Kritisch boek van Metze over Rijkswaterstaat komt er toch

Marcel Metze kan zijn kritische studie over Rijkswaterstaat toch ongecensureerd uitgeven, dankzij druk van de Tweede Kamer. Aanvankelijk had Rijkswaterstaat dat verboden, maar vermoedelijk heeft minister Eurlings persoonlijk ingegrepen om beschuldigingen van censuur te voorkomen.

Rijkswaterstaat wil niet zeggen waarom het een draai heeft gemaakt. Vorige maand verloor Metze nog een kort geding om toestemming te krijgen zijn boek ongecensureerd in eigen beheer te mogen uitgeven.

Rijkswaterstaat had Metze voor ongeveer 250 duizend euro de opdracht verstrekt ‘openhartig’ en ‘kritisch’ te schrijven over een grote reorganisatie die de afgelopen jaren is doorgevoerd. Maar het manuscript bleek de leiding niet erg te bevallen. Volgens de per 1 januari vertrokken directeur-generaal Bert Keijts werden vooral negatieve opvattingen breed uitgemeten en bleven de positieve resultaten onderbelicht. Ook vond Keijts dat van sommige hoofdpersonen ‘een karikatuur’ was gemaakt.

Rijkswaterstaat vroeg aan Metze de tekst aan te passen. De schrijver weigerde, waarna de opdrachtgever liet weten dat het kritische boek niet zou worden gepubliceerd. Zo dreigde het manuscript in een diepe lade te verdwijnen.

Rijkswaterstaat had Metze ook verboden om het boek in eigen beheer uit te geven. Toen de schrijver daarover een kort geding aanspande, besloot de dienst opeens zelf een gecensureerde versie van het boek uit te geven. ‘Een wonderlijke koerswijziging’, vond de rechter. Maar omdat het auteursrecht contractueel bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat lag, had Metze het nakijken. De schrijver hekelde de censuur en deed een beroep op de Tweede Kamer: ‘Belastinggeld is uitgegeven aan een kritisch boek dat in de la verdwijnt.’ Kort daarna stelden de Kamerleden Roefs (PvdA) en Roemer (SP) plus de vaste Kamercommissie van Verkeer en Waterstaat vragen over de affaire aan minister Eurlings. Bovendien was de kans groot dat het ongecensureerde manuscript, waarover Metze contractueel niets mocht zeggen, via een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur toch in de openbaarheid zou komen.

Tijdens het overleg van vorige week heeft de landsadvocaat geen reden gegeven waarom Rijkswaterstaat alsnog bereid is te onderhandelen over een publicatie in eigen beheer. ‘Ik weet niet wat er achter de schermen is gebeurd’, zegt Metze. Maar het lijkt erop dat Eurlings naar aanleiding van de Kamervragen zelf heeft ingegrepen, om een onverkwikkelijke censuuraffaire te vermijden.

Als de partijen er deze week uitkomen, kan het boek (werktitel: Veranderend Getij) volgens Metze al volgende maand uitkomen bij uitgeverij Balans. Rijkswaterstaat wil niet zeggen of het nog steeds van plan is een eigen, aangepaste versie bij de SDU uit te geven.

Bron: Peter de Graaf, De Volkskrant, 11-o1-10. De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen berichten in andere media. Bij elke bijdrage vermelden wij de oorspronkelijke bron.