GELUKKIG, er is een nieuwe hype voor HRM

Columns

Ieder zichzelf respecterend HRM blad of platform heeft in de afgelopen maanden aandacht besteed aan GELUK als thema voor HRM en de organisatie. Maar is het een blijvend thema? Of gaat de aandacht ervoor net zoals bij talentmanagement en generatiemanagement uit als een kaars in de donkere nacht?

Nederlandse HRM’ers lijken gevoelig voor hypes. Een nieuw onderwerp dat die titel zou kunnen krijgen is GELUK. Is het een hype? Of moet je als HRM’er je er echt in gaan verdiepen? En als op die vraag het antwoord ‘ja’ is, dan heb je vragen als: Hoe ga je als HRM’er dit thema inzetten in je organisatie? Ga je Ruut Veenhoven, de enige ‘geluksprofessor’ in Nederland, inhuren? Schaf je een app aan voor al je medewerkers zodat ze dagelijks kunnen aangeven of ze happy zijn? Of doe je er niets aan totdat de hype weer over is? Om dat te kunnen bedenken, is het van belang om te beslissen of geluk een hype is.

Is GELUK een hype?

Volgens Wikipedia is een hype: “een verschijnsel dat bovenmatige media-aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het in werkelijkheid is.” Wikipedia vervolgt dan met: “Hypes worden of-wel bewust in gang gezet en hebben dan het karakter van een reclamestunt, of ze ontstaan spontaan door elkaar versterkende drijfveren… Consumenten hebben de neiging om iets als belangrijk te beschouwen wanneer nieuwsproducenten er aandacht aan besteden, waarna nieuwsproducenten er veelal toe overgaan om meer over het verschijnsel te berichten omdat nieuwsconsumenten het kennelijk als belangrijk beschouwen.”

Als we op basis van deze kennis naar het thema GELUK kijken, dan lijkt hetgeen er nu gebeurt inderdaad op de hype van Wikipedia. Maar werkt GELUK dan niet?

Werkt GELUK in organisaties?

Wellicht. Maar van het kleine beetje onderzoek dat er gedaan is (Veenhoven, 2015) blijkt dat onderzoek gericht is op ‘levensvoldoening’ in plaats van ‘arbeidssatisfactie’. Juist door de gevolgen van aandacht voor geluk op arbeidssatisfactie vast te stellen weten we of GELUK als thema voor organisaties van belang is. De insteek ‘levensvoldoening’ lijkt niet te passen in de serieuze wereld van de boardroom. In het hele spectrum van wetenschappelijk onderzoek naar geluk, is maar 1% van het ‘geluksonderzoek’ gedaan op het niveau van organisaties. Dat is volgens Veenhoven zo weinig dat we niets kunnen zeggen over de werkelijke impact van meer aandacht vanuit de organisatie voor werknemersgeluk. De opbrengsten van GELUK als levensvoldoening drukt de ‘geluksprofessor’ Veenhoven uit in termen van actief, creatief, geïnformeerd, gezonder en langer levend. Dat is niet zomaar te vertalen naar knoppen waaraan de boardroom-members kunnen draaien om meer opbrengst te krijgen. Je kunt je dan ook afvragen waarom een onderwerp als GELUK dan toch de aandacht van HRM krijgt.

Aandacht voor de mens is en blijft belangrijk

Als je over het ontstaan van HRM leest, dan wordt het onderzoek naar de arbeidsomstandigheden in de Hawthorne-fabrieken uit 1933 altijd als belangrijk voor de ontwikkeling van HRM genoemd. Gedurende dat onderzoek leek het zo dat mensen harder gingen werken als de lichtsterkte werd verhoogd. Maar er bleek een zelfde resultaat op te treden toen de lichtsterkte werd verlaagd. De eindconclusie van het onderzoek werd dat aandacht vanuit het hoger management voor de medewerkers, de verbetering van de productiviteit opgeleverd had. (Ook die conclusie werd later betwist toen bleek dat het onderzoek aan allerlei kanten rammelde.)
Wellicht is het thema GELUK voor de HRM’er een manier om de aandacht van het hoger management voor de medewerker te krijgen? Duidelijk is dat GELUK als thema voor organisaties nog flink wat onderzoek vergt, wil het bewezen zijn. Waarschijnlijk is de hype rond geluk dan vanzelf opgebrand, als een kaars in de donkere nacht.

 

Gebruikte bronnen:
• Veenhoven, R. in Happynar, december 2015, Schouten en Nelissen, te volgen als online seminar.
• Veenhoven, R. , Geluk in organisaties. Een overzicht van het weinige wat we daarover weten’.
• http://www.omgevingspsycholoog.nl/hawthorne-effect/
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Hawthorne-effect
• https://nl.wikipedia.org/wiki/Hype

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Jan-Hein Carree
Lid sinds 2019
Met een beetje GELUK waait dit weer over, want is het niet een beetje oude wijn in nieuwe vaten?

Meer over Human Resources Management