De 80/20 regel is actueler dan ooit!

Zo’n 80 procent van de Nederlandse bevolking staat achter de maatregelen die onze regering neemt tijdens de coronapandemie. De andere 20 procent trekt zich er weinig van aan en trekt zo’n tachtig procent van de aandacht naar zich toe, laat iemand via een ingezonden brief in een landelijk dagblad weten. En ook voor de verdeling van het vermogen in ons land gaat die 80/20 regel op. Zo’n 20 procent van onze meest gefortuneerde landgenoten heeft namelijk de beschikking over 80 procent van het totale vermogen.

De Italiaanse econoom Vilfredo Pareto doet aan het begin van de twintigste eeuw een aantal belangrijke ontdekkingen. Het blijkt dat 20 procent van het zaaigoed verantwoordelijk is voor 80 procent van de bonenoogst in zijn moestuintje. En ook op een heel ander vlak blijkt die regel op te gaan. In die tijd is namelijk 80 procent van al het land in handen van 20 procent van de Italiaanse bevolking.

In een later stadium ontdekt men dat de 80/20-regel op veel meer zaken van toepassing is. Zo gebruik je in 80 procent van de tijd, maar 20 procent van de mogelijkheden die een tekstverwerker biedt. En ook op het gebied van de bedrijfseconomie blijkt de regel op te gaan. Zo zou bijvoorbeeld 20 procent van de klanten, voor 80 procent van de omzet verantwoordelijk zijn. En zo’n 80 procent van het ziekteverzuim in het bedrijfsleven, komt voor rekening van 20 procent van de medewerkers.

‘Be more 80/20’ is een gevleugelde uitspraak bij een aantal gerenommeerde organisatieadviesbureaus, waarbij men zich laat inspireren door het Pareto-principe. Dat betekent in de praktijk onder meer dat je prioriteiten moet stellen, en effectief met je tijd moet omgaan. Maar bovenal moet je in staat zijn, om direct het kaf van het koren te scheiden. In een vroeg stadium moet een grondige analyse worden gemaakt van het complexe probleem, waar veel factoren een rol bij spelen, en waar de klant mee worstelt. Het is daarbij zaak om meteen de ‘vital few’ boven water te krijgen, die voor het grootste deel van de resultaten verantwoordelijk zijn, en de overige 80 procent links te laten liggen. Max de Jong, de onlangs overleden oud topman van McKinsey, wist als geen ander van dit principe gebruik te maken, en kon als troubleshooter op die manier, een aantal verliesgevende bedrijven weer winstgevend maken.

‘Creativity is the single most important skill in a world that is more volatile, more uncertain, and more complex than any time before’, lees ik een onderzoeksrapport dat uitgevoerd is door IBM. Ook de bekende Amerikaanse managementdenker Gary Hamel, benadrukt in zijn voordrachten en boeken, het belang van inventiviteit en creativiteit, en hoe weinig daar nog gebruik van wordt gemaakt. ‘Be more 80/20’, zou dan ook het nieuwe adagium moeten zijn, voor organisaties die nog te weinig een beroep doen, op de creativiteit van haar medewerkers. De meeste maken nog geen gebruik van een professioneel ideeënsysteem, en laten hierdoor heel wat kansen liggen. Bij bedrijven die hier wel mee zijn uitgerust, is de werkvloer inmiddels voor 80 procent verantwoordelijk voor de ingebrachte ideeën. En die zijn gemiddeld ook nog eens creatiever en vernieuwender, dan die van de centrale afdelingen, die zo’n 20 procent voor hun rekening nemen. In het verleden stelden twee onderzoekers van PwC deze nieuwe 80/20 variant al vast bij verschillende innovatieve bedrijven. Inmiddels zijn die bevindingen nog eens bevestigd, door jarenlang wereldwijd onderzoek, van twee gerenommeerde Amerikaanse hoogleraren en consultants.

Het beste jongetje van de klas, is wat mij betreft het Braziliaanse bedrijf Brasilata, waar deze variant op de ‘80/20-regel’ ten uitvoer wordt gebracht. Ze maken daar verschillende soorten stalen verpakkingsmateriaal, en profiteren als geen ander van de creativiteit van hun medewerkers. Werknemers worden daar als ‘inventors’ aangesteld en opgeleid, en zijn ieder verantwoordelijk voor 150 ingebrachte ideeën per jaar. En dat ieder jaar opnieuw! Mede hierdoor is 75 procent van de verkopen afkomstig van producten, die de afgelopen vijf jaar zijn gepatenteerd. Voorts heeft men door het professionele ideeënsysteem, voor bijna ieder probleem een adequate oplossing. Een tijd geleden krijgt men het verzoek van een opdrachtgever, om een stalen blik te ontwerpen, voor een licht ontvlambare vloeistof. Het product moet aan de strengste UN-normen kunnen voldoen. Verder moet de verpakking een val van ruim anderhalve meter kunnen weerstaan. De ‘inventors’ van Brasilata kiezen voor een onorthodoxe aanpak, en laten zich inspireren door het metaal van autobumpers. Het prototype kan daarom bij een flinke impact worden vervormd, waardoor de spanning op de kritische naden wordt verminderd, en het blik geen lekkage zal vertonen. De concurrenten hebben het nakijken, omdat die het metalen omhulsel van een traditioneel blik gewoon willen verdikken. Dat is logistiek gezien een flink nadeel, en brengt ook extra materiaalkosten met zich mee.

‘Wie zaait zal oogsten’, is een bekende Nederlandse uitdrukking. De kunst is, om met relatief weinig zaaigoed, veel te oogsten. Tot dat inzicht kwam Pareto al ruim een eeuw geleden in zijn moestuintje!

Ton Verbeek

Bronnen

• IBM 2010 CEO study: creativity selected as most crucial factor for future succes.
• Dauphinais, William, Straight from the CEO, Simon Schuster/Price Waterhouse, New York.
• Robinson, Alan; Schroeder, Dean, The Idea Driven Organisation, Bernet-Koehler Publishers, San Francisco.