IT-projecten bij de overheid: is het echt zo erg?

Columns

Regelmatig is er flinke ophef over het verloop van IT-projecten bij de overheid (publieke domein). Steeds weer worden geleverde prestaties gekoppeld aan termen zoals falen, verkwisting van belastinggeld enzovoorts. De boodschap wordt vervolgens kracht bijgezet met het noemen van indrukwekkende sommen geld die hiermee zijn gemoeid. Oorzaken die worden genoemd zijn velerlei. Een logische vraag die dan naar voren komt: Is het echt zo erg gesteld met IT-projecten bij de overheid?

Een vergelijking met het bedrijfsleven (private domein) plaatst de prestaties van IT-projecten in het publieke domein wellicht in een perspectief. Een vergelijking tussen 24 uitgevoerde projecten in het bedrijfsleven en 14 in het publieke domein schetst het volgende beeld:

Het resultaat van IT-projecten in het bedrijfsleven wordt 6% hoger gewaardeerd. Op een schaal van 1 (zeer slecht) tot 10 (uitmuntend) wordt het resultaat van IT-projecten in het bedrijfsleven met een 5,2 gewaardeerd. Het resultaat van projecten in het publieke domein wordt met 4,9 gewaardeerd.

De sturing van projecten wordt in het bedrijfsleven met een 5,7 gewaardeerd, terwijl in het publieke domein deze sturing een 5,1 scoort. Deze score van 5,1 is 10% lager in vergelijking met het bedrijfsleven.

Een belangrijke reden voor de lagere waardering van het resultaat in het publieke domein is dat de nazorginspanning (veel) vaker als zwaar wordt ervaren. Projecten in de publieke sector hebben beduidend meer moeite om de verandering (als gevolg van de nieuwe IT-oplossing) routine te laten worden.

Bij het vergelijken van de sturing van IT-projecten valt op dat betrokkenheid en samenwerking opvallend lager scoren in het publieke domein. Wordt dit deel van het (sturing)proces in het bedrijfsleven met een 5,5 gewaardeerd, bij IT-projecten in het publieke domein scoort dit een 4,2. Het publieke domein scoort hier dus bijna 24% lager! Samenwerking in het publieke domein is blijkbaar een extra uitdaging voor projecten waarbij IT een belangrijke rol speelt.

Bovenstaande vergelijking geeft een relatief beeld van de prestaties van IT-projecten bij de overheid. Deze vergelijking is onderdeel van een presentatie waarbij meerdere perspectieven worden ingenomen om prestaties van IT-projecten met elkaar te vergelijken. In totaal waren hierbij 46 projecten (en/of situaties) betrokken, waarvan 24 in het bedrijfsleven en 14 in het publieke domein. Van 8 projecten (en/of situaties) was het kenmerk bedrijfsleven of publieke domein niet bekend.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Ben Linders
Beste Leon,

De verschillen tussen de Overheid en bedrijfsleven zijn dus niet zo groot, wat betreft de tevredenheid van de klant met het resultaat, en de bestuurbaarheid. Aan beide valt nog wel wat te verbeteren gezien de lage score. Geeft het onderzoek inzicht in de oorzaken van de lage scores?

Het verschil tussen bedrijfsleven en overheid mbt betrokkenheid en samenwerking is herkenbaar voor mij, dit is inderdaad heel verschillend. Ook hier ben ik benieuwd welke oorzaken het onderzoek gevonden heeft?

Ben Linders
http://www.benlinders.com
Fred Bernds
Het probleem zit m.i. vooral in het aanbestedingenbeleid van de overheid. Aan overheidszijde betekent dit dat er intern vaak te weinig draagvlak bestaat voor door richtlijnen bepaalde product- of leverancierkeuzes. Aan leverancierszijde is het door de huidige bodemtarieven de uitdaging om hiaten in bestekken te ontdekken (die zijn er altijd wel) hetgeen meerwerken oplevert. Bovendien zullen bestekken strikt worden gehanteerd; geen stap extra dus.
Leon Dohmen
Ben, Fred,

Bedankt voor jullie reacties.

@Ben
Als je ingaat op de onderliggende deelgebieden en je vergelijkt privaat en publiek dan valt o.a. op dat in het publieke domein:
- Tijdplanningen minder realistisch worden bevonden;
- Collega's minder behulpzaam worden gevonden.

@Fred
Je maakt een interessante opmerking door te verwijzen naar het aanbestedingenbeleid en ik zou verwachten dat dit invloed zou hebben op de waardering van de (verander)aanpak voor een project. Toch laat het onderzoek zien dat de waardering voor de veranderaanpak in het private domein een 4,6 scoort en in het publieke domein een 4,4. Een klein verschil dus slechts.
Zowel privaat als publiek wordt aangegeven dat de gekozen aanpak meestal niet aansluit bij de voorkeur van betrokkenen. In het private domein zie je dat bedrijven vaak terugvallen op strak uitgevoerde Request for Information / Request for Proposal (RFI/RFP) procedures. Die striktheid waar je dus blijkbaar last van hebt bij de overheid via het aanbestedingenbeleid, daar heeft de private sector dus blijkbaar ook last van door de wijze waarop ze RFI/RFP trajecten insteken.
Carolien Sch"onfeld
Ha Leon,

Kan je de gegevens over dat onderzoek geven?

' Een vergelijking tussen 24 uitgevoerde projecten in het bedrijfsleven en 14 in het publieke domein schetst het volgende beeld (.....)'
- wie of wat heeft deze vergelijking uitgevoerd?
- waar is het gepubliceerd?

Bij voorbaat dank, Carolien Sch"onfeld
Leon Dohmen
Dag Carolien,

Het onderzoek is in meerdere media gepubliceerd. Bijgesloten link een artikel uit een tijdschrift en een link waarin over het onderzoek wordt geschreven.
http://www.slideshare.net/ITmanagement/titm-juni-2011kampioenorganisatieverandering

Hierin staan ook verwijzingen naar andere (uitgebreidere) bronnen.
http://www.slideshare.net/ldohmen/iba-frame-study-results-20100416
http://www.slideshare.net/ldohmen/prestaties-van-itprojecten

De meest uitgebreide vorm staat in het boek "Kampioen Organisatieverandering" http://www.unibook.com/nl/Leon-Dohmen/Kampioen-organisatieverandering

Er volgt ook nog een publicatie in het november / decembernummer van de IT auditor.

Het onderzoek vindt zijn oorsprong in 1999 vanuit de IT-audit opleiding van TiasNimbas Business School. Deze business school is verbonden aan de Universiteit van Tilburg en de technische universiteit Eindhoven. Sindsdien is het onderzoek verder uitgebreid via een samenwerkingsverband van Logica (mijn werkgever) en de Rotterdam Business School.

Ik hoop dat hier bij zit wat je zoekt. Als je nog vragen hebt laat het maar weten.

Vriendelijke groet,
Leon Dohmen
Dirk-Jan de Bruijn
Ben blij met eindelijk eens een genuanceerd bericht over de performance van ICT projecten in het publieke domein, zeker als we ons beseffen dat het doen van ICT projecten in het publieke domein veelal ingewikkelder is dan in de private sector. Wat te denken van wisselende politieke meningen, een gretige Tweede Kamer die het leuk vindt om eindeloos vragen te stellen (hoe meer, hoe beter), een cultuur van procedures en regels waarin out of the box denken niet altijd ..., etc. Laten we ons daarnaast ook een realiseren wat er in de afgelopen 3 jaar binnen o.a. de Rijksdienst in gang is gezet. Uiteraard kwamen we van ver, maar maken we nu forse slagen. Zou het leuk vinden als we daar ook eens iets over horen in dit mooie virtuele blad. Wie o wie?

Meer over Projectmanagement