How to lie with SAP?

Na de cursus ‘How to lie with statistics’ die ik als jonge adviseur bij een bekend adviesbureau kreeg was het meteen duidelijk. Geraffineerd gebruik van facts&figures helpt managers in de juiste richting, of manipuleert hun daarheen…

Het verzamelen van nuttige facts & figures was in het pre-ERP tijdperk een probleem. Maar, vandaag heeft elke onderneming een ERP-systeem met een onderliggende datawarehouses. Na bewerking met Activity Based Costing methodes vertalen managers die data in dat warehouse in informatie over welke klanten nu echt winst opleveren en welke producten aan het einde van de levensduur zijn en welke fabrieken het beste welk producten kunnen maken. En nemen vervolgens beslissingen.

Blindelings vertrouwen we die informatie. De volledige geintegreerde informatie, logistiek en financieel, die we uit ERP-systemen halen is toch real time en on line? Geen ‘garbage in’, geen ‘garbage out’… De ijzeren logica van ERP-systemen dwingt dat af. Maar leidt ‘quality in’ ook tot ‘quality out‘?

Wie goed kijkt in de ERP black box ontdekt dat met die ijzeren logica veel directe en indirecte kosten variabel worden toegerekend aan producten. Een reeel uitgangspunt? Wanneer je echt bottom-line rekent, dan ontdek je dat de relatie tussen de ERP-kostprijs en de echte cashflow helemaal niet sluitend is. Het resultaat? Foute keuzes bij assortimentsbeheer, toewijzen van nieuwe producten aan fabrieken en account management.

Voorzichtigheid is geboden. De inriching van de logistieke kosten informatie in ERP kan leiden tot foute logistieke beslissingen! Of andersom…. Je kunt die beslissingen met een sluwe inrichting van de kosten informatie in ERP ook manipuleren. Tijd voor een cursus ‘How to lie with SAP’?

Prof. Dr. Walther Ploos van Amstel.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Louis van Hoye
U stelt zelf: "Wie goed kijkt in de ERP black box ontdekt dat met die ijzeren logica veel directe en indirecte kosten variabel worden toegerekend aan producten". In mijn ogen is dat dus wel ‘garbage in,garbage out’.

Uiteindelijk gaat het hier ook weer om het verschil tussen "data" en "informatie". Uit data kun je verschillende soorten informatie afleiden. Elk ERP systeem vereist echter al dat je data onder een bepaalde noemer opslaat, al is het maar wegens de keuze van de manier van boekhouden, waardoor het al een stukje informatie wordt (vergelijk het met de tags in XML).

Als je dan die data echter als zgn. ruwe data gaat beschouwen en er een andere berekeningsmethode op loslaat in casu ABC, dan heb je natuurlijk het reële risico dat je resultaten niet zuiver zijn. M.a.w. eerst dient de datastructuur van het ERP systeem gevalideerd te worden of er wel ABC op losgelaten kàn worden.

Of om het met kruidenierstermen te zeggen: als je gewoon een kasboek bijhoud, dan kun je ook niet even je rentabiliteit gaan bereken, daarvoor moet je de data (inkomsten, uitgaven) eerst in analytische boekhouding gieten.
Paul Hooft
Volledig mee eens. Te vaak wordt vertrouwd op een rapport omdat het uit ERP komt, en dus waar moet zijn. Vaak ontbreekt het aan begrip van de "inner workings" van het ERP systeem. Wat mij betreft is dat een reden om een analist de rapportage te laten verzorgen en niet iedere medewerker zijn eigen (multi-interpretabele) rapporten te laten draaien. Het nadeel is dat die oplossing geld kost en alleen rendabel wordt bij grotere bedrijven.
Jaap Heimans
Natuurlijk kan je met SAP liegen, zoals dat met iedere toepassing kan. Maar is de software hier de schuldige? En wat is dan wel de waarheid? Ik heb wel eens een MT-vergadering meegemaakt waar een manager die de cijfers (zijn eigen tegenvallende resultaten) ter discussie stelde, 10 minuten de gang op gestuurd werd. Het gaat er niet om DE waarheid te vinden, maar EEN waarheid te kiezen met elkaar en daar dan consequent mee te handelen. Dat is sturen op resultaat. De absolute waarheid bestaat niet. Het ERP systeem kan nooit de schuldige zijn bij een verkeerde beslissing; het systeem helpt in het samenbrengen van de informatie. Op een bepaald moment moet je gewoon het systeem vertrouwen en hiermee handelen, zoals je ook de piloot vertrouwt als je in het vliegtuig stapt.

Davy Geurts
Ik ben het ook helemaal eens met Louis. Gegevens zijn ruwe data en is niet automatisch informatie. Een oplossing is het maken van KPI (Key Performance Indicators). Bij ons wordt hiervan veel gebruik gemaakt (ik werk voor een multinational).

Deze KPI's zijn centraal opgesteld en betekenen overal hetzelfde.
Een voorbeeld: vroeger was bruto productie in de vestigingen in NL een heel ander cijfer dan in de vestigingen in Duitsland. Er werden andere gegevens genomen zodat er soms een heel verkeerd beeld werd gecreeërd. Nu weet iedereen waar het over gaat als je het over bruto productie hebt.
Robert van den Burg
Naar mijn mening is het probleem van blindelings vertrouwen op cijfers gevaarlijker dan dat het op het eerste gezicht lijkt. Te veel en te vaak zie ik mensen op de knop drukken en naar dashboards kijken en dan ad hoc beslissingen nemen.

Wanneer ik dan vraag om mij uit te leggen wat zij zien en hoe zij tot de conclusie komen dan moet ik mij vaak inhouden om niet meewarig mijn hoofd te schudden.

Het probleem zit in het gegeven dat de meeste niet weten wat fundamenteel boekhouden is en een zeer magere kennis van Bedrijfseconomie. Ze weten alles van ratio's maar weten niet hoe het werkt en wat het effect is. De analyse wordt vaak beperkt tot 'is het boven of onder de 1'.
Vergelijk het maar met de stuurman van vroeger en die van nu. Vroeger kon de stuurman waar ook ter wereld zijn plaats bepalen met passer en sextant. Dat kon hij alleen doen omdat het kennis vereist van de stand van de zon en sterren, hoekmeting en al wat dies meer. Complexe materie maar zeer essentieel. De stuurman van vandaag -en dan bedoel ik niet de beroeps maar de jachteigenaren- hebben allemaal een GPS en menen dus te kunnen navigeren. Dit berust dat op een misverstand. Zodra de GPS uitvalt en men terug moet grijpen op fundamentele navigatie, dan zijn zij verdwaald. En zo is het ook met ERP. Het is een zeer handig hulpmiddel maar o zo gevaarlijk in de handen van managers die menen te weten wat cijfers zeggen.

Meer over IT en Business