De afgelopen weken regende het weer faillissementen. Het begon met Aldel, toen Heiploeg en nu hangt Polare aan een zijden draadje. Ik werd getriggerd iets te schrijven nadat ik dit artikel had gelezen over “de teloorgang van Polare en het spook van de ontlezing”, wat zeer de moeite waard is om te lezen. In de reacties op het artikel lijkt iedereen te weten wat de oplossing voor het probleem is. De vergelijking met de muziekindustrie wordt meerdere malen aangehaald en uiteraard het lezen van e-books en het illegaal downloaden. Twee weken hiervoor was er nog het nieuwsbericht over de sluiting van de vele bibliotheken. Als ik het onderzoek lees van de commissie onder leiding van Job Cohen krijg ik absoluut niet de indruk dat dit rapport de redding zal zijn voor de resterende bibliotheken. Waarom laat je überhaupt een dergelijk onderzoek uitvoeren door mensen die niet “digital native” zijn? Als je de mensen op straat vraag naar de problemen bij Polare of bij de bibliotheken dan weet vrijwel iedereen de oplossing wel. Waarom weten de mensen die de veranderingen door moeten voeren dit dan niet?

Of denk ik nu iets te makkelijk? Ik heb vroeger geleerd dat de meest simpele oplossingen het meest effectief zijn om problemen op te lossen. Gelukkig kunnen we leren van fouten die anderen reeds hebben gemaakt. Een mooi voorbeeld is Eastman Kodak waar inmiddels ook een mooie Harvard Business Case van is gemaakt. Zie de mooie analyse van de ondergang van Kodak. Als je 10 mensen op straat vraagt waarom Kodak kapot ging zullen de meeste mensen zeggen dat Kodak niet snel genoeg heeft geanticipeerd op de verandering in de markt. Enig idee hoeveel miljoenen Kodak heeft geïnvesteerd aan consultants om het lek boven water te krijgen? Om een transitie te maken die nodig was om het bedrijf te redden? Ik moet het cijfer schuldig blijven maar het zal best veel zijn geweest. Sinds Peters en Waterman “In search of Excelllence” zijn er heel wat mooie boeken over geschreven. Wat weten de mensen op straat nu wat de verandermanagers niet weten? Waarom mislukken 70 tot 80 procent van alle veranderprogramma’s? U gelooft mij niet? Google maar eens op “waarom veranderingen mislukken”.

Hoe is het mogelijk dat er nog werk is voor verandermanagers als het overgrote gedeelte van ons werk mislukt. In elke andere branche zou dit toch meteen het einde betekenen voor de betreffende ondernemer. Denkt u zich eens in: een bakker die 70 procent van zijn brood weggooit omdat het niet goed was bereid? Of een garage monteur die verkeerde onderdelen plaatst in uw auto? Accepteert de ondernemer het falen omdat zij wellicht zelf een onderdeel zijn van zowel de oplossing als het probleem?

Welk model we als verandermanager nu gebruiken is wellicht minder interessant. Het is nooit meer dan een tool om een verandering teweeg te brengen. Maar als er nu een kieskeurig.nl was voor verandermanagers dan zou onze beroepsgroep er niet goed voor staan durf ik te beweren. “Nee” zegt de verandermanager, “de directie heeft verzuimd ons plan uit te voeren en heeft er een eigen draai aan gegeven.” De woorden accountable en responsible worden in het Nederlands doorgaans vertaald als verantwoordelijk maar in mijn optiek bestaat er wel degelijk een verschil wat een leuke discussie oplevert in dit blogje. De reden dat ik dit benoem heeft te makken met een interessant artikel: Let’s Hold Consultants Accountable For Results. Ik begrijp dat het moeilijk te beoordelen is omdat er veel externe factoren van invloed zijn op de uitkomst. Denk aan de kwaliteit van de uitvoering, het beheer, de overgang en het verstrijken van de tijd. Maar als het moeilijk is wil dat niet zeggen dat het niet uitvoerbaar is. Ik geloof dat de toekomst van consultancy ligt bij die bedrijven die deze handschoen oppakken.

Ik loop nog even de stad in op zoek naar een leuk managementboek. Ik vind het boek van Otto Scharmer, Theory U. Er loopt net een medewerkers langs als ik het boek uit het rek haal. Vriendelijk vraag ik de man of hij het boek ook als E-book heeft. De man kijkt me aan alsof hij water ziet branden en antwoord: "Nee meneer, dan moet u op het internet kijken, dit is een boekenwinkel. Een boek moet je voelen en ruiken en je moet kunnen strepen en ezelsoren recht strijken”. “Hier kan de verandermanager zijn hart ophalen” denk ik als ik naar de kassa loop.