Data, nieuwe kennis, innovatieve toepassingen, trends

Lucebert schreef: “alles van waarde is weerloos”. Wat werkelijk waarde heeft is kwetsbaar en willen we graag vasthouden en beschermen. Het is wellicht wat wrang om dit mooie inzicht toe te passen op data, maar goed; alles draait er tegenwoordig om. Het is van niemand en van iedereen en het is blijkbaar veel waard. Data wordt bestempeld als “de olie van de 21e eeuw”. Met olie moet je voorzichtig omgaan. Iedereen kent de met olie besmeurde vogels na een ramp met een mammoettanker. Maar hoe zit dat met data? Wat betekent het gebrek aan weerbaarheid van data voor de wijze waarop met data moet worden omgegaan? En waaraan ontleent data eigenlijk zijn waarde?

Data: het grootste handelsproduct ter wereld

Data zijn de bouwstenen van informatie. Het zijn ruwe edelstenen die een enorm potentieel hebben, omdat ze na bewerking kunnen leiden tot nieuwe kennis en innovatieve toepassingen op elk terrein dat je maar kunt verzinnen. Een toepassing kan variëren van een nieuw product tot het (sneller) opsporen van terroristen. De hoeveelheid data beschikbaar op servers van organisaties groeit explosief. En de mogelijkheden om in die berg data op zoek te gaan naar interessante verbanden zijn legio door business intelligence toepassingen zoals data mining. Door deze toepassingen kan klantgedrag in beeld gebracht en voorspeld worden. Gevolg: lean marketing met grotere kans op succes.

Data is snel op weg het grootste handelsproduct ter wereld te worden.

Maar: data kan niets

De onbegrensde mogelijkheden van data hebben ook een keerzijde. Data is weerloos. Data kan niets. Het roept niet dat het niét gebruikt of misbruikt mag worden, of dat het onjuist wordt geïnterpreteerd. Het geeft niet aan dat het verouderd is of niet klopt. Recent kreeg een Duitse mevrouw een brief met de mededeling dat een nieuwe poging zou worden gedaan om de betaling van de pensioenpremie van €4.632.124.357.000.001,- te innen. De eerste poging was helaas niet gelukt. En de oorzaak? Een medewerkster had per abuis een klantnummer gekopieerd in het formulier.

En: data zegt niet alles

Data zegt ook niet alles. Cruciale ontbrekende stukjes kunnen al gauw leiden tot een verkeerde interpretatie of tot bewuste misleiding. Co Adriaanse introduceerde als toenmalig trainer van AZ de term “scorebordjournalistiek”, na de met 5-1 verloren wedstrijd tegen Roda JC. De data was in dit geval juist: Roda JC scoorde vijfmaal en AZ eenmaal. Op basis daarvan zou iemand die de wedstrijd niet had gezien, kunnen concluderen dat Roda JC veel beter was, terwijl dat (volgens Co Adriaanse) een onjuiste voorstelling van zaken zou zijn.

Dus: handle with care

Data is dus kwetsbaar in de handen van mensen en systemen. Het zou daarom een etiket moeten hebben met “handle with care”. Het is de organisatie, de gebruiker in een bedrijfsproces, die het bewustzijn moet hebben van de kwetsbaarheid en tekortkomingen van data. Er zijn competenties benodigd om data te interpreteren en succesvol te verrijken tot informatie en kennis. De risico’s lopen uiteen van het ontwikkelen van een product dat niet verkoopt, tot het oppakken van onschuldige mensen als vermeende terroristen.

Data heeft grote waarde en zal zich nooit kunnen verweren.

Ik pleit er daarom voor dat organisaties, naast technologische initiatieven op het gebied van big data en enterprise data warehouses, ook investeren in de ontwikkeling van medewerkers op het gebied van data. De aandacht zou hierbij moeten liggen op het gebruik en de interpretatie van data en op het verhogen van de kennis over en het bewustzijn van risico’s die hieraan zijn verbonden. Dit verbetert de kwaliteit van data analyse en de conclusies die op basis daarvan worden getrokken. Resultaat: betere besluitvorming. Ik ben ervan overtuigd dat het de investering waard is, omdat het leidt tot een hogere 'return on data' en bijdraagt aan het besef dat data een corporate asset is. Data heeft grote waarde en zal zich nooit kunnen verweren. Dat doet een beroep op de voorzichtigheid waarmee met data wordt omgegaan. Daarom: “Handle with care!”