In  Verkiezingen: doen we nog iets aan de regeldwang en systeemdruk?  beschrijf ik hoe de Zorg geteisterd wordt door De Doomloop van Regelgeving en Systeemdwang. In feite is de situatie alarmerender dan in dat artikel aangestipt wordt. Hier vindt u het complete verhaal.

Zorg en veiligheid

De kosten van de zorg reizen de pan uit. De regelgeving verziekt het werk. Het verloop van het zorg-personeel is voor het grootste deel te wijten aan het feit dat men niet in de zorg is gegaan voor een administratieve functie.
Dan zijn er de zorgcowboys en big pharma die de kosten van hulpmiddelen en medicijnen opjagen. Erger nog zijn de investeerders die gezondheids-praktijken en ouderenzorg-verenigingen opkopen. Vervolgens worden de tarieven verhoogd, het onroerend verkocht en de zorg geminimaliseerd. Kassa! Soms krijgt men er een robot met de naam tante Co voor terug. Het is te gek voor woorden.

In toenemende mate dringen zelfs criminele organisaties in de zorg naar binnen. U gelooft het niet? Google eens 'Criminaliteit in de zorg' en u staat verstelt. U vindt het belangrijkste in Zorgfraude: het vergeten lek van 40 miljard per jaar. Een citaat: Terwijl ambtenaren nadenken over miljardenbezuinigingen op AOW en zorg, blijven de echte geldlekken onaangeroerd. Jaarlijks verdwijnen er naar schatting tientallen miljarden euro’s door zorgfraude, vaak in handen van zware criminelen. De pakkans is klein, toezicht faalt en opsporingsinstanties blijven passief. In plaats van te korten op zorg of ouderenpensioenen, zou de overheid eerst haar eigen inefficiëntie én het georganiseerde misbruik van zorggeld moeten aanpakken.

Het artikel laat zien hoe verweven politieke en ambtelijke bemoeienissen met dit probleem zijn. De capaciteit van justitie, openbaar ministerie, politie en recherche is onvoldoende om dit probleem aan te pakken. Een nog groter probleem is de eilandjescultuur van zorgorganisaties. Bestuurlijke kracht ontbreekt.

Falende bestuurlijke kracht in de zorg

Zo lees ik in een reportage van WNL Criminelen en fraudeurs vullen zakken in de zorg. 'Systeem is zo lek als een mandje’

Nederland telt dertien instanties die ervoor moeten zorgen dat iedereen zich netjes gedraagt. Samenwerking tussen de instellingen ontbreekt. "Er zijn mensen die echt hun best doen", vertelt Spanjers in WNL. "Maar als elke instantie zijn eigen muur optrekt met 'dit is van ons en dat is van jullie' en verder niemand de regie pakt, dan blijft het gewoon doorgaan."

Eilandjescultuur speelt de zorgsector parten. "Er zijn heel veel mensen aan het werk, maar de vraag is uiteindelijk: wat wordt daarmee gedaan? Er zijn 340 gemeentes, verzekeraars, zorgkantoren mee bezig. Iedereen op z'n eigen eilandje. De regels zijn heel streng over welke gegevens ze met elkaar mogen delen. Elke gemeente en elke zorgverzekeraar moet een eigen onderzoek doen. Het is onzinnig."

Regie ontbreekt. "Als elke instantie zijn eigen muur optrekt met 'dit is van ons en dat is van jullie' en verder niemand de regie pakt, dan blijft het gewoon doorgaan.

Mijn conclusie: 'Daadkrachtig optreden is dood geregeld. De 'Doomloop' in optima forma'. 

De WNL reportage pleit voor een centrum waar alle kennis is en dat daadkrachtig kan optreden. Weg met al die eilandjes. De  Doomloop van procedures, eisen en certificaten is overigens ook te vinden in onze ziekenhuizen. Zie Gewenste verandering versus de realiteit van alledag in een ziekenhuis. 

Het hele verhaal in 1 regel samengevat: Als we in de zorg de geldroof en de verspilling van menselijke capaciteit daadwerkelijk aanpakken is meteen het gebrek aan financiële middelen opgelost.

Hoe verder?

Dit artikel en mijn vorige tekst leiden tot een sombere conclusie. Ons bestuurlijke systeem is vastgelopen. Er dreigt een implosie: toenemende chaos terwijl wilde verwijten, woeste beschuldigingen en fanatisme de verhoudingen gaan bepalen. Is dit nog te stoppen?

De suggestie van Rob Jetten voor een noodkabinet van gedegen bestuurders vind ik zo gek nog niet.

Liefst met een zo breed mogelijk politieke kleur met als opdracht ‘Begin met puin ruimen’. Er zijn genoeg zaken waar men elkaar op kan vinden: Regel de toeslagen affaire, idem de schadevergoedingen in Groningen , maak het bouwen als de wiedeweerga mogelijk, stop de immigratie totdat het COA en de AZC’s  de boel op orde hebben. Het is niet moeilijk om nog  meer acties aan te dragen. Loopt het toch  vast, pak een volgende kwestie. Het land moet bestuurd worden.

Zo’n kabinet kan de periode tot en na de verkiezingen overbruggen. Ook kan het een aanzet zijn voor een nieuw coalitie-breed kabinet.

Prof. dr. Willem Mastenbroek
Hoofdredacteur ManagementSite.nl