Pensioenleeftijd kan omlaag

Columns

Mensen denken graag hetzelfde over iets. Niets zo fijn als lekker elkaar bevestigen onder de wollige deken van de consensus. Consensus en breed gedeelde overeenstemming. Ik heb er niet veel mee. Misschien omdat ik dwars geboren ben maar vooral ook omdat die fijne consensus vaak het gevolg is van op hol geslagen meningsvorming. Nu is iedereen het er over eens dat de pensioenleeftijd omhoog moet. Logisch. We worden ouder en om de pensioenen betaalbaar te houden moeten we langer werken. Zo klaar als een klontje toch?

Niet dus. Het verhogen van de pensioenleeftijd is een gemakzuchtige maatregel die intellectueel lui maakt en niet dwingt tot kritisch kijken waar we mee bezig zijn. Het is eenzelfde gemakzuchtigheid als het verhogen van de belastingen zonder te kijken naar nut en noodzaak van bepaalde overheidsuitgaven.

“Waar zijn we mee bezig?” Is dus mijn vraag. Laten we eerlijk zijn. Velen zijn bezig met onzin. Er wordt heel wat werk gedaan waar we met zijn allen niet veel of zelfs helemaal niets aan hebben. Natuurlijk, betrokkenen hebben er een daginvulling mee die voor hen plezierig kan zijn maar als maatschappij schieten we er niets mee op. Als we het belastingstelsel herzien bijvoorbeeld, dan kunnen we heel wat belastingambtenaren en consultants vrijmaken om die vervolgens iets echts waardevols te laten doen. En zo zijn er meer voorbeelden te bedenken van werk dat gedaan wordt maar waar we eigenlijk niks mee opschieten. Waar we iets mee opschieten zijn producten en diensten die iets opleveren op de wereldmarkt. Waar we niets mee opschieten is ons bezig houden met werk dat het gevolg is van zelf opgelegde regels. Ik haal er wat cijfers en schattingen bij.

In 2010 waren er ongeveer 8.600.000 mensen aan het werk. Op basis van wat losse waarnemingen schat ik dat ongeveer 20% werk doet dat totaal niet relevant is. Daarnaast geldt dat voor de 80% die op zich wel zinnig bezig is er weer een productiviteitsverlies van 20% wordt geleden door zinloze regels en bureaucratie. Alles bij elkaar kunnen dus zonder reëel welvaartsverlies 3.096.000 mensen naar huis. En verder zitten ook nog steeds ruwweg 1.500.000 leden van de beroepsbevolking thuis met een uitkering. Bij elkaar een reservoir aan productiviteit dat een enorme buffer is om de kosten van vergrijzing mee op te vangen. Maar door simpelweg de pensioenleeftijd te verhogen is de kans groot dat we vrolijk doorgaan met onzinnig werk te verrichten.

Het is een hersenloze maatregel die de creativiteit remt. In plaats van de pensioenleeftijd te verhogen zouden we die beter kunnen verlagen. Dat zou pas echt een dwangmiddel zijn om een einde te maken aan allerlei vormen van bureaucratische bezigheidstherapie. Iedereen moet natuurlijk wel zelf kunnen uitmaken of ie persoonlijk niet langer wil doorwerken. Als je met iets zinnigs bezig bent is dat natuurlijk pas echt waardevol en plezierig. Voor jezelf en voor de maatschappij.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

a.vrijlant
Er bestaat een gespleten leven van werk en vrije tijd. Van het eerste bij voorkeur zo min mogelijk en van het laatste zo veel mogelijk, natuurlijk inclusief zoveel mogelijk geld, want werk is er voor ‘de heb’, niet voor jezelf als persoon. Werken doe je om het beter te krijgen, of op z’n minst de verworven materiële luxe te handhaven. En wie werkt er heden ten dage nog voor zijn plezier? Althans niet het gros van degenen in loondienst. De VUT regelingen waren niet voor niets zo populair.

Al kan werk op momenten natuurlijk wel leuk zijn, maar de mens raakt toch altijd verzeild in onaangename werksituaties, zoals: agressie met navenante conflicten, minderwaardigheidsgevoelens, faalangst, verzuipangst bij reorganisaties, enzovoort. Zo kent ieder mens zijn eigen typische (probleem-)eigenschappen, die hij liever vermijdt of anders snel wegwerpt in een vergeetbak, maar die als een boemerang telkens weer bij hem terugkomen.
Zijn ‘zwakheden’ zijn, als hij ze zelf al zou willen zien, in de werkkring niet bespreekbaar. Dat kan je ook beter niet doen, want angst en dergelijke eigenschappen worden al snel als een teken van zwakte gezien. En daarvoor ben je niet aangenomen. Integendeel, van de werknemer wordt verwacht dat hij zijn werk zo goed mogelijk verricht en zijn kwetsbaarheden zo onzichtbaar mogelijk afdekt. Deze manier van doen is de mens overigens zo vertrouwd dat hij zich buiten zijn werk ook zo gedraagt. Zo bestaat hij niet alleen voor anderen bij de gratie van zijn prestatie, maar ook voor hemzelf.

Wat zou de wereld er anders uitzien wanneer de mens erop uit zou zijn zichzelf als persoon te leren kennen. Als hij alle werk zou gebruiken om zelf aan te groeien, als hij het zou gebruiken om zichzelf te worden. Want in wezen dient het werkt ook daarvoor. Dat is vergeten, doordat mensen niet zien wat werk is, en niet zien wie zij zelf zijn. Wanneer deze tendens in de wereld meer opgang zou vinden, dan zou dit hemzelf maar vooral ook het werk te goede komen. Dat zou een geheel andere manier van werken opleveren. Er zou liefde voor het werk zijn, die zijn weerslag zou vinden in alles wat de persoon doet. Het werk zou altijd passend zijn, omdat het werk is dat bij hem hoort op dat moment. Op deze manier wordt de genegenheid waarmee het werk wordt gedaan een afgeleide van de genegenheid voor hemzelf. Het soort werk doet er dan niet meer toe; alle werk wordt interessant omdat het bijdraagt aan de zelfwording van iemand.

Op de geschetste wijze verdwijnen ook leeftijdsgrenzen, want deze mens doet het werk in eerste instantie voor zichzelf; daarom zal hij als vanzelfsprekend altijd proberen een zo harmonisch en evenwichtig mogelijk werk af te leveren. Want als hij zelf meer harmonisch en evenwichtig wordt, legt hij dat ook neer in zijn werk. Automatisch als vanzelf. Een inspirerend toekomstperspectief? In ieder geval een toekomstperspectief waarin een pensioencrisis niet meer aan de orde zou zijn.
John Heijmann
Proficiat.
Dit is een keer een heel mooi en inspirerend artikel van een origineel denker, waarvan je er bijna / geen meer vindt in de huidige consumptie-jachtige maatschappij.
Dit maakt voor mij het jaar 2011 weer voor een groot deel als geslaagd.
De meeste artikelschrijvers zijn namelijk zakkenvullers, papegaaien, raddraaiers en ga zo maar door...EGO-trippers dus, nog erger dan de Occupy-beweging zichtbaar maakt.

Even terug mijmeren over 2011, met excuses als het voor sommigen 'wat hard aankomt'
In mijn visie stel ik (al vaker) dat wel de helft van de 'werkende' bevolking thuis kan blijven en dat de economie dan nog even goed draait. Dat klopt dus aardig met jouw cijfers waarbij ook ongeveer de helft kan stoppen met werken.
Als we de overheid, bedrijven en instituten eens met behulp van de beste objectieve, universitaire, 'knappe koppen' in Nederland, die we genoeg hebben goed onder de loep nemen en dit ook cyclisch borgen en
verbeteren, als een echt kwaliteitssysteem, dan kunnen we enorme bedragen besparen waartegen de huidige tientallen miljarden Euro's aan bezuinigingen zelfs te niet vallen.

Ook moeten we dan 'werk-roosters' maken voor de roulerend werkende/aanwezige mensen waarbij iedereen sterk of zwak, groot of klein ... en ga zo maar door, zijn bijdrage kan en moet leveren.

Omdat dan al-met-al nog maar 1/4 van de bevolking duty-taken heeft zal 3/4 de tijd beter kunnen besteden aan vrije tijd, studie, vrijwilligerswerk, verzorgingstaken etc.

Er zijn wel gemiddeld meer nadelen dan voordelen aan verbonden zoals:
- volledige transparantie van alle activiteiten van alle bedrijfsvormen, particulier of overheid: dus 'sjoemelen' wordt onmogelijk gemaakt
- objectieve normen en waarden voor een uniform beloningssysteem zijn onontkoombaar: dus ik betaal geen duizend Euro meer voor de diensten van iemand die ik nooit zal gebruiken (voetballers, kunst..)
- vriendjespolitiek bij landelijke, provinciale en plaatselijke overheden worden onmogelijk gemaakt (dus geen 'ons-kent-ons' cultuur, maar de beste op dat moment zal zegevieren)
- extreme beloningsvormen voor 'luxe' baantjes worden geminimaliseerd c.q. tot 0 terug gebracht (jammer voor de voetballers, tennissers, golfers... onder ons)
- de harder werkende persoon krijgt meer dan de minder hard werkende persoon (slechter voor de managers van de bij weer en ontij werkende vuilnisman, poetsers, hulpverleners..)
- de verhoudingen van uitvoeren versus leidinggevend personeel komt in balans, in het voordeel van de meest productieve personen en dat zijn niet de managers (de overhead gaat dan terug van 90 naar 10% zoals dat vroeger was; de piramide weer met de basis op de grond)
- steeds minder handkracht volgens de actueel vigerende stand van de techniek nodig omdat robots, computers en machines het routinematige 'doe-werk' van mensen invullen)
- dure (financiële en medische) specialisten gaan evenveel verdienen als hun vergelijkbare goedkopere (technische) specialisten (wat is erger? een chirurg die een mens kan doen overlijden of een monteur of politierechercheur die tientallen mensen kan doen laten overlijden door fouten)
- uniforme nieuwsvoorziening via Internet, TV en radio zonder commercieel oogmerk met minimale/geen druk meer op papier, tenzij (geen bossen meer kappen)
- juridische kaders en randvoorwaarden komen op losse schroeven tot in de fundamenten van de bodemwetten (patenten, octrooien, copyrights....)
- historisch erfgoed, macht, bezit passen ook niet meer in het plaatjes van de toekomst (adel, grootgrondbezitters...)
.....en ga zo maar door.

Maar voor 'Jan Modaal' zal dat gemiddeld een significante en structurele vooruitgang zijn.

Is dit fictie of fantasie, of de gedachten van een communist, genie, of 'gek'....

Alles is nu, anno 2011, al mogelijk maar we jagen liever onszelf achterna, maken elkaar gek de hele dag over van alles en nog wat en roepen dan dat het handel, commercie, business en ga zo maar door is.

Op naar 2012 en ik ben benieuwd?
Gerard
Gevoelsmatig kan ik mij aansluiten bij de column. Wat ik mis, is dat iemand eens uitlegt waarom het verhogen van pensioenleeftijd zinnig is voor de economie, terwijl jongeren aan de zijlijn staan. In Europa, maar ook in Nederland wordt jeugdwerkloosheid een steeds groter probleem. Blijkbaar is er niet genoeg werk om ouderen en jongeren aan het werk te zetten/houden. Om jongeren aan het werk te helpen lijkt mij dat de pensioenleeftijd gelijk moet blijven en de VUT in ere moet worden hersteld.
Als blijkt dat de economie aantrekt en er weer veel werk is en alle jongeren werken, dan kunnen ouderen weer langer doorwerken. Daar zullen ouderen dan ook geen bezwaar tegen hebben, verwacht ik. Nu lijkt het verhogen van AOW- en pensioenleeftijd meer op een soort wraak naar ouderen. Het wordt ze niet gegund om van hun AOW en aanvullend pensioen te genieten.
Dat is zoals ik het nu zie. Natuurlijk sta ik open voor een uitleg over de werkelijke zin van het langer doorwerken door ouderen, als die bestaat. Tot op heden geloof ik er geen snars van en is het een politieke drammerij zonder inhoud.
Gerard
Vergeet ik nog wat. Als het waar is dat de mensen steeds ouder worden en dat het daardoor moeilijker wordt om AOW uit te keren en de zorg te bekostigen, dan lijkt het mij juist des te meer noodzakelijk dat jongeren aan het werk gaan. Deze jongeren vullen de belastingpot en de AOW. Als je daarmee reserves aanlegt, dan is er geen probleem, als deze al bestaat. Het ouder worden is feitelijk gebakken lucht. Niemand weet dat. Medici betwijfelen het al maar ouder worden. Sterker nog, steeds meer verwacht men dat de huidige jongeren minder oud zullen worden als gevolg van slechte voeding.
Het lijkt wel een soort hysterie die is losgebroken rond de zogenaamde grijze golf die met pensioen gaat. Politici leggen hier een behoorlijk bewijs van ondeskundigheid aan de dag. Je weet 65 jaar van te voren wanneer iemand met pensioen gaat. Als je daar geen rekening mee hebt gehouden, dan is er dus sprake van mismanagement op reusachtige schaal.
Het is misselijk makend dat in dit hele proces de "gewone" man en vrouw de dupe is.
joel
Beetje onlogisch als je 20% van de mensen die nu werken naar huis stuurt wie betaalt de uitkering dan dat is dan toch ook geen oplossing. Je moet misschien wat minder kortzichtig denken want zijn er nog niet werkeloze mensen nu in de crisis. En als kers op de taart laten we de groep mensen die wij al niet kunnen betalen nog even groter maken en laten we de groep betalers nog even uitdunnen. Ik ben het zelf ook niet helemaal mee eens dat je de AOW leeftijd maar gewoon omhoog moet doen, want uiteindelijk kan een mens niet meer werken dan is het gewoon op. Dus dat je langer leeft wil niet zeggen dat je langer fit blijft. maar dit is een mening die totaal nergens op slaat en oplossing die helemaal niks oplost en het alleen maar erger maakt.

Meer over Performance management