Het tipping point van de sociale media

Een geluid dat al vele jaren klinkt , dringt nu pas definitief door tot de dagelijkse werkbeleving van kenniswerkers en in de bestuurskamers van professionele, service organisaties: door de opkomst van de sociale media en de verreikende invloed van de globalisering gaat ons economische model in rap tempo veranderen.
Wat we te zien krijgen is de opkomst van een economisch model dat steeds minder wordt gedragen door bedrijven en instellingen en steeds meer door individuele professionals. Er ontstaan volop mogelijkheden om op basis van zelfsturing en persoonlijk leiderschap het heft in eigen handen te nemen en CEO over je eigen leven en werk te worden.Nogmaals: die gedachte is niet nieuw. Met name Tom Peters schrijft al jaren over dit onderwerp en ook ik heb er de afgelopen vijf jaar het nodige over gepubliceerd.

Waarom het onderwerp juist nu prominent op de kaart komt, heeft alles te maken met wat Gladwell een ‘tipping point’ noemt: een kritisch moment waarop een doorbraak kan plaatsvinden. Het virus van het nieuwe werken heeft lang genoeg rondgewaard en breidt nu plotseling uit tot een sociale epidemie. Maar voordat we allemaal besmet raken met dit virus, moet er nog wel een stevige verandering plaatsvinden in onze mindset over werk. Daarover wil ik graag een paar gedachten met u delen.

Missing link
Of professionals echt in grote getale de keuze maken om CEO van hun eigen leven te worden, hangt sterk af van de mindset, waarmee ze de geschetste ontwikkelingen tegemoet treden. Daar ligt de sleutel die bepaalt of organisaties en individuen werkelijk in staat zijn om succesvol te opereren op het nieuwe speelveld van de netwerkeconomie. We hebben wat betreft nog wel een behoorlijke stap te zetten.
Onze werkmindset zit nog vol met ideeën en opvattingen uit het oude, industriële paradigma: een organisatie zorgt voor zekerheid, anciënniteit leidt tot promotie en meer salaris, kennis geeft macht dus scherm het af voor anderen, werk hoeft niet leuk te zijn want het gaat vooral om de verdiensten, val niet teveel op want conformiteit aan de status quo loont.
Het nieuwe werkparadigma is echter van een heel andere orde. We betreden een interactieve ‘connected ‘ wereld (Lanting) waarin de flexibele ‘easycratie’ (Aslander) steeds meer ruimte wint op de logge hiërarchische organisatie. Dat vraagt om een totaal andere totaal mindset: minder beheersmatig denken, meer creatief samenwerken; meer bereidheid tonen om kennis te delen met anderen; meer initiatief nemen om je loopbaan en ontwikkeling zelf vorm te geven; meer bereid tonen om jezelf te laten zien en je kennis en kunde duidelijk kenbaar te maken; meer risico’s durven nemen om je talenten optimaal te benutten.

De grote sprong voorwaarts
De grote sprong voorwaarts die de auteurs van het nieuwe werken schetsen, begint met het nemen van een eerste stap. Of liever gezegd vijf opeenvolgende stappen, die tezamen resulteren in het ontwikkelen van een nieuwe mindset over werk:

1. Accepteer de geschetste veranderingen in je professionele werkveld. Het is niet ‘ver’ en het gaat niet over ‘anderen’, maar het is dichtbij en het gaat over jou. Hou je ogen dus goed open en de kop erbij.
2. Bepaal je ambities. Onderzoek je ware talenten, sterktes en passie en neem jezelf voor om die middels grote, gekke, gave doelstellingen in de wereld te zetten.
3. Kies voor authenticiteit. Laat jezelf zien door de mooie facetten van jezelf uit te vergroten. Zet een indruk neer die past bij je ambities en het professionele beeld waar je naar streeft.
4. Zorg dat je de attentie van anderen opwekt. Profileer jezelf bij je doelgroep door gebruik te maken van sociale media en zorg ervoor dat je een ‘goed’ verhaal hebt.
5. Vier je autonomie. Zie jezelf als een professional die uitstekend in staat is om het heft in eigen handen te nemen en waardevolle connecties met anderen aan te gaan.

Zijn we klaar, of beter gezegd ben jij klaar, om deze stappen te zetten? Ben je bereid om uit de comfortzone van een zekere baan met een prettige loonstrook, te treden? De stretch- en risicozone te betreden, waarin je jezelf duidelijk herkenbaar profileert binnen relevante professionele netwerken? Ben je bereid en in staat om de samenwerking te zoeken met anderen en je kennis te delen? Om deze vragen te beantwoorden, kan het helpen om even terug te denken aan je voorouders.

Een lonkend perspectief
In de klassieker ‘Honderd jaar eenzaamheid’ van Gabriel Garcia Marques verzucht de hoofdpersoon dat de tijd niet verstrijkt, maar rondjes draait. Dat geldt in zekere mate ook voor de geschetste ontwikkelingen. Onze voorouders waren pioniers, die ondernemend en vechtend, zelfstandig en in groepsverband, hun wereld veroverden. Met de opkomst van de stoommachine en de toenemende urbanisatie, gingen we ons steeds meer opsluiten binnen organisaties en ons voegen naar regels en procedures. Nu gaan de deuren weer open en betreden we een wereld die we bijna vergeten waren: de wereld van de pionier die zelfstandig én in connectie met anderen vorm en inhoud geeft aan zijn leven.
We hebben gelukkig de nodige stappen gezet op het morele vlak , waardoor de rauwe pioniersmentaliteit van weleer enigszins is geciviliseerd. Maar laten we wel de spirit van weleer naar boven halen en onze nieuwe werkwereld gaan verkennen. We hebben er alle mogelijkheden toe en dat biedt een prachtig, lonkend perspectief!

Cees Harmsen is mindsetter en helpt bij het vormen van denkbeelden over het veranderende economische speelveld.