‘La donna è mobile’

Een organisatie wordt in sommige kringen wel eens vergeleken met een vrouw. Daar staat ze dan beschreven met alle mooie organisatie onderdelen verfraaid met logo’s, huisstijlen en een mooie verpakking. Het glimmende hoofdkantoor wat ze haar thuis mag noemen of juist het romantische witte pand in de Gooise villawijk. Iedere vrouw, lees organisatie, haar eigen uitstraling. Hoe meer er sprake is van ijdelheid (gewenst danwel noodzakelijk) hoe meer medewerkers bezig zijn met het oppoetsen van de verschijning. Menig schoonheidsspecialiste is jaloers op de mogelijkheden, die aanwezig zijn bij organisaties.

Maar dit is niet het enige vergelijk wat men maakt. Wie kent niet de benamingen moederorganisatie en dochteronderneming. En in de relatie tussen deze organisatie moeders en dochters is veel terug te zien van de in de natuur voorkomende relatie. Eerst nog veilig onder de hoede van de moeder, zijn de dochters bereid binnen hun werkgebied te laten zien dat mama trots op ze kan zijn. Maar nog geen jaar later beginnen ze, buiten het zicht van de moederorganisatie om, zo hun eigen invulling te geven aan wat wenselijk is. Goed oplettend en altijd klaar met de allerliefste glimlach, zodat mama maar vooral niets door heeft. Na een jaar of drie begint het grote verzet. De dochterondernemingen zetten een grote mond op en gaan heel hard gillen wanneer ze hun zin niet krijgen. Ze gaan om zich heen kijken of er geen betere oplossingen zijn voor hun problematiek dan de oplossingen binnen het concern en komen met veel fantasierijke plannen. Soms gaat de fantasie zo ver dat men bij de moederorganisatie zich echt af vraagt waar ze mee bezig zijn. Bezoeken van de dochteronderneming en de kijk op de wereld van deze onderneming bied veelal een oplossing, maar soms is bijsturing ook echt noodzakelijk.

De dochters worden inmiddels ook wat ouder en wereldwijzer en gaan langzaam hun richting binnen het concern vinden. Ze volgen daarin de moeder niet meer klakkeloos maar zien haar als voorbeeld van de ervaren vrouw wier adviezen je maar beter op kunt volgen, want anders wordt ze boos. Toch blijven ze de grenzen opzoeken en weten de dochterondernemingen steeds beter wat de moeder allemaal wel en niet kan zien. Wanneer we denken dat het verder allemaal soepel zal gaan hebben we het mis. We moeten niet vergeten, organisaties zijn net vrouwen!

Voor je het weet zijn de dochterondernemingen veranderd in lastige pubers omgeven door schimmige jonge mannen waar van de bedoelingen niet geheel duidelijk zijn. Leiderschapcrises, overnames, reorganisaties en andere ‘indecent proposals’ zijn niet van de lucht. En wat doet de moeder?

Ze haalt weer eens een borstel door haar inmiddels grijs geworden organisatiestructuur. En saneert de losse haren of gaat zelfs even na de kapper. Er wordt een, bij de tijd passende, facelift voor bedrijfscultuur doorgevoerd en de losgeslagen dochters worden tot de orde geroepen. Vanaf nu zullen ze als volwassen onderdelen van het concern worden behandeld. Een volwassen onderdeel, dat betekent voor een vrouw dat ze zelf richting mag geven aan haar deel van de wereld. En vooral dat ze niet zomaar hoeft te volgen wat de moederorganisatie zegt…… Daarnaast zal iedere vrouw, dus zowel moeder als de dochter, zich het recht voorbehouden om tijdens het proces van regels en mening te veranderen.

Wat mij tenslotte nog de meeste stof tot nadenken geeft is het volgende feit: “ De meeste van deze grote organisaties worden van oudsher geleid door mannen”.