Voor de duidelijkheid: ik heb níéts met voetbal, integendeel. Maar er is één facet dat me uitermate boeit: de “Wave”! De parallel met “iets aanslingeren” in een organisatie dringt zich op. Letterlijk: hoe krijg je de meute in beweging met voorspelbaar resultaat? Op Internet is er bijna niets over te vinden en om nou honderden uren naar voetbal te kijken gaat me echt te ver. Toen laatst mijn computerman mijn drie computers opnieuw kwam inrichten kwam mijn kans. Hij is een ADO-fan en als het woord “voetbal” valt dan spits ie zijn oren.
Hans, leg me nou eens uit, hoe zit dat nou precies met die beroemde Wave? En volgens mij heeft ie er buitengewoon goed naar gekeken. Oordeel zelf!. Hier volgt zijn commentaar.
• Een wave begint ALTIJD bij een GROEPJE mensen (cel): niet ÉÉN die wat doet, maar een groepje. Zeg 5 tot 10 man
• Een goeie wave (een die het stadion rond haalt zonder uit te doven) begint ALTIJD op de onderste tribunes.
• Een geslaagde wave wordt altijd vooraf gegaan door iets spannends of . . . iets verrassends of . . . . zomaar!!! (verveling???).
• Waves die op de bovenste tribunes ontstaan doven snel uit (zicht contact!)
• Double waves (één aan deze kant van het stadion en één aan de andere kant) doven uit zodra ze elkaar ontmoeten.
• Double waves kunnen lang lopen, zolang ze elkaar maar niet inhalen
• Double waves in tegengestelde richting doven uit als ze elkaar ontmoeten
• Tripple waves ronden bijna nooit het stadion.
• Een cel (groepje dat er al eens een gestart heeft) heeft meer succes dan “zomaar een cel”.
• De omloopptijd van een wave is bijna altijd hetzelfde (standaard menselijke reactietijd 0,21 seconde????)
• Links of rechtsom draaien wordt bepaald door twee factoren: ofwel een obstakel (bijvoorbeeld een muur)? Dan wég van het obstakel. Anders: met de klok méé! Why? 85% van de mensen is rechtshandig? Of zou het, net als bij het kolkje in het badwater, op het Noordelijk halfrond anders gaan dan op het Zuidelijk halfrond?
• De tijd tussen twee geslaagde waves kent een minimum. Weet niet precies hoevéél.
• Natuurlijks obstakels voor een wave zijn muren, sky boxes en eretribunes.Vooral door die twee laatsten lijkt het fenomeen veel op organisatie gedrag.
Maar ook buiten het stadion vind je de wave. Als collectieve gekte hele stadsdelen langzaam oranje laten verkleuren. Bier, lingerie, gebak en condomes idem. Hup, Holland, hup.
Kunnen we iets met “de Wave”?
Ik denk van wel. Het is verleidelijk om de hoogste tribunes te benoemen als Top van het bedrijf en de tussenliggende als middenkader. Als ik dit bedenk schiet ik in een lach: zie je het vóór je, een wave geïnitieerd vanuit de VIP-sky-box??? Nee, he? Nee, er moet “zichtcontact” zijn zegt mijn computerman/voetbal Guru.
Diep onder de indruk van zijn waarnemingsvermogen laat hij mij achter. We hebben een volle dag nodig gehad om drie computers plus netwerk in gemengde samenstelling (XP-Vista) naadloos te laten samenwerken en het is nu half twee ’s nachts. Tóch kan ik het niet laten. Op de valreep MOET het eruit: “Hans, als dit allemaal zo duidelijk is, hoe zit het dan met de hufters? De hooligans? De minkukels, die de complete horeca van een stad kort en klein slaan i.p.v. elkaar? En de “onderonsjes” met ijzeren staven? Hij denkt even na. “Weet je wat”, zegt hij, “wacht jij nou even tot je Vista een beetje onder de knie hebt. De eerste de beste keer dat de boel weer hebt laten vastlopen, hebben we oceanen van tijd om die onderwerpen tussendoor te behandelen”
Als hij weg is besluit ik nog een nightcap voor mezelf in te schenken. Misschien wel een dubbele. Die nacht heb ik een zéér verwarrende droom gehad. Ik zag tientallen acties, maatregelen en (verbeter)programma’s in diverse bedrijven voorbij komen. Allemaal vermomd als “wave”. In mijn droom werd ik aangeraakt door “het licht”. Ik begreep het HELEMAAL. Ontwaken was deze keer niet zo leuk: de “verlichting” uit mijn droom zag er toch wat anders uit bij een halfzacht eitje met koffie. De vertaling naar “everyday reality” op kantoor bleek een beetje moeilijker dan ik vannacht dacht. Maar tóch !!!
Nou is het voor mij wel héél verleidelijk om te gaan invullen wat ik hiervan denk. Natuurlijk slaat mijn metafysisch vervormde brein op hol met deze metafoor, maar ik hou mijn kaken stijf op elkaar!. Ik ben héél benieuwd wat er terug komt van jullie lezers en voetbaldeskundigen:
• Zien jullie deze vergelijking?
• Is dit een fenomeen waar we iets mee kunnen in de zakenwereld?
• Moet dit onderzocht worden?
• Is dit een onderwerp voor een afstudeerder?
• Of moeten we de sportwereld vooral niet verwarren met gewoon werken?
Nou, het gaat over voetbal, dus zou de tsunami van reacties deze website langzaam oranje moeten kunnen laten verkleuren. Toch?
Groet,
Jos Steynebrugh
Innovation Consultant
www.changeenhancement.nl
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
En mogelijk is het verschijnsel véél ouder dan we nu denken. Deden de Romeinen het al in de arena? De Grieken bij de Olymische spelen? Typisch iets voor de heren/dames geschiedkundigen.
Groet
Jos Steynebrugh
Innovatie Consultant
www.changeenhancement.nl
Ik gloei helemaal bij het zien van mijn naam...
Goed artikel, ik denk wel dat er flink op geschoten zal worden, mijn perceptie van het fenomeen wave hoeft niet die van een ander te zijn en het feit dat er Ado in het artikel staat, geeft hen die Ado haten al genoeg munitie om het verhaal (al dan niet terecht) onderuit te halen.
Ben dus benieuwd, ik ga het de komende tijd in de gaten houden.
Een aspect dat ik hierbij nog wel bedenk is dat een wave over de supportersvakken (pro X, tegen Y) héén gaat, hetgeen eigenlijk iets héél bijzonders is. Je hebt elkaar nodig om de wave te kunnen doen.
weer met veel interesse je artikel gelezen. Ik kijk met dezelfde sociaalpsychologische interesse als jij naar de wonderen van organisatie in het dagelijks leven in, casu "de wave" (overigens ook de titel van een interessant boek waarin weer een andere kant van organisatie op een schitterende manier belicht wordt).
Gezegend en gestraft met een geest die zoekt naar patronen in de wereld en een flinke dosis observatie en analytisch vermogen is het geen gekke vergelijking die je trekt.... toch voelt het niet helemaal lekker.
Terwijl ik aan het stoeien ben met mijn eigen analyse van jouw stuk komt steeds het beeld van de film "a beautifull mind" bovendrijven, en dan met name de eerste paar minuten. Hierin laat de regisseur zien hoe Russel Crowe overal patronen in vindt... hartstikke mooi, maar daar wringt dus ook de schoen!
Het voelt aan als zoeken... als: “analyse zoekt fenomeen”. Zijn het niet onderbewust onze premissen over innovatie die dit soort vergelijkingen voeden? Ik test mijn eigen stelling meteen door random (voor zover dat kan) dingen in mijn hoofd op te laten komen: watertrappelen, trampoline springen, biatlon, flipperen.... bij elke van de activiteiten begint mijn ijverige geest meteen vergelijkingen te trekken (invulling mag de lezer zelf doen als test). Schitterende overeenkomsten zijn te trekken met innovatie, en de lessen die volgen zijn dan dus de reflectie van mijn creatieve brein die mijn ideeën projecteert op een proces, waardoor ik mijn eigen gelijk creëer.
Nu klinkt dit misschien als een verwijt, maar dit is het geenszins. Het is weer een lesje voor ons allen om in te zien hoe moeilijk vraaggerichtheid eigenlijk is (in plaats van aanbod gericht). Gelet op de bovenstaande analyse is dit misschien ook een gezochte les, maar toch. De projectie van de eigen aannames kan leiden tot een verkapte wijze van aanbod gerichtheid!
Uit bovenstaande alinea blijkt dan weer de volgende les, namelijk dat ondanks de gezochtheid van onze analyses we nog steeds belangrijke lessen kunnen leren (al was het maar door de duidelijkheid van beeldvorming…. heet dit niet een metafoor?!).
Dus als reactie op de wave lijkt mij de belangrijkste les: 'zichtbaarheid'. Inzicht in doel, proces en resultaat zijn essentiële aspecten van het slagen van een proces, en geven zin aan de eigen inbreng (meneer Marx zou trots op me zijn). Niet alleen de cel die start, maar ook alle andere participanten kennen het doel van het fenomeen en snappen hun taak in dat geheel. Daarnaast worden zij ook nog eens beloond door zicht te hebben op de loop van de wave (proces en tevens resultaat). Maar zonder dit zicht weten de beste mensjes natuurlijk ook niet wanneer ze hun handjes omhoog moeten doen om het gewenste resultaat te creëren…..
Kopieer dit naar de organisatie, dan vinden we een deel terug van mijn overtuigingen… duidelijke visie die gedeeld wordt (liever gecreëerd wordt) met alle participanten is van groot belang. Zicht op eigen inbreng (en daardoor het begrip welke inspanning te leveren en op welk moment) en beloning door zicht op resultaat, zijn een must. Het levend houden van de golfbeweging die innovatie heet betekent het levend maken van de beweging. Innovatie zonder goede communicatie is als een wave zonder zicht.
Hartelijke groet,
Roeland Dikker Hupkes
Innovatie adviseur
www.metid.nl
Je schrijft: “toch voelt het niet helemaal lekker”.
Gevoel is niet altijd een maatstaf. Bij skiën zal je leraar je vertellen: “Lehne gegen das Gefahr” ofwel zet je gewicht op je dal-skie, dan kun je sturen. Nou, dat voelt niet ECHT goed, maar het moet wel, wil je niet afstorten. Bij autorijden: tegenstuur en gas geven in een bocht waar je uit dreigt te slippen hetzelfde. Het enige dat ons gevoel ons dan vertelt is dat er een TE grote discrepantie is tussen belief (controle) en werkelijkheid. Dat veroorzaakt disoriëntatie, misselijkheid of boekenplanken met “wetenschappelijk gelijkhalen”. Leren kan alleen als je bereid bent je referentiekader bij te stellen c.q. te veranderen. En dat is niet makkelijk. Als je bent opgevoed met “de aarde is een pannenkoek” zul je problemen krijgen met “oliebol”. Een anekdote over indianen bevestigt dat dramatisch: toen er een leger Spaanse schepen aan de horizon verscheen werden ze niet gezien. Gewoon botweg NIET GEZIEN. Omdat het niet in hun referentiekader paste. Hersenen weigeren dan soms eenvoudigweg te “zien”. Denk aan een vreemd verschijnsel uit de tweede wereldoorlog: piloten die na een turbulent luchtgevecht hun toestel ondersteboven aan de grond zetten.
Je schrijft: “Het voelt aan als zoeken, als: analyse zoekt fenomeen”.
Helemaal mee eens. Waarmee niet gezegd is dat het niet nieuwe inzichten kan opleveren. Sterker nog: doelredenering en Hineininterpretierung zijn de basis van onze (nog) gebrekkige manier van leren. Analyse en synthese, toch?
Onze definitie van “wetenschappelijk correct”
Twee uitgangsprincipes die over de hele wereld worden onderschreven:
1. De beschrijvende componenten van een experiment (meting) dienen eenduidig te zijn
2. Een experiment moet herhaalbaar zijn (Nb.: met dezelfde uitkomst)
Als je deze uitgangspunten naar de letter neemt, kunnen met pensioen. Simpel voorbeeld: we bestuderen de loop van elektronen van A naar B in een spanningsveld. Zeker weten dat het elektron met rugnummer 362.567.373.645.523 uit het éérste experiment NIET in het tweede voorkomt. Ja, we kunnen wel een polynoom berekenen door een puntenwolk, maar 1:1 hetzelfde doen is per definitie onmogelijk. Dat geldt niet alleen voor “redelijk” reproduceerbare dingen waar we (bijna) alles van denken te weten, maar kwadratisch voor dingen waar we weinig of zelfs helemaal niets van weten. En van dat laatste zijn er oneindig veel.
“Our senses” als leidraad
We kunnen slechts een streepje van het audio gebied horen. Of van het visuele zien. Of met de de tastzin voelen. Elke hond overtreft ons reukvermogen tienduizend maal. Dan heb ik de meest spannende voor het laatst bewaard: emotioneel voelen. Het is zó voor de hand liggend om de “boef” die als eerste in beeld verschijnt bij een film de “boosaard” te duiden, terwijl de vrouw die hij zojuist zo heeft mishandeld, hem 21 jaar 7x24 het bloed onder de nagels vandaan haalde. Presenteren we dingen in een andere volgorde, dan verdient de boef wellicht een Nobelprijs voor zijn geduld en beheersing op een niveau waar Ghandi jaloers op zou zijn.
Nee, ik heb geen bezwaar tegen doelredeneringen. Ook niet tegen Hineininterpretierung. Zolang we er maar iets zinnigs mee kunnen doen. Daarom verkeer ik continu in een staat van grenzeloze bewondering voor Moeder Natuur. Ik zeg geen “God” om de atheïsten niet uit hun spelonken te lokken, maar dat bedoel ik eigenlijk wel. Moeder Natuur is voor mijn een intelligentie van de hoogste orde die wij kennen. Hoe kan ze nou met slechts 26 chromosomen bepalen welke cel een oortje, nier, dikke darm of kringspier wordt?
Bij NASA proberen we een raketje af te schieten. Aantal variabelen hierbij wordt geschat op 150.000. Een op de zoveel (zeven??) keer gaat dat fout. Moeder natuur laat babies groeien met enkele miljarden variabelen. Slechts één op de 10.000 (of meer) keer gaat er iets “fout”. Fout in de ogen van ons mensen dan. Maar wie zegt dat, bijvoorbeeld, twee hoofden niet een voorwaarde voor overleving of het toppunt van sexy is over 4 mln. jaar?. Als we dát soort zaken gaan begrijpen, dan is een algoritme voor priemgetallen (al vele duizenden jaren onopgelost en volgens mij ook onoplosbaar) een fluitje van een Interstellaire cent.
Thinking out of the box kan je leren, maar feeling out of the box is een ander héél verhaal.
Groet,
Jos Steynebrugh
Innovatie Consulent
www.change enhancement.nl
http://www.nu.nl/news/1645624/91/Wetenschap_onderzoekt_%27wave%27_in_de_Kuip.html
Winfried Pouw
The Wave in organisaties. Die kennen we toch allemaal in de vorm van de slinger die heen en weer gaat. (Inderdaad: het stadion rond). Behalve de bewegingen die stranden tegen de VIP-box, aandeelhouders, OR, of anderszins.
"...Je hebt elkaar nodig om de wave te kunnen doen. ..." Kijk, dat is nog eens een constatering, waar onderzoek naar gedaan zou kunnen worden. Hoe werkt dat dan met de voor en tegenstanders. Hoe belangrijk is die hoofdmaaltijd dan kennelijk?
"...Zolang we er maar iets zinnigs mee kunnen doen. ..."
Hoezo?
Gewoon enkele gedachten...waar niets zinnigs mee hoeft te gebeuren.