Als angst de business beheerst!

Columns

Het laatste jaar heb ik het genoegen gehad om een voor mij nieuwe kant van werken te leren kennen. Werken in een wereld die gedreven wordt door angst. Een wereld waarin men continu bezig is om af te wegen wat zijn of haar baas het gewenste antwoord vindt en waar men op zoek is naar wegen om de eigen output te ‘managen’. In deze wereld wordt je gewaardeerd om veilige stappen te nemen, om niet vanuit je eigen kracht te opereren maar om goede output te kunnen overleggen.

Gekunstelde output resultaten verschaffen je in deze organisatie een goede eindejaarsbeoordeling, eerlijkheid het tegenovergestelde.

“Naar boven managen”

Een van de meest gehoorde kreten is dat men de rationale achter een lange termijn voorstel wel begrijpt, echter, hij of zij, weet niet of men in staat is om dit voorstel naar boven te managen. Oftewel hoor ik hen nadenken: als ik dit besluit nu neem, weet ik dat dit voor de lange termijn het beste is voor deze onderneming, echter het beïnvloedt mijn resultaat voor dit jaar en dus mijn beoordeling. Naar boven managen prevaleert boven de juiste business besluiten. Beleidsstukken worden maar met één reden geschreven: de baas tevreden houden en dus staat alles in het teken van KPI's en schrijven we de gewenste resultaten op, zodat ook hij of zij weer zijn baas tevreden kan houden.

Eigenlijk is in deze onderneming bestaansrecht belangrijker geworden dan ondernemen. Dit leidt ertoe dat in deze organisatie de angst regeert. De angst voor de top en de angst om voorbij gestreefd te worden door mensen die roepen dat ze ambitieus zijn. Het is in deze organisatie van levensbelang om je enkel van je sterke kant te laten zien. Enige vorm van kwetsbaarheid leidt al snel tot het oordeel dat je niet capabel bent en dat men toch écht moet overwegen om die jonge “talentvolle” dame, die zo hard schreeuwt dat ze toe is aan een volgende stap, op jouw functie te plaatsen.

Dit gebrek aan kwetsbaarheid leidt ertoe dat reflectie is verworden tot het benoemen van je eigen successen, dan wel het maskeren van fouten ten einde het beeld te creëren dat je succesvol bent.

Men kijkt dus enkel in de spiegel om te zeggen dat het goed is en dat dit de weg is naar succes. Echter hoe harder men dit roept, des te sneller gaat het bergafwaarts. Het zal u niet vreemd in de oren klinken dat deze organisatie al jaren achteruitgaat en steeds minder goed in staat is om haar menselijk kapitaal uit te dagen en zelfstandig na te laten denken over hoe zij de organisatie kunnen helpen om succesvol te zijn.

De organisatie zit gevangen in haar eigen cultuur

Mijn enige geloof voor verbetering is dat de organisatie moet breken met haar huidige cultuur zodat ze kan ontsnappen aan het drukkende gevoel van angst. In mijn ogen is een beweging vanuit leiderschap de noodzakelijke koers. De uitdaging voor de organisatie ligt erin om de managementcapaciteit waar ze momenteel over beschikt om te zetten naar leiderschapscapaciteit.

Leiderschap heeft zicht op zowel de lange als korte termijn, neemt uitlegbare besluiten en legt deze open en transparant op tafel. Bovenal weten échte leiders mensen het gevoel en de ruimte te geven dat ze het verschil kunnen én mogen maken. In een dergelijke omgeving is vertrouwen de basis voor kwaliteit en kunnen mensen op verantwoordelijkheden worden aangesproken zonder dat er direct angst heerst. Wanneer de organisatie gedreven blijft door angst, bestaansrecht én het managen van politiek goed geformuleerde targets vrees ik dat succes achterwege zal blijven en een zelfstandige toekomst van de onderneming in het gedrang komt.

“De ivoren toren afbreken”

Om te kunnen breken met de heersende cultuur is het van belang om de ivoren toren af te breken en de deuren van de directie-etage wagenwijd open te zetten voor haar professionals. De organisatie neemt nu vooral nog haar besluiten in de top en veranderingen worden vanaf daar naar beneden geduwd op een wijze waarop ook ganzen worden gevoerd om er een goede foie gras van te maken.

Wil men echter succesvol zijn, is een verandering van mensvisie in de top noodzakelijk. Veranderingen maak je samen met je professionals. Je laat hen kritisch meedenken op wat er gerealiseerd moet worden en de wijze waarop de veranderingen uitgevoerd kunnen worden. Zij zijn immers dagelijks bezig met deze uitvoering en weten als geen ander waar het verschil gemaakt kan worden. Deze professionals willen ook graag het verschil maken. Mensen doen namelijk liever iets goed dan fout.

De kracht ligt erin om volledig te durven vertrouwen op hun deskundigheid. Dit leidt ertoe dat de slagkracht van de organisatie dagelijks sterker wordt. Meer slagkracht betekent meer ondernemend vermogen en uiteindelijk ook betere resultaten. Het enige wat gevraagd wordt is geduld, aangezien de heersende angst niet van vandaag op morgen verdwenen zal zijn. Immers vertrouwen terugwinnen kost tijd, maar uiteindelijk verbindt vertrouwen een organisatie.

Ik hoop dan ook dat deze van oudsher mooie onderneming, geïnspireerd mag worden door het gedachtegoed van Weggeman, Brown, Pink of Covey. Of misschien wel door alle vier in de hoop dat het vuur voor mensen, ondernemen en ontwikkeling daadwerkelijk vlam kan vatten.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Arnold Blits
Lid sinds 2019
Goed artikel Rob en helaas zeer herkenbaar. Wat jij mooi beschrijft als 'het naar boven managen' heb ik een tijd geleden 'effacting' genoemd. Bekijk als je zin hebt het filmpje over dit fenomeen. http://www.blitsgroup.com/videos/
Groeten, Arnold

Meer over Organisatiecultuur