Eigenschappen en oplossingen in kaart gebracht
De levensduur van organisaties wordt steeds korter. Favoriete ondernemingen van vandaag maken steeds sneller plaats voor anderen en vallen soms diep terug. Nummer één blijven blijkt lastiger dan nummer één worden. Auteur Jagdish Sheth clustert de faalfactoren van ooit succesvolle ondernemingen tot zeven eigenschappen.
- Eigenschappen en oplossingen in kaart gebracht
- Zeven zonden
- Alarmsignalen en oplossingen
- Zeven redenen om dit boek gebruiken
Zeven zonden
Tom Peters’ en Robert Waterman’s ‘In Search of Excellence’ was de eerste in een lange reeks boeken die beschrijven hoe je een organisatie ‘goed’ kan maken. Jim Collins voegde daar met zijn veel geprezen boek ‘Good to Great’ nog een overtreffende trap aan toe. Maar wat gebeurt er met bedrijven die de bovenste trede van de ladder hebben bereikt? Dr. Jagdish Sheth deed gedegen onderzoek naar organisaties die de top bereikt hadden, om er vervolgens weer, vaak in razend tempo, vanaf te vallen. Maar een deel vond de weg naar boven terug. Jagdish Sheth is boardroom consultant op het terrein van ‘strategie’ en ‘marketing’. Hij is verbonden (geweest) aan diverse business-schools en auteur van een kleine 30 boeken. Hij bracht zijn onderzoek terug tot een uiterst leesbaar en hanteerbaar boek met als titel ‘The self-destructive habits of good companies’. In dat boek clustert Sheth de faalfactoren van ooit succesvolle ondernemingen tot een zevental eigenschappen. Sheth zet de eigenschappen in zijn boek scherp neer. Hij werkt ze per hoofdstuk goed uit en onderbouwt ze met casuïstiek die dieper gaat dan het gebruikelijke anekdotische niveau. Dat hij daarbij uitvoerig en overtuigend gebruik maakt van voorbeelden vanuit de Verenigde Staten spreekt voor zich. Sheth woont en werkt immers in de VS. Toch is een verband met Nederlandse voorbeelden snel gelegd. Denk aan historische voorbeelden als de arrogantie in de top bij Ahold (zie eigenschap 2), de mislukte groeistrategie van ABN/AMRO (eigenschap 6), de dominantie van R&D-compententie (zie eigenschap 4) bij het Philips van de jaren ‘70/80.
Alarmsignalen en oplossingen
Niet onbelangrijk voor het toepasbaar maken van zijn analyse: Sheth geeft per eigenschap ook een set van ‘waarschuwingstekens’ en ‘oplossingen’. Hij sluit zijn boek af met ‘preventieve maatregelen’. De waarschuwingen die Sheth omschrijft zullen vaak pijnlijk herkenbaar zijn en goed te vertalen naar een eigen situatie. De aangedragen oplossingen zijn kernachtig beschreven, zonder dat hij hier onnodig uitwijdt met bespiegelingen over theorie en praktijk van de oplossing zelf. Her en der vinden we een open deur, maar ook meer verrassende oplossingen. Jagdish Sheth richt zich met zijn boek primair op de CEO’s van organisaties. Zij zijn het die in staat zijn om de eigenschappen, vaak diep verankerd in de cultuur van een organisatie, te doorbreken. Uit het boek wordt overigens ook helder dat het juist die leiders zijn die soms bij uitstek de vertegenwoordigers zijn van de zelfdestructieve eigenschappen.
Een overzicht van de zeven eigenschappen (vrij vertaald), met elke een korte omschrijving, de alarmsignalen en mogelijke oplossingen:
Eigenschap 1: Ontkenning Eigenschap 2: Arrogantie Eigenschap 3: Zelfvoldaanheid Eigenschap 4: Competentie afhankelijkheid Eigenschap 5: Kokervisie Eigenschap 6: Obsessieve groei Signalen moeten afgegeven worden door eigen auditors, maar als die het niet doen, dan doen actieve aandeelhouders het wel. De strijd tegen deze eigenschap start met inzicht krijgen waar de kosten daadwerkelijk gemaakt worden. Denk verder aan het ombouwen van ‘cost centers’ naar ‘revenue centers’ of ‘profit centers’, leg winst/verlies verantwoordelijkheid lager in de organisatie, outsource niet-kernactiviteiten, snij in managementlagen, herontwerp bedrijfsprocessen met focus op kosten en/of geef meer aandacht voor ‘inkoop’. Eigenschap 7: Territorium drift en interne oorlogen Toegift: eigenschap 8: Onbenut laten van talent Slot |
Zeven redenen om dit boek gebruiken
De kracht van ‘The Self-Destructive habits of Good Companies’ ligt niet zo zeer in de originaliteit van de analyse of de aangedragen oplossingen. Sheth is ook (mede)auteur van 'Firms of Endearment'. Dat boek, over hoe organisaties excellent presteren door uit te gaan van 'passie' en 'zingeving', is oorspronkelijker. Maar er zijn voldoende redenen waarom ‘The Self-Destructive habits’ een absolute aanrader is voor interne en externe adviseurs en voor managers bij ondernemingen die (bijna) aan de top staan of stonden.
- De ordening, het overzicht, de toepasbaarheid. Dat is wat het boek sterk maakt. Het is prima van ‘cover-to-cover’ te lezen, maar u kunt ook dwarsdoorsnedes maken (bijv. eerst alle signalen). Voor eigen gebruik heb ik de eigenschappen, signalen, oplossingen en preventieve maatregelen in een matrix gezet, zodat het nog overzichtelijker wordt.
- Het boek is zalig leesvoer voor een ieder die zich geheel niet herkent in de bovenstaande beschrijvingen. Lees waar uw concurrenten mee worstelen. Ik raad u wel aan om nadat u het boek gelezen heeft, het hoofdstuk over eigenschap 2 nogmaals te lezen.
- Weet u dat er iets mis is, maar kunt u de vinger er nog niet helemaal op leggen? Neem bij wijze van analyse eerst alle signalen door, waarna u gericht specifieke hoofdstukken kunt doorlezen voor nadere verklaringen en oplossingen.
- Weet u al wat er aan schort? Lees dan gelijk het bijpassende hoofdstuk. Na een uurtje kunt u al aan de slag met de oplossingen. Lees de rest later nog eens door.
- Het boek is geschreven voor CEO’s van grote organisaties. Maar het is ook nuttig voor managers en interne en externe adviseurs en prima toepasbaar op kleinere bedrijven, organisatieonderdelen en afdelingen.
- De zeven eigenschappen zullen nooit tegelijkertijd in een organisatie voorkomen. Maar omgekeerd, mocht één eigenschap succesvol zijn bestreden, dan wil dat nog niet zeggen dat de andere eigenschappen niet de kop op kunnen steken. Het boek zal altijd nuttig blijven.
- De eigenschappen zijn universeel en tijdloos. Dat geeft dit boek een lange houdbaarheidsdatum. Gebruik het elk jaar als spiegel.
De auteur: Hugo-Jan Ruts is zelfstandig interimmanager en adviseur (zie www.mnhr.nl). Daarvoor vervulde hij onder andere advies-, management- en directiefuncties bij verschillende organisaties in de zakelijke dienstverlening.
Meer over ´The dark side of organizations´ in het dossier Organisatierot, verwaarlozing, verloedering.
Deel uw ervaringen op ManagementSite
Wij zijn altijd op zoek naar ervaringen uit de praktijk, wat werkt wel, wat niet.
SCHRIJF MEE, word een pro! >>