Een van de belangrijke kenmerken van een goed team is gezamenlijkheid. Gezamenlijkheid komt tot uitdrukking in onderlinge betrokkenheid, een goede sfeer, openheid en vertrouwen. Het gaat in teams ook om ‘onder water’ te kijken en zich af te vragen ‘hoe’ het team functioneert en interacteert. En juist daar zitten vaak de meeste valkuilen.
Valkuil 1: De groep wordt onkwetsbaar: “groupthink”
Groupthink is aanwezig indien:
* teamleden volledig opgaan in de groep
* het streven naar unanimiteit groter is dan de wens om tot een realistische beoordeling van alternatieven te komen.
Hierdoor gaat het kritisch vermogen achteruit.
Valkuil 2: Polarisatie van besluitvorming: “risky shift”
Een besluit of oordeel wordt in de groep conservatiever of juist riskanter, maar in ieder geval extremer. Wat je in je eentje nooit zou durven, wordt in de groep ineens aanvaardbaar of mogelijk. Dan is er sprake van ‘risky shift’.
Valkuil 3: Gezamenlijk verantwoordelijk is niet verantwoordelijk
Een effect van het delen van verantwoordelijkheid kan zijn dat uiteindelijk niemand meer de verantwoordelijkheid neemt. Of dat niemand zich meer verantwoordelijk voelt.
Valkuil 4: Met z’n allen doen wat niemand wil
Als Iemand met een voorstel komt en weinig tegenstand ontmoet. Zelfs niet wanneer het voorstel niet door het hele team wordt gedragen. Wanneer er geen dominante leider aanwezig is en men de sfeer erg graag goed wil houden, kan er een paradoxale situatie ontstaan in groepen. In deze situaties spreekt men wel over de Abilene Paradox.
Valkuil 5: Erbij willen horen: conformiteit
In elk team zal er een bepaalde druk zijn om je aan te passen aan de groepsnormen. Een kenmerk van dit soort normen is dat ze veelal impliciet zijn. Omdat normen impliciet zijn, zijn de mechanismen om ze te handhaven ook impliciet. Indien er op de teamleden grote druk wordt uitgeoefend om zich te conformeren aan de groepsregels gaat veel talent in het team verloren.
Valkuil 6: Volgen we de gangbare processen in de organisatie nauwgezet?
De meeste teamleiders hebben geregeld te maken met stakeholders en senior managers die de formele besluitvormings-, plannings-, prioriterings- en uitvoeringsprocessen omzeilen. Dat is een garantie op mislukking.
Valkuil 7: Dragen alle teamleden hun steentje bij?
80 procent van de vijf teamleiders heeft geregeld te maken met teamleden die niet komen opdagen op vergaderingen, zich niet aan planningen houden of niet competent genoeg zijn om ambitieuze doelen te realiseren. Ook zijn teamleiders voor hun bemensing vaak afhankelijk van functionele managers, die echter meestal andere prioriteiten hebben en niet erg bereid zijn om mensen af te staan voor het project.
De rubriek ACTUEEL informeert u over recent verschenen artikelen in andere media. Bij elke bijdrage vermelden wij de oorspronkelijke bron. (bron: TwijnstraGudde)
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
Valkuil 08: Middle of the road
Killer van de ergste soort. Stel je een continuüm voor met aan de linkerkant “makkelijk uitvoerbaar doch bloedarm idee, maar wel met verwacht hoog draagvlak en rechts een subliem idee, maar wel riskant. Verwacht draagvlak klein of geen. Oplossing in veel gevallen? “ergens in het midden”. Dáár ontstaan die “grijze gehaktballen”.
Valkuil 09: Geen/slechte communicatie
Ik zeg: 9 van de 10 mislukkingen hebben op dit onderwerp hóóg gescoord. Maak een volwassen communicatieplan(netje).
Valkuil 10: Te ver voor de troepen uitlopen (voetjes van de vloer)
Niet in één majestueuze move van tractor fabrikage naar vliegtuigen. Kan wel (is vaker gedaan), maar niet in één ruk. Gooi het lumineuze idee of kans niet weg, maar smeer em uit in tijd. Met tussentijdse mijlpalen natuurlijk.
Valkuil 11: Geen commitment v.d. leiding, bonden of OR.
Breng de achterban in kaart. Kijk hoe de kaarten liggen vóórdat je begint.. Laat je niet opzadelen met een dood paard. Gewoon teruggeven de opdracht is vaak een optie. Onder voorwaarden accepteren óók.
Valkuil 12: Dubbele agenda v.d. leiding
Een van de gemene bedrijfspolitieke moves bij het “onder het tapijt vegen” van weerstand of sterke oppositie is . . . u raadt het al: maak er een projectgroep van. Het enige wat je dan als leidinggevende hoeft te doen is de kraan van de middelen op de druppelstand te zetten.
Valkuil 13: Boobytrap (disfunctioneren van leiding wordt zichtbaar)
Dit kan een (onvoorzien ???) bijprodukt zijn. Hoe ga je dat varkentje wassen?
Ga in ieder geval niet alleen met de “blijde” boodschap!!!!
Valkuil 14: Geen, onduidelijke of verkeerde doelstelling
Komt vaker voor dan je zou denken. Als de opdracht moeilijk te formuleren is, dan moet de eerste sessie daar over gaan tot accoord en commitment verkregen is.
Valkuil 15: Teamleider heeft niet de vereiste competenties
Vaak wordt een vakinhoudelijk competent iemand aangezocht. Of erger: iemand die tijd heeft. Of nog erger: iemand waar eigenlijk geen emplooi meer voor is. En dat ook nog zonder bijbehorende “strepen”. Adoeg, moeilùk dese.
Valkuil 16: Ervaring met groepsdynamiek
Een van de meest doorslaggevende factoren: wat kan je wèl en wat kan je niét doen met een groep? Is al moeilijk MET strepen, maar nu (meestal) zònder.
Valkuil 17: Het “Belbin gehalte” van het team
Vaak wordt het team samengesteld uit “logische” of “relevante” betrokkenen. Vakinhoudelijk, bedoelt men dan. Maar ik garandeer je: het is slecht kersen eten met 7 voorzitters of een “plantenbak”.
Valkuil 19: Gevecht om de leiding (haantjes gedrag)
Als een team uit louter haantjes bestaat kán het nog meevallen. Totdat . . . er één vrouw aan het team wordt toegevoegd. Herkennen we wel he?
Valkuil 20: Leider over- of onderstuurt
Over- of onderstuur lijkt erg veel op autorijden. Je moet het alleen herkennen. Een teamleider die “het al weet” en daardoor véél te sterk stuurt werkt verlammend. Een totaal onzekere óók.
Voor wie het precies wil weten: zie onderstaande link.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Onderstuur_%28auto%29
Valkuil 21: Geen of slechte planningsmethodiek
Al is het maar een Excel dingetje, maar WEL plannen die hap.
Conclusie:
besteed de eerste vergadering aan het doorakkeren van deze 21 punten. Hulde vanaf de zeepkist op vrijdagmiddag ten overstaan van het hele bedrijf zal u ten deel vallen
Groet,
Jos Steynebrugh
Change Enhancement, Zoetermeer
De 'valkuilen' die Jost toevoegt (dank!) zijn prettig herkenbaar in de praktijk. Ik vraag me af of het wel valkuilen zijn. Ik zou als valkuil van teamwerk willen reserveren het verschijnsel dat nu JUIST optreedt op het moment dat men met de beste bedoelingen probeert geïnspireerd samen te werken. Ineffectief groepsgedrag dat inherent is aan groepen. Ingebakken dus.
De eerste 5 die genoemd worden in het hoogdartikel (deze lijken overgenomen uit mijn boekje Werken in Teams, hoofdstuk 4, Kluwer, 1995) zijn valkuilen.
De andere (m.u.v. de toegevoegde valkuilen 10 en 19) lijken me meer 'ellendige kenmerken' of 'ongunstige voorwaarden' van teamwerk.
Hartelijke groet,
Martijn Vroemen
www.vroemen.org