Een eenvoudigere weg naar veiligheid (2)

Interessante ontwikkeling op het gebied van veiligheidsbevordering in Nederland.....

PREVENTIEF FOUILLEREN
Al enkele weken bestaat in de media veel belangstelling voor het preventieve fouilleringbeleid dat Burgemeester Opstelten van Rotterdam heeft ingevoerd (in mijn ogen spreken velen ten onrechte van ´zero tolerance beleid´). Een interessant beleid van aanpakken dat veelbelovend is. Voor het eerst sinds vele jaren hebben burgers het idee dat overlast, criminaliteit en verloedering wel degelijk een halt kunnen worden toegeroepen. Voor het eerst sinds vele jaren wordt expliciet niet gewerkt volgens de zogenaamde waterbed-theorie.

DE WATERBEDTHEORIE
De waterbed theorie houdt het volgende in. Wanneer de politie overlast en criminaliteit op de ene plek bestrijdt dan verplaatst het zich naar een andere plek, net zoals bij een waterbed. Als je drukt op de ene plek dan komt het bed op een andere plek weer omhoog. Veel politiemensen, hulpverleners, beleidsmakers èn burgers hebben de afgelopen jaren heilig geloofd in de waterbed theorie. Ze waren er van overtuigd dat je overlast beter kon gedogen op vaste plekken ´want dan heb je er tenminste zicht op´. Aanhangers van de waterbedtheorie wisten ZEKER dat bijvoorbeeld het bestrijden van overlast op het centraal station zou leiden tot het verplaatsen van de overlast naar andere delen van de stad en dat het aanpakken van de overlast niet meer zou zijn dan opjaagbeleid en dweilen met de kraan open. Daar werd alles alleen maar nog erger van...

PESSIMISME
De waterbedtheorie is inherent pessimistisch omdat zij ervan uitgaat dat de hoeveelheid overlast een constante is. Bestrijden MOET leiden tot verplaatsing van het probleem en het KAN niet leiden tot oplossen van het probleem. De waterbedtheorie hanteert ook een zeer pessimistisch mensbeeld. Voor junks en overlastbezorgers is er immers geen hoop en geen keuzevrijheid: met zekerheid wordt gesteld dat zij NIET zullen stoppen met hun schadelijke gedrag.

WE ZIJN FATALISTISCH GEWORDEN
De waterbedtheorie heeft er in belangrijke mate aan bijgedragen dat we ons geloof in de zin van de bestrijding van criminaliteit, overlast en verloedering zijn kwijtgeraakt. We zijn fatalistisch geworden. Velen zijn het als normaal gaan beschouwen dat de stad vergeven is van de zakkenrollers en junks. Velen zijn het als normaal gaan zien dat een fiets die niet op slot staat gestolen wordt. Velen beschouwen het letterlijk als VRAGEN om een autoinbraak als er spullen van waarde zichtbaar in je auto liggen.

Pessimisme en fatalisme hebben de neiging self fulfilling prophecies te worden, zij maken zichzelf waar. Als je niets doet om problemen aan te pakken, los je ze inderdaad niet op. Hierin kun je een bevestiging zien van je idee dat de problemen niet oplosbaar zijn. Het cirkeltje is rond.

MEER VEILIGHEID IS MOGELIJK!
Bewijs voor de waterbedtheorie is er niet. Aanwijzingen voor de ongeldigheid van de waterbedtheorie zijn er wel. Zie hiervoor mijn eerdere column Een eenvoudigere weg naar veiligheid. Hier wordt beschreven hoe New York een vergelijkbaar beleid heeft gevoerd met veel succes. Toegegeven: wanneer het aanpakbeleid net is ingezet, treedt er wel degelijk een verplaatsing van de ellende op. Overlastbezorgers geven hun gedrag niet bij het minste of geringste op. Maar na verloop van tijd wordt opgejaagd worden dermate onplezierig en duur dat een groot deel van de overlastbezorgers eieren voor zijn geld kiest.

AANPAKKEN EN VOLHOUDEN
Dat het keren van het criminaliteits-, overlasts- en verloederingstij makkelijk is beweert natuurlijk niemand. Volhouden is essentieel. Dat nu een toenemende hoeveelheid bestuurders hun fatalisme afschudden en kiezen voor een beleid van aanpakken is uitstekend nieuws.

Coert Visser, www.m-cc.nl

Zie ook: Een eenvoudigere weg naar veiligheid

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Coert Visser
9/11: Amsterdam gaat het Rotterdamse voorbeeld volgen (zij het schoorvoetend):

SPITS- AMSTERDAM - Een meerderheid van de gemeenteraad in Amsterdam is voor preventief fouilleren. Rotterdam is in september al begonnen met preventief fouilleren. Amsterdam wil op deze manier mensen in het centrum en een deel van Amsterdam-Zuidoost gaan controleren op wapens zonder dat een gerichte verdenking tegen hen bestaat.

Coert Visser
29/11/02 Amsterdam is begonnen met preventief fouilleren: de politie heeft op de Wallen en in de Bijlmer zeker 20 mensen opgepakt wegens drugs- en wapenbezit. Er werden veel messen in beslaggenomen.

Politici lijken steeds positiever te worden over preventief fouilleren in probleemgebieden. CDA'er Van de Camp: ,,Iemand neemt geen wapen mee de straat op als hij weet dat hij kan worden gefouilleerd. Dat verkleint het risico op problemen.'' Ook de PvdA is nu enthousiast. PVDA´er Van Heemst: ,,Met elk vuurwapen dat je in beslag neemt, kan het zijn dat je een schietpartij of ongeluk voorkomt.''

Hoe lang zal het nog duren voor dat supermarkten en andere winkels, die thans wijken voor criminaliteit en zich terugtrekken uit onze binnensteden, weer kunnen terugkeren?

Jan Bakker
Ruim negentig procent van de Amsterdammers is voorstander van regelmatige wapencontroles in de Amsterdamse binnenstad en Amsterdam Zuidoost. Dat blijkt uit een onderzoek dat in opdracht van de gemeente Amsterdam is verricht.
Uit het onderzoek blijkt dat ruim 79 procent van de Amsterdammers voorstander is van de nieuwe wet die het preventief fouilleren mogelijk maakt. Als belangrijkste argumenten worden daarbij genoemd dat het wapenbezit moet worden teruggedrongen en dat het veiliger moet worden op straat. De politie hoeft de wapencontroles niet van tevoren aan te kondigen, vindt 82 procent van de vierhonderd ondervraagden.
Onlangs stemde de Amsterdamse beleidsdriehoek (burgemeester, hoofdofficier van justitie en de korpschef van de politie) in met het voorstel om preventief te fouilleren in Amsterdam. De gemeenteraad van Amsterdam moet om dit mogelijk te maken nog instemmen met een aanpassing van de algemene plaatselijke verordening (APV).
Critici van het preventief fouilleren wijzen op het gevaar dat vooral mensen van allochtone afkomst gefouilleerd zullen worden, waarmee het in de praktijk een discriminatoire maatregel kan worden. Uit het onderzoek blijkt dat ook de Amsterdamse bevolking groot belang hecht aan een zorgvuldige uitvoering van de controles en een correct optreden van de politie. Ruim driekwart van de ondervraagden geeft aan dat de controles zich moeten richten op iedereen en niet alleen op risicogroepen.
Mirjam Otten, woordvoerder van de gemeente Amsterdam, vertelt dat de gemeente zeer verheugd is over de uitkomst van het onderzoek. ‘Het is voor de politie prettig om te weten dat ze met deze maatregel kunnen rekenen op een breed draagvlak van de Amsterdamse bevolking’, zegt Otten. ‘We hebben er alle vertrouwen in dat de politie deze maatregel op een deskundige wijze zal uitvoeren. De politie zal bij de controles letten op zogenaamde criminogene factoren, wat inhoudt dat de politie vanuit haar ervaring let op algemene kenmerken die duiden op een bepaald risico bij mensen.’ Binnenkort bespreekt burgemeester Cohen het voorstel met de leden van de
en
In november 1999 grendelde de Rotterdamse politie de Millinx­buurt hermetisch af. Iedereen die de wijk in of uit ging, werd gefouilleerd. De rechtbank van Rotterdam oordeelde in januari 2000 dat de hele actie onrechtmatig was. Dat wist men in Rotterdam natuurlijk van tevoren ook wel, het ging er vooral om de discussie aan te zwengelen en de politiek te dwingen meer wettelijke armslag te geven om te fouilleren.
Dat was niet tegen dovemansoren gericht. Sinds de actie in de Millinxbuurt werden er drie wetsvoorstellen ingediend die de politie meer bevoegdheden moet geven bij het zoeken naar wapens. Het CDA‑kamerlid Van de Camp diende een initiatief­voorstel in dat preventief fouilleren in zogenaamde Veilig­heidsrisicogebieden mogelijk maakt. Onder deze gebieden ver­staat hij uitgaansgebieden, gebieden waar veel drugshandel plaatsvindt en gebieden waar manifestaties (grote sportevene­menten, demonstraties, enz.) georganiseerd worden. In deze gebieden mag de politie, als het aan Van de Camp ligt, ieder­een fouilleren, op elk moment.
Daarnaast wil hij de bevoegdheden van de politie buiten deze gebieden verruimen. Ook het kamerlid Kuijper van de PvdA heeft een wetsvoorstel ingediend. Dit voorstel moet het mogelijk maken dat de politie op elk moment iedere auto mag doorzoeken op wapens.
Het kabinet heeft zelf ook een wetsvoorstel ingediend. Hierin kan een burgemeester een bepaald gebied aanwijzen als veilig­heidsrisicogebied. Een rechter‑commissaris en een officier van justitie kunnen voor dit gebied de bevoegdheid verlenen om maximaal zes uur preventief te fouilleren. Op het ministerie van Justitie wordt nu gewerkt aan het 'in elkaar schuiven' van de diverse voorstellen. Voor een nieuw voorstel, in welke vorm dan ook, zal hoogstwaarschijnlijk wel een kamermeerderheid te vinden zijn.

Coert Visser
Sinds een aantal maanden wordt in enkele steden nu preventief gefouilleerd. Wat levert het tot nu toe op? Worden er echt wapens aangetroffen?

Spits, 7 maart - In de Rotterdamse gebieden Nieuwe Binnenweg en de Tarweweg zijn nu ongeveer 10.000 mensen preventief gecontroleerd. De acties hebben tot nu toe 254 aanhoudingen, zestien vuurwapens, 156 steekwapens, 37 slagwapens en 24 andersoortige wapens als bijvoorbeeld pepperspray opgeleverd.

In Amsterdam zijn sinds eind november zijn in de binnenstad en in Amsterdam Zuid-Oost ruim 3500 personen gecontroleerd. Dat leidde tot vijftig aanhoudingen. De politie nam daarbij 130 wapens in beslag, vooral messen, priemen en schroevendraaiers. In mindere mate werden vuurwapens, honkbalknuppels en ploertendoders aangetroffen.
Judith
Ik vind dat preventief fouilleren afgeschaft moet worden. het kost alleen maar tijd en geld. en ik vind het een behoorlijke in breuk op mijn privacy.
Coert Visser
Da een gericht aanpak van onveiligheid nuttig is en dat er weinig steun is voor de waterbed theorie lijkt te worden onsteund door het volgende berichtje dat vandaag (1 september 2003) verscheen.

ROTTERDAM (ANP) - In de hal van het Centraal Station in Rotterdam stond burgemeester Opstelten er maandag bij stil dat het veiliger is geworden op CS. Volgens maandag bekend gemaakte cijfers is het aantal geweldsdelicten in juni 40 procent minder dan in juni vorig jaar. Het aantal aangiften van diefstal verminderde met meer dan 80 procent. Gerichte acties tegen zakkenrollers, diefstal met geweld en drugshandel bleken niet meer nodig.

Op radio vertelde burgemeester Opstelten dat er ook geen sprake is van een verplaatsing van de problemen.
Coert Visser
Trouw 24 okt 2003: "Rotterdam wil verder met preventief fouilleren. Het evaluatierapport, dat vandaag wordt gepresenteerd, spreekt van 'zichtbare en overtuigende' resultaten. Bij bijna 19000 gefouilleerden nam de politie het afgelopen jaar 578 wapens in beslag. Driekwart van de Rotterdammers staat achter de acties. Sinds het nieuwe gemeentebestuur is aangetreden, is het aantal gewapende overvallen en straatroven gedaald."
Coert Visser
1 juni 2004- Vandaag in het nieuws:

Het gebruik van wapens in Amsterdam is gedaald met 10%, dankzij preventief fouilleren. Dat meldt de gemeente. De controles worden sinds november 2002 gehouden in het centrum en Zuidoost.
Coert Visser
31/08/2004: Het aantal misdrijven daalt. De politie telde in 2003 voor het eerst in zes jaar minder delicten dan een jaar eerder.

Er is nu landelijk een daling van het aantal misdrijven te zijn in Nederland. Dit bevestigt dat het bereiken van meer veiligheid mogelijk is.

Meer over Diversiteit in organisaties