Meer dingen tegelijk doen (1)

Zo af en toe steekt de vraag weer de kop op: kunnen we nu meerdere dingen tegelijk doen of niet. Veel wetenschappers neigen naar een ontkennend antwoord. Maar dat is evidente onzin. Dat blijkt onomstotelijk uit mijn eigen ervaring. Anekdotisch, ja. N=1, klopt. Maar toch is het bewijs geleverd.

Zaterdagochtend is mijn vaste fitnessochtend. Ik doe dan veel verschillende oefeningen. Bij veel van die oefeningen waaronder gewichtheffen, ben ik zeker in staat om meerdere dingen tegelijk te doen: 1. de gewichten omhoog brengen 2. tellen en 3. letten op mijn ademhaling: uitademen bij kracht zetten en inademen bij loslaten. En dat is nog niet alles. Deze bijdrage is bedacht terwijl ik gewichten hief, telde en mijn ademhaling in de gaten hield. Wel moet ik toegeven dat de momenten waarop ik nadacht over het thema van deze bijdrage, ik de tel kwijt kon raken of de aandacht voor mijn ademhaling verzwakte.

En als manager?

Ook als manager deed ik veel dingen tegelijk. Bijvoorbeeld tijdens overleggen: de agenda in de gaten houden, beoordelen of er buiten de agenda gepraat werd, de tijd bewaken, de sfeer in de gaten houden, evenwicht bewaken tussen tempo en gevoelde ruimte voor inbreng, beoordelen of een discussie ergens heen leidt, prioriteiten stellen (welk punt mag eventueel van de agenda vallen bij tijdgebrek?), duidelijkheid – eenduidigheid - van afspraken borgen, ruimte scheppen voor vragen en inbreng van teamleden, en als er te weinig inbreng is gericht teamleden om hun mening vragen, ingebrachte voorstellen wegen en meewegen bij het formuleren van een conclusie, overwegen van een interventie en de beste vorm er van, peilen of er overlap is tussen acceptatie van medewerkers en noodzaak uit organisatorisch oogpunt, inschatten of er ruimte is voor besluit dat afwijkt van wens van de leiding.

Deze opsomming is geenszins uitputtend. Gelukkig sta je er als manager niet alleen voor: teamleden dragen hun steentje bij aan een effectief verloop (tenminste als het goed is). Natuurlijk wordt er gewisseld tussen de ene mentale operatie en de andere. Maar ik acht het moeilijk voorstelbaar dat al deze overwegend mentale handelingen steeds acuut stoppen bij het starten van een andere mentale operatie en daarna zonder probleem weer opgepikt worden. Beter voorstelbaar is dat deze mentale processen doorlopend, tegelijkertijd actief zijn. Ook al is ons bewustzijn even in beslag genomen door de ene mentale handeling.

Uniek noch bijzonder

Ik heb moeite mezelf als uniek en bijzonder te zien en vermoed dat anderen, zo niet de meerderheid, kunnen wat ik kan: meerdere dingen tegelijk doen. Zeker als er sprake is van gewoontehandelingen. Zo bepleit ik in mijn boek ‘Welbevinden Wat je zelf kunt doen’ tandenpoetsen te combineren met mindfulness. Al kun je er over twisten of je dan niet eigenlijk 1 ding doet. Een handeling die we voor het eerst uitvoeren is wellicht lastiger tegelijkertijd uit te voeren samen met een andere. Ook is bekend dat een telefoongesprek voeren waarbij nagedacht met worden en tegelijkertijd letten op het verkeer de kans op een ongeluk vergroot. Er is dus een grens, die overigens verschilt van mens tot mens: als we meer dan 3 dingen tegelijk doen neemt de kans bij de meeste mensen toe dat het ene het andere verstoort. Of vrouwen er beter in zijn dan mannen zoals sommigen suggereren laat ik in het midden. Wetenschappers beweren dat het niet zo is, maar dat zijn dezelfde wetenschappers die beweren dat niemand het kan.

Dieperliggende oorzaak

Waarom blijven sommige wetenschappers dan toch beweren dat het onmogelijk is twee of meer dingen tegelijk te doen? Er speelt een dieperliggende oorzaak die de effectiviteit van medewerkers (managers inbegrepen) en organisaties negatief beïnvloedt. In een volgende bijdrage meer daarover en ook of er iets aan te doen is. Misschien is het  alvast een leuke puzzel om zelf een mogelijk antwoord te bedenken.

Godfried Westen, psycholoog/ publicist School voor psychologie