties! Het ultieme antwoord op succes zullen we denk ik nooit vinden. En daarmee blijft de vraag over de toegevoegde waarde van goeroes en consultants ook altijd relevant. Volgens mij is er meer dan genoeg aandacht voor alle succesverhalen, vandaar dat ik hoop dat mijn artikel ook een aanzet geeft tot kritische reflectie.

Voor wie meer over het thema wil lezen, kan ik de volgende boeken aanbevelen:
- The Management Myth van Matthew Stewart
- The Antidote - Oliver Burkeman
- Het Snapgevoel - Herman de Regt

Vooral het laatste boek biedt een prachtig inzicht in de illusie die we vaak hebben als we denken iets te snappen. Dat blijkt maar zelden het geval. Ook bij mij ;-)

Blijf nadenken. Blijf kritisch. En blijf vooral de discussie voeren!
Krijn ten Hove
Beste Richard,

Wat een enorm duidelijk en goed stuk. Al deze managementgoeroes hebben allemaal 1 ding gemeen met de bedrijven die ze adviseren: ze managen hun adviezen net als dat veel bedrijven alleen nog maar gemanaged worden. En managers worden afgerekend op procenten ipv op centen. Managers zitten achter hun bureau, in een afgelegen kantoorpand of kamer ver van de werkvloer en sturen hun bedrijf op cijfers en computerschermen.

Waarom doet Action, O'Moda en bol.com het zo goed? Hier zitten nog ondernemers. Mensen die naast het leiden van het bedrijf op de werkvloer komen, praten met klanten, risico durven te nemen. Iets wat een manager niet snel zal doen. Daarom zullen nieuwe initiatieven van ondernemers altijd opvallen omdat er een ondernemer achterzit die een visie heeft, iets wil bereiken. En als het goed is wordt het opgekocht en wordt het door managers voortgezet. En wat gebeurt er dan: de ziel en visie gaat uit het bedrijf en uiteindelijk zal het omvallen. En wat het frappante is dat de schuld altijd ergens anders ligt: het weer, opengebroken straten, parkeertarieven of zoals nu heel veel gehoord: internet. En de gemene deler: het ligt aan de consument. De consument die op deze manier de schuld krijgt van de leegloop van de winkelstraten en de vele ontslagen. En dank je wel managers, goeroes, vastgoedhandelaren waar de consument jarenlang het salaris van heeft betaald door in uw bedrijf te kopen.

Daarom een belangrijke tip aan alle managers: ga ondernemen, ga de werkvloer op, praat met uw klanten, maar vooral met de mensen die niet uw klant zijn en gebruik uw logische verstand. Haal niet de neus op voor uw personeel op de vloer, waardeer ze, zij zijn het meest waardevolle bezit van uw bedrijf, zij praten dagelijks met de klanten, zowel de tevreden als de ontevreden. Gebruik hun kennis.

En de goeroes: laat ze los, zij zijn alleen bezig hun eigen bedrijf te runnen en zoveel mogelijk geld te verdienen met het geven van holle adviezen. Maar garanties geven ze niet en risico's nemen ze niet. Ik blijf het verbazingwekkend vinden dat dan altijd de schuld gezocht wordt bij andere factoren en nooit enige zelfreflectie is.

Dat het roer om moet is duidelijk. Iedereen in de keten moet anders gaan denken, ondernemen. Waarom vaste huurkosten als de eigenaar van het centrum niets doet om het centrum beter te exploiteren of meer mensen te lokken? Waarom de hoge marge eisen van retailers of lange betalingstermijnen als men er geen eigen inspanningsverplichting tegenover zet. Managers die denken op leverancierskrediet of verhoging van marges denken te overleven: forget it!! Het gaat nl niet meer om goedkoper inkopen, het gaat nu m beter verkopen. En dat gaat niet alleen om prijs, maar om kwaliteit en service. Daar moet het verschil gemaakt worden. Zorg dat het personeel helpt ipv van alleen maar verwijst. Geef personeel handvatten om klanten te helpen. Het is toch te gek voor woorden dat de gemiddelde virtuele verkoper mij meer en beter kan helpen dan de gemiddelde verkoopster in de winkel?

Dus nogmaals stop met managen en ga ondernemen. Zorg voor onderscheidend vermogen, maak het leuk in de winkels en laat de klant zich weer klant voelen.
Erwin overdijk
Een goed advies is waardeloos als je niet in staat bent om het snel, efficient en professioneel te implementeren. Dat zit er mis bij de goeroes en de probleem gevallen van ondernemingen ! Daarom gaat het zo stroef bij veel grote ondernemingen of de overheid: Ze laten zich suf adviseren, maar vergeten dat spoedige implementatie het allerbelangrijkste is !

Meer over Management modellen