Flow vinden met Csikszentmihalyi

Wat is een goed leven? Dat is de vraag die Mihaly Csikszentmihalyi zich stelt in zijn boek ‘Finding Flow’. Nou, denkt u misschien, heeft een goed leven niet gewoon met gelukkig zijn te maken? Natuurlijk, maar dat is niet het hele antwoord. Want hoe worden en blijven wij dan gelukkig? Niet door de hele dat TV te kijken, te eten of te ontspannen. In kleine doseringen zijn deze activiteiten prettig en goed en verbeteren ze de kwaliteit van ons leven maar de effecten zijn niet additief. Anders gezegd: er wordt snel een punt van afnemende meeropbrengsten bereikt. Nog meer TV kijken en koekjes eten maakt je dan niet steeds gelukkiger. Ook word je niet gelukkig van niets doen. Het wetenschappelijk onderzoek van Csikszentmihalyi en zijn medewerkers laat zien dat zowel intrinsieke motivatie (iets willen doen) en extrinsieke motivatie (iets moeten doen) te prefereren vallen boven het gebrek aan enig doel om je aandacht op te richten.

Csikszentmihalyi stelt dat een leven gevuld met flow-activiteiten meer de moeite van het leven waard is dan een leven dat wordt besteed aan passief vermaak. Hij zegt dat het er in het leven om gaat om gelukkig te zijn terwijl je dingen doet die je doelen en vaardigheden oprekken en die je helpen om te groeien en je potentieel te realiseren. Maar wat is dan precies ‘flow’? Is het niet gewoon één van die nieuwe vage New Age concepten? In het geheel niet! Het is een helder omschreven en uitgebreid onderzocht begrip. De ervaring van flow is het gevoel van inspanningsloze actie dat we ervare op momenten die wij zien als de beste van ons leven. Om flow momenten te kunnen ervaren heb je duidelijk doelen of eisen nodig, directe en relevante feedback en een balans tussen je vaardigheden en de eisen die aan je gesteld worden.

In dergelijke omstandigheden wordt je aandacht geordend en kun je deze volledig in de betreffende taak investeren. Omdat er een volledig beroep op je mentale energie wordt gedaan, word je volledig gericht op je taak, je zelf-bewustzijn verdwijnt grotendeels, net als je gevoel voor tijd, maar toch voel je je sterk en competent. Wanneer je in een flow toestand bent, dan voel je je niet zozeer gelukkig, omdat je niet gericht bent op je innerlijke toestand. Maar als je achteraf terugkijkt op wat je gepresteerd hebt voel je je wel gelukkig en voldaan. Het hebben van flow ervaringen leidt tot groei en leren. Door flow zoveel mogelijk een onderdeel te maken van je dagelijkse ervaringen kun je volgens Csikszentmihalyi de kwaliteit van je leven verbeteren.

Csikszentmihalyi beschrijft hoe je flow kunt vinden in een aantal belangrijke domeinen van je leven. Een domein is werk. Vaak besteden we nogal kortzichtig veel energie aan het zoeken naar de gemakkelijkste weg en naar ‘sluiproutes’ naar van succes. We proberen met zo min mogelijk inspanningen resultaat te bereiken. Maar als we nou eens deze zelfde hoeveelheid energie zouden besteden aan het proberen om meer te bereiken dan zouden we waarschijnlijk meer plezier hebben in ons werk maar ook succesvoller zijn. Om je werk te verbeteren kun je proberen om niet alleen rekening te houden met je eigen takenpakket maar ook met de hele context van je functie. Door dit te doen kun je beter zicht krijgen op de bijdrage die je aan het geheel levert en kun je beter de waarde van je rol begrijpen. Dit stelt je in staat om meer energie in je werk te investeren en om er meer betekenis aan te ontlenen. Verder kun je proberen om een situatie te creëren die je duidelijk doelen verschaft, en heldere feedback, een gevoel van beheersing, weinig afleidingen en uitdagingen die passen bij jouw capaciteiten.

Ook in je privéleven en relaties is het mogelijk om flow te benutten. Csikszentmihalyi zegt dat het vooral belangrijk is om aandacht te geven aan het bouwen van harmonie tussen de doelen van de verschillende personen in die relaties en om manieren te vinden om balans tot stand te brengen tussen de betekenis van de beloningen die je krijgt uit je werk en je relaties.

Coert Visser, www.m-cc.nl

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Visser
Flow "vinden" is niet eenvoudig. Veelal achteraf blijkt dat er sprake is geweest van flow. Dat is dan ook meestal een erevaring die als erg positief in de herinnering blijft.
Moeilijker te beredeneren is, denk ik, waarom het soms zo min of meer "vanzelfsprekend gebeurt, in andere gevallen ondanks daartoe echt gedane moeite niet wil lukken. De omstandigheden spelen volgens mij ook een belangrijke rol.

In hoeverre "inbouwen" van flow een bewuste aanpak kan zijn of worden weet ik gewoon niet.
A.F.V.
markus
Continue flow kan niet. Het streven moet er dus op gericht zijn zoveel en zo vaak mogelijk flow te bereiken. Covey (7 habits of highly effective people) geeft een aardige indicatie over hoe je daarvoor de juiste (telkens wisselende) omstandigheden voor jezelf kan cre‘ren (privŽ en werk).
Het streven naar flow in de arbeidsorganisatie is zeker aanbevelenswaardig en geeft een nieuwe dimensie aan de juiste persoon op de juiste plek. Naast traditionele be•nvloedingsmogelijkheden op het terrein van kennis en vaardigheden biedt flow een methode om aan 'houding' te werken. M.i. een interessant en redelijk onontgonnen terrein van HRM.
Terry Kaspers
Lid sinds 2019
Is eenieder in staat intuitief flow te vinden? Ja mits we ons bewust zijn van de mogelijkheden in het leven en de beperkingen, die ontstaan door 'clutter' in ons hoofd, hart of in onze nabijheid: onze rugzak. Het morgenochtend weer wakker worden is géén recht, dus .....
Je leeft - dit leven - maar een keer en tijd komt daarbij niet 'weer
TK.
Budel
Zelf ervaar ik ook vaak het flow gevoel, wat ook systematisch aangeroepen kan worden door bezig te zijn met dingen die je echt raken op bepaalde tijdstippen van de dag.
In mijn geval s'ochtends tussen 6 en 8 uur ben ik het meest creatief.

Ik denk dat een mogelijke verklaring voor flow is dat het onbewuste vrij spel krijgt wanneer het bewuste denken bezig gehouden word door een bepaalde activiteit. (voorbeeld hiervan is Erickson die met bepaalde indirecte suggesties het onbewuste van psychiatrische patienten stuurt (afstemmen en leiden) door het bewuste brein bezig te houden)

Het onbewuste gedeelte is over het algemeen creatiever en om het boek the Law of succes (Napoleon Hill) nogmaals aan te halen en naar mijn mening verantwoordelijk voor het genoemde mastermind.

Een ander aspect van het mastermind; de energie en gedachten materie welke in de ether rond zouden dwarrelen heeft naar mijn mening veel raakvlak met Jung's collectieve onbewuste en synchroniteit.

Raf Celis
Geachte,

Mijn reactie is niet meteen een reactie op een of ander bovenstaand artikel, maar eerder een vraag mijnentwege.

Als leraar dwarsfluit aan de Haspengouwse Academie voor Muziek, Woord en Dans ben ik nauw betrokken bij het motiveren en hermotiveren van leerlingen. Ook zelfmotivatie komt geregeld om de hoek kijken.

De term "flow" van Csikszentmihalyi is mij enige dagen geleden ter ore gekomen.

Er moet een Duitse professor bestaan, de naam ontsnapt me, die zich heeft beziggehouden- en misschien nog?- met het vertalen van "flow" naar muziekdidactiek.

Kan u mij hieromtrent meer informatie bezorgen of doorverwijzen naar eventuele organisaties, artikels, boeken of internetsites?

Met vriendelijke groeten, Raf Celis.

Meer over Work-Life Balance