Is uw onderneming in topconditie?

Lance Armstrong
Lance Armstrong gaat proberen een ongeëvenaarde achtste touroverwinning op zijn naam te schrijven. Na een afwezigheid van vier jaar, verkeert hij, wanneer hij in 2009 aan de start verschijnt, gegarandeerd weer in topconditie. Hij zal in staat zijn beter te presteren dan de meeste anderen in bergetappes, tijdritten, vlakke etappes en zelfs in de eindsprint van een dag. Ook onverwachte situaties zal hij veelal de baas kunnen: regen, gladheid, een valpartij, maar ook een peloton dat afhaakt, of een sprinter die demarreert zijn situaties waarin Lance zal presteren. En tussen de etappes door zal hij ook contacten onderhouden met de pers, sponsors en teamgenoten.

En een onderneming?
Voor een onderneming werkt het net zo. Als de onderneming in topconditie verkeert, is zij in staat beter te presteren dan het merendeel van de concurrentie. Ongeacht de conjunctuur, de markt, wet- en regelgeving of terrorisme. Ook plotselinge ziekte van medewerkers, te late toelevering van grondstoffen of niet-betalende afnemers zullen minder invloed hebben op de prestaties van de onderneming. Een onderneming in topconditie is als Lance Armstrong: klaar om haar kerntaak naar beste vermogen te volbrengen, en ondertussen in contact te treden en te blijven met financiers, klanten, wetgevers en toeleveranciers.

Hoe komt Lance in topconditie?
Toen Lance bekendmaakte dat hij nogmaals zou deelnemen aan de Tour, was hij allang bezig aan een fitnesstraject. Topconditie bereik je niet zomaar. Samen met zijn coach, Chris Carmichael, heeft Lance een helder pad uitgestippeld. Dit pad zal er grofweg als volgt hebben uitgezien.

Als eerste had Lance een heldere ambitie: nog éénmaal de Tour de France op zijn naam schrijven, om te bewijzen dat hij zonder doping rijdt en om aandacht te vragen voor de ziekte kanker. Alles in zijn leven heeft sindsdien in dit teken gestaan. Niet omdat het moest, maar omdat hij dat wilde.

Armstrong en Carmichael hebben samen afspraken gemaakt over hoe Lance deze ambitie zou gaan waarmaken. Een vol trainingsschema, perfect afgestemd op de geestelijke en fysieke gesteldheid van Lance Armstrong. En met een zekere regelmaat bijgesteld: soms boek je sneller vooruitgang, soms wat minder snel. Een constante vinger aan de pols.

Ten slotte heeft Lance zijn dagelijkse bezigheden aangepast: een helder trainingsschema afspreken is één, maar het heeft pas effect als hij er ook uitvoering aan geeft. En als tijdens de uitvoering blijkt dat de praktijk weerbarstiger is, wordt het schema gewijzigd. Zodat hij elke dag weet waar hij aan toe is, en vol energie kan gaan voor de ultieme ambitie: een welhaast onvoorstelbare achtste touroverwinning.

En hoe werkt dit voor een onderneming?
Ook een hedendaagse onderneming bedrijft topsport: van de onderneming wordt constant gevraagd om in te spelen op ontwikkelingen in de markt, wijzigende wet- en regelgeving, klanten met haast, zieke medewerkers, verkeerd uitpakkende beslissingen of onverwachte successen. Vermogen tot verandering, aanpassing en innovatie is onmisbaar vandaag de dag. Hoe cliché dat ook klinkt.

In de basis werkt een fitnesstraject voor een onderneming vergelijkbaar, maar wel met meer haken en ogen: een onderneming is een groep personen, elk met eigen ambities en ideeën, meningen en opvattingen over hoe deze te realiseren.

Elke onderneming heeft ambities, net als Lance. Ze heten dan vaak ‘doelstellingen’. Deze ambities, of doelstellingen, kunnen groot zijn of klein, expliciet of impliciet, maar ze zijn er. Het pad van een onderneming naar topconditie begint bij deze ambities: ze moeten expliciet worden gemaakt en haalbaar zijn. Ze mogen niet met elkaar in strijd zijn. Ze moeten passen bij de eisen en ambities van aandeelhouders, wetgevers, vakbonden en overige externe betrokkenen. En ze moeten gedragen en herkend worden door de medewerkers in alle regionen, want ook zij hebben ambities. Dit gaat niet over één nacht ijs: het afstemmen en uitonderhandelen van ambities van genoemde betrokkenen is een ingewikkeld, maar noodzakelijk proces dat met zorg moet worden doorlopen.

Ook heeft een onderneming heldere afspraken nodig over de weg naar de ambities toe: wat gaan we doen om de doelstellingen te bereiken? Welke processen passen hierbij, en welke organisatiestructuur? Kunnen we dingen misschien slimmer doen? En moeten we alles wel zo doen, of kan het ook met minder? Bij voorkeur zijn zulke afspraken flexibel binnen grenzen: als ze staan, dan staan ze, maar als de praktijk anders uitpakt, moeten de afspraken worden aangepast.

Als laatste geldt voor iedere onderneming, net zoals voor Lance Armstrong, dat de afspraken pas effect zullen hebben als er ook uitvoering aan wordt gegeven in de praktijk. Strakke procedures zijn interessant voor een ISO-certificering, maar ze dragen pas bij aan het bereiken van de bedrijfsdoelstellingen als ze in de praktijk zo worden uitgevoerd. Als de dagelijkse activiteiten van elke medewerker van de onderneming de gemaakte afspraken weerspiegelen.

Topconditie
Bij een topsporter zijn de ambities, afspraken en activiteiten perfect met elkaar in balans en op elkaar afgestemd: bij grotere ambities hoort een zwaarder trainingsschema en is hij of zij dus meer en harder aan het trainen, dan bij minder grote ambities. Er is sprake van harmonie. En de resultaten volgen.

Een onderneming in topconditie doet hier niet voor onder.

Joeri Cox is zelfstandig organisatieadviseur (www.joericox.nl).