Eckart Wintzen overleden

Eckart Wintzen overleden.
Pleitbezorger van de “celfilosofie”

Maar een paar dagen voor zijn overlijden waren Willem Mastenbroek en ik ‘s ochtends bij Eckart in zijn blokhut in Austerlitz. Vitaal, snel en scherp zoals altijd. We stelden hem voor een inleiding te houden over zijn celfilosofie ter gelegenheid van het lustrumcongres 10-jaar ManagementSite over “klein binnen groot”. Eckart reageerde zoals ik hem al jaren ken: tegendraads en met onverwachte, soms zelfs lichtelijk pijnlijke vragen, die, of je er het mee eens was of niet, aan het denken zetten. Was hij eigenlijk wel geïnteresseerd in een gedachtenwisseling met professionals? Het antwoord had hij zelf al gegeven, eerst een homerische lach en toen: ik praat het liefst met jonge ondernemers. Aan het eind van het gesprek kon je toch aan de twinkeling in zijn ogen zien dat zijn interesse was gewekt.
Vorig jaar plaatsten wij een fragment uit zijn toen pas verschenen boek “Eckart’s notes” omdat het veel aanknopingspunten biedt voor een moderner manier van organiseren. Het bekendste element in de celfilosofie is dat hij het door hem opgerichte IT bedrijf BSO toen het groter werd dan vijftig werknemers opspliste en de afzonderlijke cellen in concurrentie met elkaar verder liet groeien. Iedere keer dat een vestiging de 50 werknemers passeerde werd dit proces herhaald. Volgens Wintzen was dit het behoud van het zelfstandig ondernemerschap en bleef hierdoor direct contact met de klant behouden.
De leidinggevende van een nieuwe cel werd van binnenuit gerecruteerd, zodat zij al kennis hebben van hoe zo’n organisatie werkt en de filosofie kunnen dragen. De zo ontstane cellen opereerden onder een gemeenschappelijke naam, BSO, en werden ingedeeld naar gebruikelijke criteria als afzetgebied, branche of werkzaamheden. De leidinggevenden van alle cellen vormen samen een managementteam dat zich buigt over de gezamelijke kaders. Er was een heel licht hoofdkantoor, waaraan verantwoording moest worden afgelegd over gemeenschappelijke zaken als financiën en personeelszaken.
Eckart had een hekel aan stafafdelingen en nam elke gelegenheid te baat om dit met vermakelijke voorbeelden te staven. Sleutelbegrip voor hem bij al deze gedachten is vertrouwen. Met vertrouwen in elkaar en in je medewerkers gaat het allemaal veel eenvoudiger en beter.
De ontwikkeling van BSO heeft Eckart met deze filosofie gelijkgegeven: het bedrijf is in betrekkelijk korte tijd zeer voorspoedig gegroeid.
Volgende vraag: kan deze filosofie ook met success opgaan voor grotere bedrijven en voor bedrijven buiten de zakelijke dienstverlening?
Volgens Eckart in zijn bovengenoemde boek wel. Ook Willem Mastenbroek besteedt in zijn bijdrage “Grenzen aan beter organiseren” aandacht aan een aantal voorbeelden, die in dezelfde richting wijzen.
Wintzen heeft een heel aantal medestanders in deze organisatiefilosofie, maar ook een aantal critici, die het een sympathiek doch te romantisch idee vinden. Volgens hen sluit het onvoldoende aan bij de realiteit van grootschalig organiseren, met veel controle, zware stafafdelingen en stijle hiërarchie, die vrijwel universeel aanwezig is in het internationale bedrijfsleven.
Ook in de reacties binnen managementsite.nl zijn deze geluiden te beluisteren.
Zoals hierboven al aangegeven hadden Willem en ik hem graag de gelegenheid gegeven zijn karakteristieke organisatie principes in een kring van managers en vakgenoten te bediscussieren. Helaas is dit niet meer mogelijk. Ongetwijfeld zal de discussie nog lang doorgaan. Dank aan Eckart dat hij er zo’n krachtige zwaai aan gegeven heeft.
Wij wensen zijn nabestaanden veel sterkte bij het verlies van deze karakteristieke, inspirerende man.

Lisa van de Bunt