Verander je mindset, dan verandert alles!

Stel je voor, je bent directeur van een onderwijsinstelling en je zit in een fusieproces met een andere onderwijsinstelling. Het loopt allemaal erg stroef. Er is veel onrust onder de docenten en alles wat je doet lijkt het wel erger te maken. Tot je grote ergernis loopt iedereen wel weg met de directeur van de onderwijsinstelling waarmee je aan het fuseren bent. Hij lijkt wel alles goed te doen.

Iedereen maakt het wel eens mee in zijn leven: iemand anders in je omgeving is succesvol, terwijl jij aanmoddert. Jullie staan voor dezelfde uitdagingen, maar die kosten jou enorm veel energie en het lukt je niet goed, terwijl die ander fluitend de ene na de andere overwinning behaalt. De vraag is: welke betekenis geef je er aan? Kom je tot de slotsom dat je al met al je plafond hebt bereikt? Dat je dus toch niet die allround directeur bent die je dacht te zijn? Of concludeer je dat je iets moeilijks aan het leren bent dat je nu nog niet kunt? En dat als je het fusieproces beter gaat inrichten, je ook betere resultaten zult kunnen bereiken?

Groei-mindset of statische mindset

Die twee verschillende manieren van reageren horen bij twee verschillende mindsets: de statische mindset en de groei-mindset. Beide mindsets gaan over de verklaringen die je hebt voor goede en slechte prestaties van anderen en van jezelf.

De groei-mindset is de overtuiging dat iedereen, ongeacht waar die nu staat, beter kan worden en dat inspanning normaal en noodzakelijk is om daadwerkelijk beter te worden. De statische mindset is de overtuiging dat je prestaties een weerslag zijn van je aangeboren en vrij onveranderbare talenten en intelligentie. Als je je erg voor iets moet inspannen, is dat een teken dat je weinig aanleg voor de betreffende taak hebt.

Met een groei-mindset leer je beter, presteer je beter, heb je betere gevoelens en werk je beter samen. Met een statische mindset leer je oppervlakkiger, zijn falen en fouten maken een sterk aversieve ervaring, ontwikkel je faalangst, ga je uitdagingen uit de weg waardoor je minder leert en minder bereikt en daardoor bevestigd wordt in je vermoeden dat je het niet kunt.

Je kunt je mindset veranderen!

Gelukkig is je mindset geen onveranderbaar onderdeel van je persoonlijkheid. In plaats daarvan kun je zelf kiezen welke mindset je wilt hebben. Hoe je een groei-mindset kunt krijgen? Hier zijn vijf tips:

• Tip 1  Herken je mindset: Je kunt je eigen mindset herkennen als je hardop uitspreekt wat je denkt als je zelf of iemand anders faalt of goed presteert. Heb je gedachten zoals ‘Ik kan dit gewoon niet’ of ‘Daar heeft mijn collega gewoon een talent voor’, dan getuigt dat van een statische mindset. Zijn je gedachten gericht op leren, op de aanpak en op de inhoud van waar je mee bezig bent, dan getuigt dat van een groei-mindset. Als je statische mindset gedachten bij jezelf herkent, probeer ze dan eens om te buigen naar groei-mindset gedachten. Van ‘Ik kan dit niet’, naar ‘Ik kan dit nu nog niet.'

• Tip 2  Kies een doel waarmee je groeit: In plaats van als doel te nemen dat je een bepaalde prestatie wilt neerzetten (bijvoorbeeld een succesvolle leidinggevende zijn), kun je beter als doel nemen dat je iets wilt leren of ergens beter in wilt worden (beter leren leidinggeven). Met prestatiedoelen roep je namelijk een statische mindset bij jezelf op en met leerdoelen een groei-mindset. Met leerdoelen heb je veel meer kans dat je goede prestaties behaalt dan met prestatiedoelen.

• Tip 3  Druk op de aanknop van hersenplasticiteit: De hersenen van mensen met een groeimindset worden enorm actief wanneer ze informatie krijgen over wat ze fout hebben gedaan en wat ze de volgende keer beter kunnen doen. Met een statische mindset is er geen breinactiviteit op de momenten dat je zou kunnen leren van je fouten. Zonder breinactiviteit, geen leren en zeker geen breinplasticiteit. Je hebt voor een groot deel zelf in de hand of je hersenen beter gaan functioneren.

• Tip 4  Oefen zodat je groeit: Je kunt uren en uren oeverloos oefenen zonder dat je er ook maar iets beter van wordt. Maar met deliberate practice kom je pas echt vooruit. Dat betekent dat je je huidige plafond opzoekt, dus daar waar je niet meer weet hoe je het moet aanpakken, om juist op dat niveau doelgericht te gaan oefenen. Dit kun je gebruiken bij elke vaardigheid waar je beter in wilt worden. Of je nu beter wilt leren in onderhandelen, leidinggeven, verkopen of strategieontwikkeling of wat dan ook.

• Tip 5  Leer progressiegericht werken: Progressiegericht werken is bij uitstek geschikt om een groei-mindset te stimuleren bij jezelf en anderen. Dat kan al in tien minuten tijd. Begin je vergadering bijvoorbeeld eens met het op een rij zetten welke betekenisvolle progressie jullie de afgelopen weken al hebben geboekt. Dikke kans dat er enthousiasme en optimisme ontstaat en dat er ideeën opkomen over hoe verdere progressie bereikt kan worden.

Meer lezen? Dat kan in mijn nieuwe boek Hersenvitaminen - meer succes met de groeimindsetmix.

Gwenda Schlundt Bodien. ProgressiegerichtWerken.com