Hoe win je de Nederlandse logistiekprijs

Apple, Wall-Mart, Dell, Cisco en Procter & Gamble voeren wereldwijd de lijst van beste supply chains aan. Ze worden geroemd om hun logistieke innovaties, samenwerking met leveranciers, sales and operations planning, productontwikkeling en een perfecte ‘match’ tussen hun logistiek en hun strategie. Het resultaat: een sterke positie in de markt. Ook in Nederland zijn er bedrijven om trots op te zijn: Hema, Philips, Heineken, Ortec en ID&T. Wat kun je leren van deze bedrijven? Wat zijn de zes succesfactoren voor een sublieme logistiek?

Nederlandse Logistiek Prijs

De vereniging Logistiek Management beloont met de Nederlandse Logistiek Prijs elk jaar uitzonderlijke logistieke prestaties. De vereniging wil met deze prijs de innovatie en professionalisering van de logistiek in Nederland stimuleren. Het bedrijf moet een inspiratiebron en een voorbeeldfunctie voor andere bedrijven en jonge mensen in het vak vervullen.

De vereniging Logistiek management reikte in 2010 voor de 27e keer de Nederlandse Logistiek Prijs uit. Ik ben voorzitter van de jury van die prijs. Samen met een bekwame vak jury beoordelen we elk jaar bedrijven op hun logistieke prestaties. De criteria zijn streng. De logistiek moet innovatief, klantgericht en kostenefficient zijn. En de nieuwe concepten moeten met menselijke maat zijn bedacht. Winnaars waren onder meer DHL, Wehkamp, IBM, Hema, Heineken, Van Drie Groep, Philips Lighting, Ortec en TomTom WORK de prijs.

ID&T

De Nederlandse Logistiek Prijs 2010 werd uitgereikt aan ID&T. ID&T organiseert wereldwijd dance events. Elk jaar worden meer dan 50 grote evenementen met meer dan 15.000 bezoekers georganiseerd, zoals Sensation, Mysteryland en Q-dance. Sensation vindt in Amsterdam ieder jaar in het eerste weekeinde van juli plaats en trekt 40.000 feestgangers en gaat inmiddels de hele wereld over. Bij een dance event denk je niet in de eerste plaats aan de logistiek erachter.

The show must go on
De show en het decor zijn adembenemend. En de beat is strak. Valt er iets te leren van de logistiek achter de dance events? Absoluut!

Voor elk evenement zijn de omstandigheden anders. Elk land en elke locatie brengt zijn eigen uitdagingen mee. De aanvoerlijnen zijn steeds anders en de douaneformaliteiten onvoorspelbaar.

Toch is een ding altijd zeker. The show must go on! Alles moet op tijd ter plekke zijn voor dat ene moment.  En na het feest moeten alle decorstukken en apparatuur weer zo snel mogelijk naar de volgende feestlocatie.

Travel light
Een show staat of valt bij een origineel thema dat terugkomt in de decors, kostuums en verlichting. Het ontwerp hiervan is een creatief proces. Laat je echter de creatieve geesten volledig hun gang gaan, dan eindig je met een heel containerschip vol spullen. Iedereen kent het drama van Andre Rieu en zijn kasteel. Vandaar dat logistiek al van af de tekentafel betrokken is bij de evenementen.

Het organisatieprincipe is simpel: ‘travel light’. Door het evenement tot in de kleinste details voor te bereiden kan ID&T samenwerken met locale licht- en geluidspartners, beveiligingsbedrijven en podiabouwers. Ook is slim over de verpakking en het ontwerp van decorstukken nagedacht. Zo is de verpakking ook onderdeel van het decorstuk of podiumstuk. Gingen er 5 jaar geleden nog 70 mensen en 5 containers de wereld over, op dit moment is dat 32 mensen en 2,5 containers.

Samenwerking met strategische partners
ID&T heeft een duidelijk beeld van de eigen kracht en wat ze beter aan anderen, specialisten, kunnen over laten. Met vaste partners zijn langdurige strategische relaties ontwikkeld. Dit werkt zo goed dat ID&T haar diensten nu aanbiedt aan andere evenementen. De vierdaagse van Nijmegen en Sail 2010 waren de eerste klanten.

Elke bezoeker een VIP
De jury van de Nederlandse Logistiek Prijs heeft Mysteryland bezocht en mee gemaakt hoe de klant centraal staat. Nergens lange rijen, vriendelijke bediening, en bezoekers kunnen gemakkelijk het terrein op en af… eigenlijk is elke bezoeker een VIP.

Philips Lighting

Philips Lighting won de prijs in 2008. Philips heeft als geen andere Nederlands bedrijf decennialang ‘school’ gemaakt.Philips Lighting maakt een snelle technologische ontwikkeling van analoge gloeilampen naar hi-tech digitale lighting-producten, van traditionele verlichting naar groene spaarlampen, en verder naar digitale, high tech solid state lighting. Op de markt betekent dit een overgang van leverancier van relatief laagwaardige vervangingsproducten naar fabrikant van hoogwaardige eerste installatie-producten die een leven lang meegaan in bijvoorbeeld een gebouw of een auto.

Philips produceert de producten vandaag wereldwijd. Van de productie van de producten van Philips Lighting komt meer dan 40% uit het Verre Oosten. De langere supply chain heeft Philips Lighting slim opgevangen met een nieuwe aanpak van Sales and Operations Planning. Philips Lighting is in staat geweest de logistiek tijdig en effectief aan te passen aan de veranderende markomstandigheden.

Een duurzame supply chain
Op het zelfde moment heeft Philips Lighting de verantwoordelijkheid genomen om de logistieke keten duurzaam in te richten. De productie van een traditionele TL-buis kost 1 euro, die TL-buis verbruikt gedurende de levensduur 25 euro stroom. De ‘Green Supply Chain’ initiatieven zijn een voorbeeld voor andere bedrijven. Een daadwerkelijke aanpak van ‘cradle-to-cradle’.

Er is ook veel aandacht geweest voor de cultuur en veranderingsmanagement met een Lean Six Sigma programma en het wereldwijd werken met zelfsturende teams.

Heineken

Heineken, prijswinnaar in 2007, heeft vanaf 1999 gewerkt aan het project STARchain voor een betere logistiek. Reden voor STARchain was de sterk groeiende export van het bier dat Heineken in Zoeterwoude brouwt. Begin jaren negentig was de export slechts 20 procent van het volume en eind 2006 was die export al meer dan 60 procent van het volume, met een grote bijdrage aan de winst van de NV Heineken. Maar de logistiek had het succes van de marketing en de verkoop van Heineken niet kunnen volgen. De beschikbaarheid van het bier voor klanten was slecht, het bier was niet vers genoeg meer als het bij de consumenten kwam en de kosten van de logistiek werden steeds hoger.

STARchain was een verandering van de goederenstroom naar de grootste exportmarkten, met de inzet van moderne ICT en een slimme planning van de goederenstroom van de brouwerij in Nederland tot en met de Heineken distributiecentra in de exportmarkten.

Premium logistiek
Het ‘premium’ merk Heineken heeft nu ook een ‘premium’ logistiek. De nieuwe supply chain organisatie is in staat de groeiende export van Heineken te volgen. Daarmee zijn voordelen behaald in de goederenstroom zowel bij de klant als in de eigen distributie, productie, inkoop en verkoop.

Bij het project STARchain stond de klant centraal. De beschikbaarheid van het bier voor de klanten en de versheid van het bier zijn sterk verbeterd. Nu de logistieke organisatie goed is geregeld kan Heineken in de toekomst ook de klanten verder betrekken bij de logistiek. De extra kosten van de voorraad en de nieuwe distributiecentra in de exportmarkten zijn terugverdiend door slimmere belading van de transportcontainers die vanuit Nederland de wereld overgaan.

Commitment CEO
De toenmalige CEO Karel Vuursteen was actief betrokken bij het project, zorgde voor besluitvorming en gaf binnen Heineken prioriteit aan het STARchain project. De ondersteuning door de CEO is een voorbeeld van een goede betrokkenheid van de top bij een logistiek project. Er was ook veel aandacht voor de cultuur en het veranderingsmanagement.

Heineken heeft laten zien dat er niet een enkele persoon verantwoordelijk was voor het succes, maar een heel team van mensen. Heineken heeft ook laten zien dat logistiek vooral mensenwerk is en alleen een topteam de hoogste resultaten kan bereiken. Leerzaam is de succesvolle implementatie van nieuwe ICT in een complexe, wereldwijde organisatie. Een gedurfde aanpak met langdurige inspanningen, waarbij de verbeteringen van de logistiek het succes van het merk Heineken in de markt hebben versterkt.

Ortec en Tom Tom

Ook aanbieders van innovatieve logistieke oplossingen kunnen de prijs winnen. In 2009 ging de prijs naar ORTEC. ORTEC ontving de prijs voor de bijdrage die ORTEC met slimme planningsoplossingen levert aan het verbeteren van de efficiëntie van logistieke processen. ORTEC is wereldwijd een van de grootste aanbieders van geavanceerde softwareoplossingen voor optimale rit- en routeplanning, belading van voertuigen en pallets, personeelsinzet, vraagvoorspelling en logistieke netwerkplanning en -optimalisatie.

TomTom Work kreeg in 2007 de prijs voor de bijdrage die het product, speciaal voor commercieel transport, kan leveren aan het terugdringen van kilometers, CO2 en files. In Europa rijden 35 mln. kleine vrachtwagens naar schatting 2.000 mrd. kilometers. In de huidige situatie komt 40% van de CO2-uitstoot voor rekening van dit commerciële verkeer over de weg. De introductie van systemen als TomTom WORK kunnen een besparing van meer dan 250 mrd. kilometers betekenen. Dat is maatschappelijk relevant.

Integrale aanpak

Logistiek is veel omvattend. Prijswinnaars als Philips, ID&T en Heineken laten zien dat een succesvolle logistiek vraagt om klantgerichtheid, een goede organisatie, een doordachte locatie van voorraadpunten en distributiecentra, samenwerking met klanten, inzicht in de kosten, moderne informatie- en communicatietechnologie en, niet in de laatste plaats, slimme medewerkers.

Deeloplossingen zijn symptoombestrijding. Een extra helpdesk helpt een tijdje om klanten zoet te houden. Het verhogen van voorraden betekent een hogere beschikbaarheid van producten, maar aan het einde van het jaar is er geen geld meer voor echt belangrijke investeringen. Die speciale order waarvoor de hele productie op z’n kop moest heeft wel dat ene nieuwe product op tijd bij de klanten gebracht, maar de andere producten waren op dat moment niet leverbaar. Of de met veel spoed gemaakte producten werden dagen te laat geleverd door de transporteur. Logistiek vraagt om echte oplossingen en daarmee om een complete, goed gestructureerde aanpak.

Hoe win je de prijs?

Terugkijkend op de 27 prijswinnaars zijn er zes succesfactoren.

1. De bedrijven hebben passie voor de uiteindelijke klant.
2. De logistieke processen zijn vanuit de klant bedacht en ingevoerd; dus niet functioneel, maar van end-to-end. Prijswinnaar Wehkamp is een geweldig bedrijf waarbij de consument centraal staat.
3. De bedrijven hebben een logistiek concept dat echt ‘waarde' creëert voor het bedrijf. De logistiek versterkt de strategie. Zo heeft Heineken een premium supply chain die past bij het premium merk dat Heineken wereldwijd is.
4. De bedrijven laten aantoonbare resultaten zien in het verbeteren van de servicegraad, kosten en werkkapitaal; resultaten die ook op langere termijn worden vastgehouden.
5. De winnaars kenmerken zich door volledige transparantie van informatie in de supply chain. Ze delen informatie met alle partners in de supply chain. Kalfsproducent Van Drie Groep levert daarmee unieke prestaties in de markt.
6. Tenslotte, en niet in de laatste plaats: de menselijke maat van de veranderingen.

Menselijke maat

Een betere logistiek vraagt om betere logistieke beslissingen. Pakjes gaan echt niet zomaar uit zichzelf bewegen van A naar B. Die pakjes gaan pas bewegen als transportplanners, voorraadbeheerders, serviceplanners, vraagvoorspellers, distributieplanners en inkopers beslissingen nemen.

Een betere logistiek vraagt om betere beslissingen. Dan moeten de veranderingen ook menselijke maat hebben. En dat hebben alle winnaars van de Nederlandse Logistiek Prijs goed begrepen.

Meer informatie over de Nederlandse Logistiek Prijs.

Zie ook Winnen met logistiek in de kennisbank bij Logistiek & Supply-chain management.