Stelling: De Nederlandse vrouw schopt het niet ver in een organisatie, wat betreft hogere managementfuncties, omdat ze daarvoor de kans niet krijgt.
De voor en tegen beweringen van deze stelling zal ik belichten vanuit de zachte kant de samenleving en de harde kant de organisaties.
Vrouwen krijgen minder kansen
Ik ben het met de stelling voor een deel eens, omdat ik van mening ben dat veel vrouwen worden tegengewerkt in het bedrijfsleven, door zowel mannelijke als vrouwelijke collega’s. Vrouwen krijgen minder kansen, omdat men veronderstelt dat een vrouw een leiderschapspositie niet aan kan. Dit heeft te maken met clichématige redeneringen, immers vrouwen worden zwanger, ze zijn gevoelig voor roddelen, ze zijn besluiteloos. De redenering is niet vreemd als je je bedenkt dat de bovenlaag van het bedrijfsleven nog steeds door mannen wordt gedomineerd.
In de honderd grootste bedrijven van Nederland is vijf procent van de leden van de raad van bestuur en de raad van commissarissen vrouw (bron: Elite Network Research).
Vrouwen zitten met een innerlijke strijd zitten tussen aardig zijn en geaccepteerd willen worden en het haantjes gedrag om de top te bereiken. Wat mij wel verbaast is dat er nergens zo weinig vrouwen werken aan de top als in Nederland. Onder de 25 grootste beursfondsen is er zelfs maar eentje waar een vrouw
(Neelie Kroes) het voor het zeggen heeft (bron: Elite Network). Als verklaring wordt vaak gewezen op de macho bedrijfscultuur en de beperkte mogelijkheden om op hoog niveau in deeltijd te werken.
Calvinistisch of een feminiene cultuur
We hebben hier wel topvrouwen, maar die komen meestal uit het buitenland. Wat mankeert er aan Nederlandse vrouwen? Lizzy Venekamp (bron: Opportunity in Bedrijf) ziet een belangrijke oorzaak in de calvinistische cultuur, die het kostwinnerschap bejubelt en de moeder het liefst thuis ziet. Ik ben van mening dat de Nederlandse cultuur hierin wezenlijk verschilt van die van andere landen. Maar ik zie ook nog een ander belangrijk verschil. ‘Succesvrouwen komen vooral uit Angelsaksische landen, waar de masculien prestatiecultuur overheerst. Nederland is juist een feminien land, waar presteren bijna een vies woord is.’ Landen die hoog scoren op masculiniteit, zoals Japan, Amerika en Engeland, vinden presteren belangrijk. In landen die laag scoren is samenwerken veel belangrijker. Een goede werksfeer en prettige collega’s worden door mensen in Nederland belangrijker gevonden dan het doorstoten naar de top. Uiteindelijk zorgt een feminiene cultuur dus voor mechanismen waardoor minder snel vrouwen de top bereiken.
De Nederlandse topvrouwen
De vrouwenbeweging heeft geen feministisch manifest meer nodig, zij is krachtig genoeg om als vanzelfsprekend de bijl in het old boys network te zetten, eerst de kinderopvang goed regelen en een redelijk aantal topvrouwen is nog slechts een kwestie van tijd. Maar voorlopig zal menig vrouw vanwege het extra moeilijk begaanbare carrièrepad voor het middenkader kiezen . Uiteraard is de top in dit stadium weggelegd voor de stoere figuren, die zich het best thuis voelen in het mannelijke territorium. Zoals vice-premier Annemarie Jorritsma, Marike van Lier Lels, bestuurder van Schiphol, en mediabobo Vera Keur. Van deze dames zijn er voldoende, al hebben topmannen er nog weinig oog voor. Het glazen plafond snijdt aan twee kanten. Hoewel vrouwen het vaakst worden geweerd uit leidinggevende functies, zijn zij niet de enigen. Ook huidskleur en een jeugdig uiterlijk zijn discrimineerbare kenmerken.
Mannelijke of vrouwelijke eigenschappen
Organisaties die willen overleven moeten een beleid hanteren dat gericht is op een divers personeelsbestand. Er moet een cultuuromslag komen en gelukkig beseffen maar al te veel bedrijven dat vrouwen in hogere echelons noodzakelijk zijn. Daarnaast waarderen ze de vrouwelijke waarden die nodig zijn om de kwaliteit van het management te verhogen. Een van de redenen waarom vrouwen massaal uitvallen op weg naar de top is dat ze de competitieve sfeer in organisaties juist niet waarderen en niet goed kunnen en willen omgaan met het politieke spel dat in organisaties wordt gespeeld.
Sabah Oustou
Ja, ik ben een vrouw
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
Wellicht aardig om eens op het weblog www.1minutemanager.nl te kijken naar het artikel: 'Glazen Plafond? Vrouwen, niet zeuren, maar doen' van mijn hand.
Ik denk verder overigens ook dat er voldoende mannen rondlopen in Nederland die hard werken, goed zijn, getalenteerd, creatief en zich volledig op hun werk kunnen richten die GEEN topman zijn geworden of in de RvB of RvT zitten. Tevens denk ik dat vrouwen nauwelijks worden tegengewerkt om carriere te maken. Vrijwel alle organisaties waar ik als advisuer kom zouden het heerlijk vinden om vrouwen aan de top te krijgen..dus is er niet meer aan de hand dan wat u stelt?
vriendelijke groet,
Gyurio Vergouw
Maar los van deze filosofische vraagstelling: het zou verdomd tragisch zijn indien de vrouwen zich massaal moesten transformeren tot bloeddorstige macha's alleen maar om tot de mannenbastions van beslissingsorganen te kunnen doordringen. Dat zou pas een culturele wereldramp zijn!
Trouwens, men mag ook eens stilstaan bij het (exponentieel toenemende) aantal mannen dat precies omwille van de door hen zelf gecreëerde, afstompende oorlogsideologie naar de rand van en zelfs uit hun zo geroemde netwerken sukkelen. De verharding van de maatschappij maakt heus niet enkel slachtoffers bij de vrouwen. Integendeel, ik durf (maar dat is dan een aanvoelen) zelfs suggereren dat het aantal "maatschappelijk gesneuvelden" bij mijn seksegenoten vele malen hoger ligt. En dat sommigen zelfs beginnen te snappen waarom ze op het sociaal kerkhof beland zijn.
Waaruit je rustig mag concluderen dat ik pleitbezorger ben voor de cultuuromslag die mevrouw Oustou voorstaat. De enige garantie om te komen tot een (veel) betere samenleving (weze het in de bedrijfswereld, de politiek of waar dan ook) is een symbiose van vrouwelijke én mannelijke kwaliteiten op alle niveaus en in alle sectoren van de maatschappij.
Je zou kunnen denken, in een pessimistische bui, dat het er in de wereld nog nooit zo erg aan toe is gegaan als tegenwoordig. Wel, wie al eens héél vroeg in de morgen buiten heeft gestaan (het is mij wel eens één enkele keer overkomen), weet dat het nooit zo donker is als vlak voor zonsopgang.
Ik denk dus dat we langzamerhand naar een kantelmoment evolueren in de wijze waarop de mensheid het eigen bestaan en de eigen toekomst fundamenteel vorm en zin zal geven. En dat ik het in mijn leven waarschijnlijk niet meer zal meemaken, vind ik zelfs niet eens zo erg.
Je zou kunnen stellen dat " hand in eigen boezem steken" hier wel op gaat. Uit mijn ervaring als mental coach spreek ik: en zie ik veel vrouwen simpelweg afhaken .
Dus dames richt je pijlen niet te hoog.
Ik heb je stuk met veel aandacht en ook betrokkenheid gelezen. Een aantal van je constateringen herken ik wel, maar met je interpretatie ben ik het grondig oneens.
Bij het commentaar hiervolgende gebruik ik gegevens uit een Affiniteiten/voorkeurgedrag test (SHL-OPQ32i), 360 Graden Feedback competentiemeting (Cope Insight) en aansluitende assessmentgesprekken bij 498 deelnemers (niveau HBO+ tot academisch, hoger en topkader) waarvan 163 vrouwen en 335 mannen. Bovendien heb ik gegevens geraadpleegd van de externe normgroepen (1672 mannen en 774 vrouwen). Citaten uit jouw stuk staan tussen dubbelquotes.
Ik kijk niet naar gemiddelden (weinig contrast) maar naar de extremen. Op een 10-punts schaal lichten we de scores 8 en hoger eruit. Scores zijn gepercenteerd naar de eigen sexe en daarna vergeleken met “de andere sexe” Allen werden beoordeeld door directe Bovengeschikte, 2 Nevengeschikten en 3 Ondergeschikten, totaal 7 raters. De beoordelaars waren zowel mannen als vrouwen. Weergegeven zijn % van de scores >= 8 binnen gelijke sexe.
Op competentie niveau:
Mannen % Man Vrouwen % Vrouw
28-Terughoudend 27% 32-Besluitvaardig 52%
02-Leidinggevend 26% 02-Leidinggevend 32%
09-Democratisch 24% 19-Vooruitziend 29%
19-Vooruitziend 24% 15-Abstract 26%
32-Besluitvaardig 24% 27-Vertrouwend 26%
Op indicator niveau:
Indicator (wat kunnen vrouwen beter dan mannen) V/M %
Bijstellen van standpunten 1,41
Uitwisseling van informatie 1,33
Omgang met mensen op verschillende niveaus. 1,25
Aanpassing van eigen rol 1,19
Snel schakelen 1,18
Indicator (wat kunnen mannen beter dan vrouwen) V/M %
Rekening houden met cultuur/werkwijzen/bedrijfsprocessen/structuren 1,85
Zicht op beleidsmatige, politiek-bestuurlijke overeenkomsten en varianten 1,28
Schakelen tussen sturen en luisteren 1,28
Kent de belangrijkste partijen, standpunten en belangen. 1,27
Soepel overschakelen op andere tactiek of strategie in onderhandelingen 1,23
Er zijn veel meer data beschikbaar, maar de belangrijkste conclusies zijn:
• in de hoge scores ontlopen vrouwen en mannen elkaar niet dramatisch
• op enkele punten zijn wel grote (verassende) verschillen
• “Besluitvaardigheid” is verrassend hoog Draagvlak ?
• De verschillen zijn verder een optelsom van een hele reeks “zachte” gedragsfactoren
”” veel vrouwen worden tegengewerkt, door zowel mannelijke als vrouwelijke collega’s””
Mannen óók. Alleen labelen we dat niet als “discriminatie”. We houden wel de deur open voor een vrouw (heeft Moeder ons geleerd en dat is mooi) maar carriere moeten ze zelf “bevechten”, net als mannen.
““vrouwen krijgen minder kansen, omdat men veronderstelt dat een vrouw een leiderschapspositie niet aan kan””
Dat is procentsgewijs veronderstelling maar een feit. De oorzaken liggen echter voornamelijk in de verschillen in de aard van de beestjes. Zie bij statistiek.
““vrouwen worden zwanger””
Dat is mij ook opgevallen. Mannen véél minder. Een bedrijf heeft daar in principe geen boodschap aan. Je hebt een topbaan of niet. Ik vraag me af hoe een mens eruitziet die een topbaan (50-60 uur per week) kan combineren met opgroeiende kinderen (50-60 uur per week) en ALS dat al zou kunnen, dan is manlief daar op zeker niet gelukkig mee en de kinderen óók niet.
““ze zijn gevoelig voor roddelen, ze zijn besluiteloos””
Het eerste kun je af- en het tweede aanleren. Heeft niets met sexe te maken. Of toch?
””vijf procent van de leden van de raad van bestuur en de raad van commissarissen is vrouw””
Da’s geen kattepis. Vooral als je die 5% afzet tegen de “eigen populatie” (rond 31% van het totaal)
““vrouwen zitten met een strijd tussen aardig zijn en geaccepteerd willen worden””.
Mannen óók. In het Amerikaanse leger (geen goed voorbeeld wellicht) zegt men: “een goede leider heeft geen vrienden in lagere echelons”. En dat is héél goed verdedigbaar. Een slappe maatregel die makkelijk uitvoerbaar is wordt massaal omarmd. Een excellente maatregel die moeite kost zal weerstand ondervinden. Per definitie worden juist DIE maatregelen getroffen die uitvoerbaar lijken en dus . . . bloedarmoede. Voorbeeld: waarom hebben 25 kabinetten het niet aangedurfd om één generatie “ in te lopen” zodat elke generatie zijn eigen broek ophaalt? Da’s 4% per jaar. Management / leiderschapsdillemmaatje? Een goede leider wordt daarom bijna per definitie niet aardig gevonden. Behaagzieke leiders worden gestenigd of “ge-tomaat” op de parkeerplaats.
““haantjes gedrag om de top te bereiken””
Dat is waar, maar dat zijn de sub-dominante apen. De echte alfa-dieren hebben charisma. Daar ga je niet mee spelen als je een beetje slimme aap bent. Die faciliteer je, ondersteun je, support je. Als hij succes heeft, heb jij het ook. Ook als het een vrouw is en niet “juist dan” want dan begeef je je op het glibberige pad van “sliming to the top”.
““op hoog niveau in deeltijd te werken””
Alsjeblieft, word nou toch wakker. Welk serieus bedrijf WIL dat nou ? Dat de politiek iets anders wil is één ding maar of het met de mond beleden draagvlak zal resulteren in effect is zéér de vraag.
De commerciele wereld draait ECHT gewoon door tijdens schoolvacanties, zwangerschapsverloven, menstruele time-out en andere zaken die continuïteit verstoren. “Erop zitten en erbij blijven” is het credo en dat zal NOOIT veranderen. Gewoon, omdat het groepsdynamisch niet werkt. “Als de kat van huis is . . .
””Calvinistisch of een feminiene cultuur””
Als het beestje maar een naam heeft, maar WEL een die de lading dekt.
Natuurlijk bestaan er mannen die zichzelf willen profileren als “the big provider”, maar daar rekenen we in de mannengroep (kroeg) wel mee af. Voorstanders van dit standpunt worden alleen en uitsluitend serieus genomen door mannen met dezelfde (overigens zeer behandelbare) afwijking.
Maar meestal gaat dat anders: het ettert door tot het moment komt dat een reorganisatie de bewuste “provider” genadeloos aan de kant schuift. Dan volgen de fases elkaar snel op: burn-out, depressie, ziektewet, coaching en tenslotte: WAO of de VUT. Mannen merken dan dat NOCH het bedrijf, NOCH het gezin hier iets mee willen en dan begint de lange zoektocht naar “wie ben/was ik”, “ben ik méér dan mijn jongeheer” en in uitzonderlijke gevallen wordt het zelfs “in de groep gegooid” thuis.
””de bijl in het old boys network””
Kijk, dat is nou niet nodig. De Dinosaurus is uitgestorven en hetzelfde lot ondergaan ALLE species die niet meer passen in de voortstruikelende evolutie. Maak je niet druk: “Old boys never die, they just fade away”. Kijk even hier: (Old boys network 1987 en 2005: desintegratie)
http://www.elite-research.org/index2.html?/quo2000.htm
“”vrouwelijke waarden die nodig zijn om de kwaliteit van het management te verhogen””
Hoe verzin je het om alles wat “mooi” is in onze Nederlandse bedrijfscultuur even als “vrouwelijke eigenschappen” te labelen?. De schillen en het klokkenhuis zijn voor de mannen????.
Als je met “mooie” (lees ethische) eigenschappen of verworvenheden !!!!!) doelt op zaken als eerlijkheid, consistentie, respect, zorgzaam (en varianten als coachen etc), integriteit, democratisch, dan heb ik nieuws voor je.
““Er moet een cultuuromslag komen en gelukkig beseffen maar al te veel bedrijven dat vrouwen in hogere echelons noodzakelijk zijn””
Whisful thinking of circumstantial evidence?. Says WHO?
“Competitieve sfeer en bedrijfspolitiek”
Kijk eens naar de sportwereld. Vrouwen zijn nét zo fanatiek als mannen. Ik zie dat veel mannen over hun nek gaan bij “competitie”. Datzelfde geldt ook voor “politiek”. Je moet als man uit een hele speciale houtsoort gesneden zijn om je “erlangs te kunnen manouvreren” .
Zo schuiven we langzaam in het gebied waar de psychologen het beter weten: dominantie. En dat is iets waar de meeste mannen héel erg opgewonden van raken: het territorium MOET en ZAL afgeplast worden, enwel dagelijks, zo niet uurlijks. Niet alleen om de sterken die “op de loer liggen” in de gaten te houden, maar vooral ook om ambitieuze en talrijkere “sub-dominanten” met hun ferromoonspoor te ontmoedigen: gevecht om de tweede orde. Het is een dagtaak voor sommige (veel???) mannen. Heb nou een beetje compassie met ons mannen: het zal je maar gebeuren dat je met zulke genen geboren wordt.
“DE” oplossing het dit probleem
Is even simpel als onuitvoerbaar op korte termijn: respect voor elkaars anders-zijn. Respect voor elkaars inbreng. Gewoon goed samenwerken en slim gebruik maken van elkaars complementaire eigenschappen.
Stereo-types en “off the record”
Als je mannen na een voldoende (!!!) aantal borrels om hun mening vraagt wat ze vinden van een vrouwelijke bovengeschikte dan variëren de commentaren van “Die ramp kom ik ook wel te boven” tot “Over mijn lijk”. Maar dat zeggen ze natuurlijk niet in de officiele enquette.
Mannen zijn in de regel erg “dubbel” als het om vrouwen gaat. Lichte ergernissen of onvolkomenheden worden wél “gevroten” door mannen. Da’s goed verklaarbaar (comon guys, nu wel even eerlijk wezen). Wat minder populair is bij mannen zijn klaagsters. De absolute allergie-topper bij mannen zijn de “zeursters”. Mannen hebben niets met Kalimero.
Jos Steynebrugh
Marketing Consulent