Management speak

Columns

Enkele jaren geleden gaf een consultant een negentig minuten durende speech voor topmanagers. Hij was gewend aan het geven van wake-up calls. Het was dan ook niet zijn eerste speech. Hij had er door de jaren heen vele gehouden. In vrijwel alle gevallen ging het om speeches voor topmanagers. De speeches hadden een hoog info- en edutainment gehalte. Het onderwerp waarover hij sprak, sprak tot de verbeelding van de deelnemers. Het ging dan ook om een begrip dat ook vandaag de dag nog steeds 'in' is: bedrijfscultuur.

Na afloop van die ene speech voltrok zich een interessante discussie tussen een deelnemer en zijn assistent. De deelnemer-topmanager zei na afloop tijdens het diner tegen de consultant en zijn eigen assistent dat het culture stuff geweldig was en naar alle waarschijnlijkheid de uitkomst voor de problemen waar zij al langer mee worstelden. Met een bloedserieus gezicht zei hij daarna tegen zijn assistent: I want a corporate culture by Monday.

Deze verbijsterende anekdote zet je als nuchtere Nederlander compleet buitenspel. Dit kan toch niet waar zijn? Topmanagers begrijpen toch wel dat je een bedrijfscultuur niet van de ene op de andere dag kunt 'maken'? Toch heeft de anekdote zich daadwerkelijk voorgedaan. De onmiddelijk opkomende gedachte is natuurlijk: zijn er meerdere managers besmet met een dergelijk virus? Want gisteren was het 'bedrijfscultuur', vandaag is het 'global management' en morgen is het weer wat anders. Het antwoord op deze vraag is - helaas - bevestigend.

De impact van nieuwe managementwoorden(paren) is enorm. Dat heeft alles te maken met de huidige stand van zaken in het economische landschap. We zijn immers het tijdperk van de 'hyperconcurrentie' binnengerold (binnengeracet is wellicht een betere omschrijving). De veranderingen om ons heen zijn niet louter en alleen het gevolg van grensoverschrijdende trendmatige ontwikkelingen, maar in eerste instantie het resultaat van ingrijpende tectonische bewegingen. De hedendaagse ontwikkelingen zijn - in tegenstelling tot vroeger - niet langer omkeerbaar. Het feit dat uiteenlopende sociale, economische en maatschappelijke ontwikkelingen met significante gevolgen elkaar momenteel kruisen, geeft aan hoe ingrijpend die veranderingen zijn.

Ontwikkelingen als de snelle verspreiding van computernetwerken en daaraan gelieerde informatietechnologische aspecten, de 'ontpyramidalisering' van ondernemingen en de opkomst van de flexiworker hebben diepe sporen getrokken in het mondiale economische landschap. Ondernemingen zijn sinds enkele jaren in toenemende mate verworden tot instabiele verzamelingen van individuen die van elkaar 'afhankelijk' zijn (de onderlinge - veel belangrijkere - 'aanhankelijkheid' is vaak compleet zoek!). De concurrentiestrijd is qua intensiteit aanmerkelijk toegenomen en een oplossing voor 'een probleem' lijkt steeds vaker een tijdelijk, in plaats van een blijvend karakter te hebben. Kruiswoordpuzzels worden vervangen door complexere cryptogrammen. Veel van het 'nieuwe' management speak blijkt (mede daardoor) na vertaling opvallend snel failliet te gaan.

Managers met het 'professionele hart' op de juiste plaats moeten te allen tijde waken voor uit de hand gelopen situaties zoals we de afgelopen jaren met onder meer het verschijnsel 'bedrijfscultuur' hebben beleefd. Ik ben blij dat ik (als hoogleraar International Business) na afloop van mijn speeches nog nooit in de wandelgangen heb vernomen I want a transnational firm by Saturday. Iedere manager en medewerker zal altijd de hype van de hype moeten ontdoen. Dat blijkt in de praktijk (en hectiek) van alledag geen eenvoudige opgave te zijn. Succes!

Prof. dr. Pieter Klaas Jagersma is ondernemer, auteur en hoogleraar aan Universiteit Nyenrode. Hij is tevens directeur van het Center for International Business van Universiteit Nyenrode.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Meer over Globalisering