Robin Hood

Het avontuur van de Zwitserse meubelfabrikant speelde zich medio jaren ’80 af. Hij had een mooie fabriek tegen de besneeuwde bergen aan, dertig man in dienst, de zaken liepen voortvarend. Toen de markt voor zijn dure goederen inzakte, weigerde hij zijn mensen te ontslaan. Hij liet ze doorwerken, vervoerde de meubels naar een afgelegen plek en stak ze in brand. Uit eigen zak betaalde hij het salaris voor de medewerkers door. Toen zijn reserves op waren, overviel hij een postkantoor en wist met de buit zijn mensen nog een jaar aan het werk te houden. Uiteindelijk moest hij bekennen en verdween hij achter de tralies.

Vanaf 1995 tot 2001 haalde een Belgische bankdirecteur in Brugge geld van de rekeningen van rijke klanten en boekte dat over naar klanten die nergens nog een krediet konden krijgen. Hij kreeg een voorwaardelijke celstraf van drie jaar. Bij de bestolen rijken is overigens nooit een klacht over de lippen gekomen: het vermoeden is dat ze hun mond hielden omdat het zwart geld betrof.

In 2001 moest een bankmedewerker uit Manchester, Michigan in de VS voor een jaar de cel in. Ze had een kwart miljoen dollar ontvreemd en doorgespeeld aan arme klanten. Ze zei dat ze met haar snode praktijken in 1996 was begonnen. Het geld ging naar autoreparaties, de hypotheek en de belastingen. Een eind verderop, in Seattle, nam Scott Scurlock zich voor om banken lichter te maken en het geld weg te geven. De man overviel 17 banken in vier jaar tijd, pikte in totaal ongeveer $ 1 miljoen en werd een obsessie voor de lokale autoriteiten en de FBI. Hoewel Scurlock om zijn Hollywood-kwaliteiten werd geroemd – hij kon zich verkleden als de beste – kregen ze hem uiteindelijk toch te pakken. Niet veel later verscheen in de casino’s van Las Vegas een zekere Robin 702. De man nam zich voor voortaan ten behoeve van de noodruftigen te gaan gokken. Tegenwoordig nodigt hij arme families uit voor een avondje gokken, laat ze slapen in de duurste hotels, en met het gewonnen geld betaalt hij hypotheken en andere schulden voor hen af. Behoeftigen kunnen zich melden op www.robinhood702.com. ‘Ik wil maar één ding’, zei Robin 702 tegen een Amerikaanse TV-zender: ‘mensen hun Amerikaanse droom teruggeven.’

In 2007 krijgt een Duitse bankier bijna drie jaar cel omdat hij in totaal ruim € 2 miljoen ontvreemdde van de rekeningen van rijke klanten en het geld doorspeelde naar mensen die hun elektriciteits- en gasrekeningen niet meer konden betalen. Halverwege datzelfde jaar in India werd Shiv Kumar aangehouden. De man zat met zijn bende al sinds 1975 in de bossen van noord-India om de bossen tegen stropers en houthakkers te beschermen. En hij beroofde de rijken om de armen te kunnen helpen. Hij betaalde trouwerijen, doktersrekeningen en water en voedsel. Terug naar de Verenigde Staten, waar eind 2007 Thomas Mariotti uit Illinois bijna vier jaar cel tegen zich hoorde eisen omdat hij geld van de rijkenrekeningen naar minder bedeelden had doorgesluisd.

Vorige maand deed Robin Hood weer van zich spreken, dit keer bij onze oosterburen. Een filiaaldirecteur van de VR Bank in Bornheim haalde jarenlang geld van de rekening van gefortuneerden en boekte dat naar rekeningen van mensen die het moeilijk hadden, zo’n 120 gezinnen. Ruim € 7 miljoen was ermee gemoeid, over een periode van drie jaar. De vrouw viel door de mand, kreeg een voorwaardelijke straf, gaat nu zelf gebukt onder torenhoge schulden en is haar baan kwijt.

Een bankier die in 2009 van de daken had geschreeuwd het werk van God te doen, besloot in 2010 de bonussen voor zijn tophandelaren over een periode van drie jaar te halveren. Hij had zijn eigen gedragscode nog eens nagelezen. Daar stonden interessante dingen in, over transparantie, integriteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Een aantal van zijn collega’s in Europa volgde zijn voorbeeld. Ze spaarden de helften van alle bonussen op en na drie jaar – het is nu 2013 - hebben ze € 60 miljard bij elkaar. Ze zijn uit hun prachtige kantoren gekomen, laten hun bedrijf met een balanstotaal groter dan menig nationaal BNP even voor wat het is, en gaan het gevecht aan met wereldproblemen zoals klimaatverandering, water- en voedseltekorten, armoede en onderwijsachterstanden. Voor het overige richten de banken zich weer op hun primaire taken: met gezond verstand geld beheren en als smeermiddel van de economie dienen. De banken en alle andere bedrijven spreken met iedereen af dat er niets mis is aan een topsalaris of bonus, zolang er maar een helder verband is tussen prestatie en beloning. Ze spreken af zich aan hun woord te houden, ook als doelstellingen niet worden gehaald. Ze spreken af hun jaarverslagen niet meer vol te plempen met onbegrijpelijk remuneratieproza. Ze spreken af zich niet meer met ideologie en egopoetsen in te laten. Ze spreken af dat ze opstappen als het niet lukt, zonder fratsen, vertrekpremies, medialawaai of ander gedoe. Iedereen is opgelucht. De banken ontpoppen zich als de nieuwe Robin Hood, die goed doet zonder ook maar één cent te hoeven roven.

Don Croonenberg
Auteur van o.a. 'De toekomst, daar komt geen eind aan!' (uitg. Pepijn, 2007) en 'Een fascinerende hondenbaan' (uitg. Business Contact, 2009)