Stilstand is achteruitgang

Een ondernemer stond voor een lastige investering. En, plotseling uit het niets stelde mijn student dat stilstand achteruitgang is. Dat moest genoeg reden zijn om juist nu wel te investeren? Hoe is het gesteld met de koppeling van praktijk en wetenschap?

Dialoog met studenten
Ik ga graag een stevige discussie aan met mijn studenten tijdens een college. Kom maar op, als je denkt dat ik het mis heb. Niet dat dit ooit gebeurt, maar soms sta ook ik even een tijdje met mijn mond vol tanden. Sommige studenten halen ineens mijn theorie of stellingname onderuit met een geweldige voorbeeld uit de praktijk, waarbij de uitzondering ineens de regel niet meer bevestigd. Maar, vandaag niet!

Risico’s
Ik gaf een stevig college over financieringsrisico's bij grote transporteurs. Ga je wel of ga je niet investeren in nieuwe vrachtwagens. Er komt in 2013 schonere technologie, met de Euro 6 norm, maar die technologie is stevig aan de prijs. Maar, wat gebeurt er als nu ineens al je klanten in een duurzaamheidskramp schieten en Euro 6 eisen? Wat doe je dan met je vuile vrachtwagens die je 3 of 4 jaar geleden hebt gekocht?

Die vrachtwagens gaan 8 jaar mee. En, de inruilmarkt in Afrika kan die moderne technologie nog niet onderhouden. Wat moet je dan wel niet ineens afschrijven over 3 of 4 jaar? Diezelfde vragen spelen bij transportondernemers die elektrische voertuigen willen kopen. Een nieuwe technologie met grote financiele risico's bij onderhoud en inruilwaarde... Wat moet je dan als ondernemer?

Dat weet toch iedereen
Mijn student had het stoere, maar wel gemeende, antwoord. Gewoon aanschaffen! Want, stilstand is achteruitgang. Dat weet toch iedereen. Dat ging hij ook zijn stage-werkgever adviseren. Als ondernemer moet je gewoon blijven innoveren en investeren. De andere honderd studenten keken met spanning hoe ik me deze keer uit zoveel tegendraadse wijsheid ging redden.

Ik verbaas me niet meer over dommigheid in de collegezaal. Maar, stilstand is achteruitgang als het ultieme motief voor investeringen? Ik kon slechts uitbrengen: 'Welke onderzoeker heeft dat bewezen? In welke sectoren heeft hij dat onderzocht? En waarom is dat vandaag nog steeds waar voor transportondernemingen?'. De student had natuurlijk geen idee.

Knock-out in de eerste ronde. Bij de koffie in de pauze hadden we nog even een goed gesprek hoe hij zijn stagebedrijf wel goed zou kunnen helpen. Een transporteur in het huidige, zware economische klimaat moet zorgvuldige keuzes maken. Anders is hij er over drie jaar niet meer. Zoals mijn goede vader al zei: ‘inspraak zonder inzicht leidt tot uitspraak zonder uitzicht’.

Innovatie
Onlangs sprak professor Joaquim Gromicho, hoogleraar Applied Optimization in Operations Research en manager Research & Development bij ORTEC zijn oratie uit aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Gromicho’s stelling is dat innovatie veelal in de praktijk wordt geboren, maar dat ideeën zonder solide theorieën uiteindelijk niet leiden tot gedegen oplossingen voor praktijkproblemen. In zijn oratie liet hij zien hoe bepalend een goede balans tussen theorie en praktijk is voor succesvol toegepaste concepten.

Houtje-Touwtje
Volgens Gromicho krijgt de intuïtieve kennis verkregen uit de praktijk steeds vaker de overhand boven het raadplegen van bestaande, of zelfs het ontwikkelen van nieuwe’ theorieën. ‘De gevonden oplossingen zijn daarom vaak wel creatief maar niet robuust. Een beetje houtje-touwtje dus, noemt de professor dat.

Ik vergeef het diep in mijn hart mijn student niet dat hij na 4 jaar HBO-studie zo stellig en overtuigd riep dat stilstand achteruitgang is. Ik gaf hem bij de laatste kop koffie nog een doordenkertje mee: ‘jouw toekomst was gisteren’. Zou hij het snappen?

Walther Ploos van Amstel.
Docent aan Vrije Universiteit en Hogeschool van Amsterdam