De verhuftering voorbij: ‘Ware leiders in het licht’ (2)

“When among ostriches, do as ostriches do, or get out of here” (praktijkinzicht)

“Let op uw zeggen, meer dan op uw doen, en het zal u wèlgaan” (onedele tip)

“Waar zijn wij nu eigenlijk helemaal mee bezig?” (‘ware’ leidersvraag)

Met de “ergste crisis sinds de tweede wereldoorlog” (Rob Trip e.a., zie verderop) is de werkelijkheid veranderd. Velen slapen gewoon door, sommigen breken door. Hieronder van elk een voorbeeld.

1. ‘Struisvogels in de politiek’: don’t walk the talk, we gaan gewoon door!

In de uitzending van het TV-programma Buitenhof van 15 februari jl. gingen Agnes Kant, Alexander Pechthold en Mark Rutte o.l.v. Rob Trip met elkaar in discussie over wat zij noemden: de “ergste crisis sinds de tweede wereldoorlog”.

Opmerkelijk voor een discussie over zo’n ‘mega-thema’ was niet zozeer dat hij geen nieuwe inzichten opleverde, maar dat duidelijk niemand daar naar op zoek was.
De discussie dreigde regelmatig te ontaarden in een kakofonie van door elkaar pratende mensen die vooral hun eigen vertrouwde standpunten wilden poneren.

Deze leiders waren het grondig met elkaar eens over de vraag welke thema’s moesten worden besproken, en grondig oneens met elkaars standpunten t.a.v. deze thema’s.
Agree to disagree, let wel, in het kader van de “ergste crisis sinds de tweede wereldoorlog”! En dat terwijl deze leiders nota bene eensgezind (conformistisch als ze zijn) riepen dat het nu écht anders moet.
In één adem maakten zij nog de regering het verwijt dat zij onvoldoende alert reageert op de problemen. De pot verwijt de ketel.

Zulk ritueel gedoe leidt nergens toe, omdat niemand ‘ware’ leidersvragen stelt of kan stellen: “Waar ben ik, of waar zijn wij, nou eigenlijk helemaal mee bezig?” Waar gaat het nu écht om?
Wat is het meest cruciale probleem waar we optimaal aandacht aan moeten geven? Of weten we het antwoord op deze vraag al? En zo ja, welk probleem is dat dan, en wat doen we eraan? Bepaal het hoofddoel en richt je daar op.

Wie zulke vragen in conformistische kringen serieus stelt, plaatst zichzelf direct buiten de gevestigde orde. Waarom?
Misschien wel omdat materialistisch georiënteerde beroepsprobleemoplossers vrezen dat het oplossen van problemen, beroepsprobleemoplossers werkloos maakt!
Zo bezien, best prettig eigenlijk, al die problemen van de mensen in het land.

Multatuli had het door: “Let op uw zeggen, meer dan op uw doen, en het zal u wèlgaan”. Oftewel: ‘Don’t walk your talk.

2. ‘Leider bóven het maaiveld’: succesvol binnen én buiten de orde

2.1. Patiëntgeoriënteerd of doktergeoriënteerd?

In een interessante column stelt Aysel Erbudak, de succesvolle bestuursvoorzitter van het Slotervaartziekenhuis, in essentie precies de leidersvraag waar het ook hierboven om gaat: “Waar zijn wij nou eigenlijk helemaal mee bezig? Waar gaat het écht om?”.
Zij verwijst naar een artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, waarin internist Marcel Levi zich afvraagt of de huidige geneeskunde nog wel voldoende “patiëntgeoriënteerd” is.

Erbudak en Levi zijn van mening dat de geneeskunde met de ontwikkeling van superspecialismen steeds meer “doktergeoriënteerd” wordt.
Levi verwijst naar onderzoek waaruit blijkt dat de integrale behandeling door superspecialisten van patiënten met problemen op meer dan één deelgebied, of van wie nog helemaal niet duidelijk is wat zij mankeren, tekortschiet.
Erbudak en Levi pleiten voor meer generalisten in de moderne specialistische geneeskunde.

In een discussie op de NTvG-website n.a.v. Levi’s artikel, hebben inmiddels diverse medici gereageerd.
Interessant om een keer als leek zo’n ''doktersgeoriënteerde'' discussie'' te volgen. Onwillekeurig moest ik ook weer aan die ‘politicusgeoriënteerde’ discussie denken in het TV-programma Buitenhof.
Het scheelde weinig of ik had me gemengd in de discussie. Misschien doe ik het nog. Als leek en heel mens, want gelukkig ben ik op dit moment niet een ‘patiënt die reduceerbaar is tot een ziekte’.

Als (niet commercieel) belanghebbende burger en potentiële patiënt met een gezond stel hersenen zou ik dan graag een lans breken voor het standpunt van Aysel Erbudak.
Zij zegt letterlijk: “de vraag of er in ziekenhuizen behalve voor superspecialisten ook plaats is voor medisch generalisten, kan maar vanuit één standpunt worden beantwoord, en dat is het standpunt van de patiënt”.

2.2. IJsselmeerziekenhuizen

Met haar non-conformistische opvattingen en interventies plaatste Aysel Erbudak zich bij de IJsselmeerziekenhuizen, vooralsnog buiten de orde. De behoudende krachten waren daar waarschijnlijk nog te groot om de werkelijkheid net zo indringend onder ogen te zien als Aysel Erbudak het wilde.
Zij was wél bereid die werkelijkheid samen met betrokkenen geheel op eigen risico tegemoet te treden.

Cris Zomerdijk en ik hebben onlangs kennis met haar gemaakt. Binnenkort zullen wij een interview-artikel op deze site plaatsen.

Naar aanleiding van haar betrokkenheid bij de IJsselmeerziekenhuizen in het najaar van 2008, heb ik Aysel Erbudak in enkele column’s gevolgd.
Met het kennismakingsgesprek nog vers in mijn herinnering, heb ik de column’s en mijn discussiebijdragen opnieuw gelezen. Ik hoef er niets van terug te nemen.

Nogmaals van harte aanbevolen, dus. Liefst samen met het mooie, life gefilmde, interview dat Harry Starren onlangs met Aysel Erbudak maakte. Voor mensen die de moeite willen nemen om van haar te leren.

Het aardige van ‘ware’ leiders is dat je voelt dat het gewone mensen zijn en blijven. Niets menselijks is hen vreemd.
Mogen zij goed in vorm blijven, goed blijven doen en goed blijven doen volgen.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>