Een te assertieve manager is schadelijk

Assertiviteit is het uiten van je gedachten, gevoelens en meningen op een directe, eerlijke en gepaste wijze. Je komt op voor je eigen belangen op een manier die past bij de situatie en die zowel respectvol is naar jezelf als naar de ander. Wie effectief leiding wil geven, moet niet te assertief zijn. Maar te weinig assertiviteit blijkt al evenzeer contraproductief te zijn.

Volgens onderzoek (Flynn en Ames, Columbia Business School) worden de positieve effecten van extreem assertief gedrag teniet gedaan doordat mensen beschadigd raken en de relatie tussen manager en medewerker onder druk komt te staan. Dit remt de efficiënte uitvoering van het werk. 
Als aan de andere kant een manager niet assertief is, dan beklijft bij de werknemers vooral het besluiteloze karakter van deze leidinggevende. Dat deze niet-assertieve manager bijvoorbeeld veel socialer overkomt, heeft bij de medewerkers veel minder de aandacht.

Managers die hun assertiviteit effectief willen inzetten, moeten zich volgens de onderzoekers bewust zijn van het effect van hun gedrag op anderen. Gedoseerd assertief zijn is het beste. 
Niet-assertieve managers zijn volgens de onderzoekers in het voordeel als ze hun gedrag willen veranderen. Zij kunnen hun gedrag makkelijker aanpassen doordat ze het effect van hun gebrekkige assertiviteit beter opmerken. Extreem assertieve managers hebben doorgaans geen idee wat hun gedrag met mensen doet.

Hoewel charisma, intelligentie, drive en nauwgezetheid stuk voor stuk belangrijke kenmerken van goede managers zijn, bepaalt de mate van assertiviteit of iemand zal slagen of falen als leidinggevende.’’

U-vorm
De onderzoekers ontdekten een soort 'omgekeerde U-vorm' in de relatie tussen iemands assertiviteit en leidinggevende vermogen: tot een bepaald punt wordt assertiviteit positief beoordeeld, daarna daalde de waardering juist. Te weinig is dus niet goed, maar teveel ook niet. Als mensen té assertief zijn overheersen de negatieve consequenties de positieve gevolgen.

"De slechte gevolgen van teveel of te weinig assertiviteit vallen veel meer op dan de goede. Het is dan ook essentieel voor managers om de gulden middenweg te vinden: de dingen gedaan krijgen én de goede verhoudingen bewaren. En dan bedoelen we niet dat een goede leider altijd gemiddeld assertief moet zijn, maar eerder dat hij weet wanneer hij zijn zin door moet drukken en wanneer hij zich juist beter op de achtergrond kan houden. Het gaat er met name om te weten wat de invloed van je gedrag op anderen is."

8 Tips om de goede assertiviteit te hanteren

1. Gebruik ‘ik’-uitspraken.
   Wanneer je spreekt vanuit jezelf, dan laat je jouw gevoel zien en laat je een ander in zijn waarde. Jouw gesprekspartner voelt zich dan niet aangevallen.
2. Indien je een verzoek weigert wees dan duidelijk en zeg ‘nee’.
   Je kunt een reden opgeven maar doe dat niet om je te verweren. Wees duidelijk, bondig en beleefd en toon begrip voor de ander.
3. Maak een lijst van dingen in je leven die echt moeten en van dingen die je echt wilt.
   Stel je eigen prioriteiten, dan kan je jouw eigen functioneren beter afstemmen op wat jezelf belangrijk vindt.
4. Wees niet voortdurend bezig je omgeving tevreden te stellen.
   Weet wat je wilt en probeer daarin eerst jezelf tevreden te stellen. Weeg bij je overwegingen ook je eigen belang mee en jouw rol van leidinggevende.
5. Wees direct maar niet agressief, toon respect en luister goed naar de ander, maar durf waar nodig knopen door te hakken.
6. Wees duidelijk.
   Praat rustig en met zelfvertrouwen. Geef zo nu en dan een samenvatting van hetgeen je zegt of hoort. Let op de lichaamstaal van uw gesprekspartner(s) en anticipeer hier op.
7. Treed op wanneer nodig.
   Uit angst voor ruzie of afwijzing kan het zijn dat je het lastig vindt om op te treden. Bedenk wel dat optreden gewoon bij de baan als leidinggevende hoort.
8. Kom direct ter zake en blijf kalm.
   Geef kritiek op een handeling, niet op een persoon. Maak je kritiek specifiek. Als je klaar bent, herbevestig dan je steun en vertrouwen in de persoon.

Train je assertiviteit
Wil je assertiever worden? ‘Nee’ zeggen en voor jezelf opkomen kan op veel verschillende manieren. Om dat op een prettige en effectieve manier te doen, heb je inzicht nodig in jouw eigen (non-verbale) gedrag, gedachten en gevoelens. Klik hier voor de training assertiviteit.

(Sponsored content: Schouten & Nelissen)