Pragmatiek, scherpte en volharding

Door de jaren heen ben ik betrokken geweest bij veel verandertrajecten of er verantwoordelijk voor geweest. Wat het mij geleerd heeft – vooral door te kijken naar mensen die er goed in zijn om verandering ook echt door te voeren – is dat het daadwerkelijk uitvoering geven aan de termen pragmatiek, scherpte en volharding de kern is van succesvolle veranderingen.

Pragmatisch werken

Vaak zijn we goed in het doorgronden van de problemen die we tegenkomen. We zijn fantastisch geworden in het complexer maken ervan door middel van analyses, modellen en planningen. En we kunnen er uitstekende oplossingsrichtingen tegenaan plakken. Als we echt de juiste aanpak willen kiezen dan vergelijken we bovendien onze scenario’s ook nog met een benchmark om uiteindelijk de juiste strategie te bepalen.

Wie tijdens het lezen van bovenstaande zinnen begint af te haken, herkent ook het gevoel dat medewerkers hebben wanneer er (weer) een verandering wordt aangekondigd. De beoogde verandering wordt vaak te abstract benoemd. Er wordt geschermd met grote woorden en als je echt pech hebt wordt er ook nog een groots en meeslepend thematisch traject gelanceerd.

Verandering is per definitie iets dat bedrijven in de praktijk willen doen laten plaatsvinden. Een nieuwe werkwijze, een andere systematiek uitrollen, nieuwe processen inbedden of nog gewaagder; een nieuwe cultuur. Al dit soort veranderingen zijn pas geslaagd als het echt zo werkt als bedacht, elke dag, elk uur en bij elke handeling of keuze.

Daarom is het van het allergrootste belang om de bedachte verandering concreet te maken in hetgeen je op dagelijkse basis wilt zien. Visualiseer het, werk het uit en benoem wat je graag wilt. Vertel het vanuit deze inspiratie en zoek (hulp)middelen en ondersteuning die passen bij wat je wilt. Ga aan de slag en houdt voortdurend vinger aan de pols om je aanpak eventueel aan te passen als je niet de gewenste verandering terugziet.

Scherpte als interventie

Altijd, ja werkelijk altijd, zie ik weerstand bij verandering. Klein, groot, of juist onderhuids, maar altijd belemmert het de wens om snel te gaan. Of de beoogde verandering wordt niet goed begrepen, of er zijn processen of werkwijzen die zo vergroeid zijn met de mensen die moeten veranderen, dat je beoogde toekomstbeeld een halt wordt toegeroepen. Heel vaak is het dan van belang om scherp te zijn. Of anders gezegd te kunnen benoemen wat er op het moment gebeurt, maar dan wel precies goed te benoemen. Niet er langsheen te praten, niet te verzachten, maar ook zeker niet te venijnig worden. Objectief aangeven wat er volgens jou gebeurt en wat eraan gedaan moet worden. Dit is in de praktijk veel lastiger dan je zou denken.

Op het juiste moment de kern van de zaak kunnen benoemen is de meest krachtige interventie die ik ken. Het zorgt voor herkenning, bezinning en geeft de benodigde openheid om het gesprek aan te gaan teneinde hetgeen je voor ogen hebt vlot te trekken.

Volharding

Maar dan, dan is het moment daar dat je moet volhouden. Misschien is het het beste om je toekomstbeeld iets bij te stellen, maar in grote lijnen houdt je voet bij stuk. Je laat zien waar je voor staat en welke richting noodzakelijk is. En vergeet niet om oude patronen, werkwijzen, niet wenselijke dagelijkse keuzes tot het verleden te veroordelen. Gooi het hek dicht. Er is geen terugkeer mogelijk. Want dat is wat mensen graag doen. Vasthouden aan wat was.

Een manager die laat zien dat het menens is en dat het echt gaat gebeuren geeft  het goede voorbeeld. Laat ook in jouw manier van werken zien dat oude patronen tot het verleden behoren.

Samen een ‘killer combination’

Samen vormen de drie facetten ook de kenmerken van een uitstekende veranderaar. Telkens wanneer ik het zie bij directeuren of leidinggevenden weet ik dat een veranderingstraject een grote slagingskans heeft. En wanneer ik het niet zie, zal ik hen er zeker op wijzen. Af en toe heb ik het geluk om met zulke ras-veranderaars te mogen werken.