Waarom willen managers liever coachen dan managen?

Wat is er mis met managen tegenwoordig? Coachen is zo populair geworden dat veel gesprekken die je managen zou kunnen noemen, tegenwoordig coachen worden genoemd. “Ja, hij pakte het niet zo handig aan met die klant, dus toen heb ik hem daar even op gecoached”.

Vroeger heette dat gewoon iemand ergens op aanspreken, maar dat is geloof ik ook nooit populair geweest. Wat is er zo mis met managen dat we het niet zo noemen, of dat we gaan coachen terwijl er eigenlijk beter gemanaged kan worden?

Doen veel managers aan projectie?
Mijn aanname is dat je niet zomaar manager wordt, dan geef je graag leiding, bepaal je graag dingen zelf en houd je er niet zo van als dingen voor jou bepaald worden. Deze eigen voorkeur zou wel eens geprojecteerd kunnen worden op de medewerker: die zal ook wel niet aangesproken willen worden, maar liever ‘gecoached’.

Maar iedere manager heeft tegenwoordig toch al eens gehoord van “situationeel leidinggeven”? Dus iedere manager zal wel weten dat de situatie en de taakvolwassenheid van de medewerker bepaalt of coachen past, of dat andere leidinggevende stijlen zoals instructie, aanspreken en overtuigen meer aan de orde zijn. Waarom dan toch zo hardnekkig willen coachen? Misschien is er wel een aanname dat de goede manager al zijn medewerkers zo aanstuurt dat ze alleen nog maar gecoached hoeven te worden in de loop van de tijd. Dan ben je goed bezig! Delegeren is natuurlijk ook leuk, maar heeft wellicht toch een beetje de associatie van de luie manager. De coachende manager is betrokken, mensgericht en ontwikkelt zijn mensen. Wie wil dat nu niet zijn?

Tja, en als die mensen nu helemaal niet willen ontwikkelen? Dan heb je het als manager misschien niet zo goed voor elkaar op je afdeling. Verkeerde sfeer neergezet, verkeerde mensen aangenomen, geen visie neergezet…? Zijn dat bijbehorende aannames waardoor ouderwets instrueren en aanspreken niet zo aantrekkelijk klinkt? Dat alleen een manager die het niet zo goed voor elkaar heeft, dat nog nodig heeft? Misschien is managen ook gewoon minder leuk. Kiezen tussen een slecht nieuws gesprek, met het nodige verdriet en boosheid dat je over je heen krijgt, of praten over wat iemand nu echt wil en bezig houdt. Ik zou het wel weten! Misschien zijn managers ook gewoon mensen.

Coachen heeft ook wel iets ‘wijs’ denk ik. De coach helpt iemand met iets waar hij zelf niet uitkomt! Waw, wat een superman is het toch. Klinkt toch al snel weer iets interessanter dan mentor. Is daar een associatie bij van de stoffige oude collega die het jonge broekie de kunstjes van het vak leert en laat zien hoe de hazen lopen in de organisatie? Maar dat is toch hartstikke waardevol? Ja, ok, maar iemand een advies geven en wat kennis overdragen is misschien toch minder een kunst dan iemand zelf de antwoorden laten bedenken. Dan kun je wat, iemand zelf de antwoorden laten bedenken! Maar dan zie ik wel dat veel managers graag willen dat de medewerker het antwoord bedenkt dat hen als manager uitkomt. Is dat niet wat omslachtig? Dan kan je ze het beter gewoon vertellen. Ja, maar ze luisteren dan niet zo goed meer tegenwoordig, of ze zeggen ja en doen nee.

Is dat het? Is coachen een soort van ultieme invloed, verhulde macht? Ik kom ze tegen in mijn trainingen ‘coachend leidinggeven’; managers die coachen willen gebruiken als ‘hang yourself’ methode. Hoe vind je zelf dat het gaat? Ze willen door middel van zogenaamde ‘open vragen’ de medewerker tot het inzicht laten komen dat ze zich moeten ontwikkelen. Dat is wat mij betreft toch echt het paard achter de wagen spannen en dan vertellen dat het op de verkeerde plek staat. Jij wil wat als manager, dat verwacht je vanuit een organisatiecontext. Het is dan ook jouw taak om dat eerst maar eens duidelijk te maken en daarna kan je altijd nog gaan coachen over wat iemand belemmert om dat ook te doen.

En toch… is coachen niet de meest elegante manier om mensen aan te sturen? Een echte professional wil toch geen leiding krijgen? Die weet zelf toch veel beter wat hij moet doen? Ja, hij weet wat hij kan en beheerst zijn vak, maar verbindt hij zijn expertise ook aan wat er collectief moet gebeuren? Anders is het niet meer dan een gevaarlijke hobbyist. De reden waarom professionals überhaupt in een organisatie werken, is omdat er blijkbaar een collectief belang is om experts samen te zetten. Het is de taak van de manager om te bedenken wat dat is en hoe het daar nu mee staat.