Beurs, rente en hysterie

Toen de ICT-hype de beurzen naar ongekende hoogte joeg, en overinvestering en levensgevaarlijke EV-krimp beloont werden met all times high's, vond de finale ontkoppeling plaats tussen realiteit en sentiment in de beleggende wereld.

Iemand als Alan Greenspan van de Federal Reserve in Amerika lijkt te leiden aan grootheidswaanzin. Een soort vadertje Cats van de globale economie. De man gaat er prat op de economie te kunnen sturen als een kapitein, de economische veldslagen te winnen als Horatio Nelson. Elf renteverlagingen in een tijdsbestek van net iets meer dan twaalf maanden hebben echter totaal ieder effect gemist, hoogstens een vertraging van de krimp opgeleverd.

Waarom? Tien jaar lang is er overgeinvesteerd, hebben alle bedrijven giga ingeleverd op eigen vermogen en is de solvabiliteit gedaald over de volle breedte, wellicht m.u.v. de energie en food sectoren. Die overinvestering werd aangewakkerd door de belegger die alleen al het noemen van E-commerce tijdens de aandeelhoudersvergadering beloonde met een flinke koersstijging, en omissie van het woord met navenante daling. Die overinvestering resulteerde in overcapaciteit, en overcapaciteit leidt tot te hoog aanbod, en jawel ... te groot aanbod leidt tot te lage prijzen; marge wordt kleiner, winst wordt kleiner. Het sentiment slaat om, en we hebben onszelf in een corrigerende beweging gebracht. Ziedaar het resultaat van groei door speculatie.

Door de jarenlange overinvestering kennen veel sectoren in de markt een te hoog aanbod c.q. te hoge capaciteit. Een capaciteit, in mensen, machines, faciliteiten en producten, toeggelegd op meer vraag dan er feitelijk is. Gevolg is dat de return on investment en winst dramatisch dalen. De investeringen moeten versneld worden afgeschreven, personeel wordt deels overbodig en voorraden nemen af. Zodoende leidt de hele keten mee. Deze correctie kan wel eens een aantal jaren gaan duren, en lijkt zijn herstel te gaan vinden in de aantrekkende economie van Azie; China en India voorop. Ook hier ligt de hoop voor Japan.

Eigenlijk zijn echte economen het er over eens; we zitten in een recessie, en alle tekenen wijzen erop dat dit even kan gaan duren. Door overinvestering worden ondernemers niet geprikkeld te investeren tegen lagere rentes, hoogstens te herfinancieren. De particulier betaald minder voor vreemd vermogen, maar richt zich m.b.t. vertrouwen (besteding) op de economische signalen, en die zijn, behalve de beurs, negatief.

Wat wil echter het saillante feit? De meeste beursanalisten, met tv-analisten als Van Eerden van Maynard en Keynes voorop, prediken een hogere beurskoers, vooruitlopend op het herstel van 2002! Met een portie boter ter grootte van de boterberg op hun hoofd prediken deze heren, hopelijk (kennistechnisch) tegen beter weten in, een aantrekkende markt. Belachelijk! De markt likt net zijn wonden, overweegt zijn strategie en begint flink te snijden in investering en personeelsbestanden, en de analisten prediken alweer een hogere beurskoers. Deze heren preken voor eigen parochie, hun boterham wordt immers betaald van handel in aandelen en vijfhonderd andere vormen van beleggen die inmiddels het beleggen en de trends ondoorzichtig hebben gemaakt (zoals short gaan), en handel en marge neemt nou eenmaal toe bij een stijgende beurs, niet bij een dalende. Deze analisten zijn totaal gespeend van iedere vorm van onafhankelijkheid, soms zelfs van visie. De een zegt koop dit, wat de ander simultaan als verkoop aanbeveelt. Koersdoelen varieren tussen banken en handelaren in een bandbreedte van soms wel 50%! Op welke fundamentele kennis is dat dan gebaseerd? Maar met deze populaire teksten (we horen liever dat de beurs stijgt dan daalt) stuwen ze wel de beurs omhoog terwijl deze gewoon dient te stabiliseren tussen de 450 en 500 punten (ofwel 990-1100 oude regime). Waarom, de index bevat veel vuiligheid: UPC, Versatel en de laag staande KPN. Deze fondsen brengen weinig meer in in de index, en dus is het logisch dat de index daardoor wordt gedrukt. Waarom stabiliseren? In afwachting van tekenen van herstel: geen voorspellingen daarvan. Voorlopig vertoont iedere macro economische curve nog een baisse, en geen primaire stijging of stabilisering. We dreigen van groei naar krimp te zakken, dus wat nou stijgende beurzen? Hysterie en lemminggedrag!

Goddank heb ik mijn portefeuille op tijd verkocht!

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Fred Akkerma
De heer Goossens schetst een zeer pessimistisch beeld. Hij legt de vinger op een paar zere plekken, maar gaat er aan voorbij dat juist de beurs een prima graadmeter is voor de economie - <b>niet andersom</b>. Ter illustratie: Het ging recentelijk al wat langer slecht met de effectenbeurzen, terwijl CPB's ter wereld niettemin groeicijfers noteerden. Het optimisme van toen was onterecht - net als het pessimisme van nu. De beurzen lijken de bodem te hebben gevonden, wat duidt op een omslag. De omslag naar groei.

Fred Akkerma.