Ajax: de knikkers of het spel?

Ik heb niets met voetbal, voetbalpubliek en helemaal niet met de gekte van de supporters / herrieschoppers. Afgelopen week stonden de media bol van verhalen rond Ajax. Het opstellenschrijvend journaille heeft het wéér voor elkaar: er moet bloed aan de paal. Een belangenconflict wordt in persoonlijke vetes beschreven.

Vrijdag was Cruijff op bezoek bij mister 200 en Witteman. Na de uitzending, de herhaling en nogmaals afspelen van de opname waren er dingen die me opvielen. Wie in die uitzending de autoriteit had was zéér duidelijk. P&W hebben nog nooit zo vaak “als u het goed vindt” gebezigd. Met z’n tweeën probeerden ze hardnekkig het verhaal naar de persoonlijke controverse van Gaal vs. Cruijff te trekken. Dat lukte niet of nauwelijks. Een tien met griffel voor de rust waarmee Cruijff het stel nijdige enkelbijtertjes bijna een uur lang van zich af hield. Pauw probeerde nog “u moet niet vóórzetten, u moet scoren”, maar hij werd gewoon genegeerd.

Kraker
Marketing technisch is Ajax een “kraker”. Het is een bedrijf waar zóveel aan gesleuteld is dat er metaalmoeheid optreedt. Het is een klassiek voorbeeld van twee moeilijk verenigbare zaken: passie en hersenwerk. Dat kennen andere branches óók: zie conflicten in ziekenhuizen waar specialisten worden aangestuurd door bedrijfskundigen.

Make or Buy?
Cruijff zegt dat Ajax niet de financiële middelen heeft om lukraak talent te kopen. Op geld kunnen ze niet winnen. Dus moet je talent zelf MAKEN. Vooral als (citaat) “het BARST van het talent bij Ajax”. Nou, dat is lange termijn, het is logisch, juist, goed en van strategisch belang. Cruijff heeft het over “de club” en het bestuur spreekt de taal van een beursgenoteerd bedrijf, een opmerking die tot in het belachelijke werd herhaald bij P&W.

Cultuur
Cruijff’s sympathieën liggen op niveau van de spelers, de individuen. Daar spreekt men passie, bezieling en voetbalplezier. Op niveau van RvB en RvC gaat het over doelgroepen, geld, budgetten, procedures en protocollen. Dat zijn werelden die weinig gemeen hebben, elkaar niet verstaan en waar samenwerking niet vanzelfsprekend is. De problemen zijn ook zéér verschillend. De RvB en RvC moeten maatregelen nemen met consequenties waar enorme emotionaliteiten mee gepaard gaan bij betrokkenen. Dat is lopen op de kleine steentjes. Daar past eerlijkheid, transparantie en er is geen millimeter ruimte voor spelletjes.
En als je dat tòch doet? Nou, gewoon, dan valt héél Nederland over je heen. Logisch hè?

Wat ik van Cruijff zag bij P&W is tekenend voor wie hij is en wat hij doet. Rustig, evenwichtig, tijd nemen om te denken voordat ie antwoordt. “Calm assertive energy” zou Cesar Millan zeggen. Maar ook warm, vol passie. En juist dáár komt het draagvlak voor zijn mening en uitspraken vandaan.

De persoon
Als we het nou tòch zo nodig over personen moeten hebben, dan wordt al snel duidelijk waar de sympathieën liggen. Noch Cruijff, noch van Gaal zijn studiebolletjes. Gewoon jongens “van de straat”. Maar van Gaal heeft een ego dat over de randen van je breedbeeld puilt plus hééééle lange tenen en dat is geen charmante combinatie. Maar Cruijff is óók niet onbedeeld. Maar . . . meneer Cuijff ligt gewoon beter. Dat wordt mooi gezegd door Harry van Raaij "Van Cruijff kun je nooit winnen, zelfs niet als hij ongelijk heeft".

Onderhandelaar
Cruijff is een meesterlijk onderhandelaar. Hij laat zich niet in spelletje zuigen en blijft “zijn ding doen”. Hij laat de anderen hun kaarten voor de media verspelen. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg straalt hij uit. Maar hij zorgt wèl voor draagvlak.

Shooting the curve
Wat is dat, als een RvC zich bemoeit met de kleur van het toiletpapier? Met de media? Met aanname van een trainer? Dwars door de RvB heen. Of moet het dáárom “Technisch Directeur” heten?

Innovatie
Kenmerkend voor innovatieve ideeën is dat ze haaks staan op gevestigde opinies. Dat is ook zo bij Ajax. Al dertig jaar wordt er gesleuteld, maar niets werkt. Dan wordt het toch tijd om eens iets anders te proberen. Ja toch? Wat denk je, lieve lezer, dat Bill Gates en Steve Jobs zo mega groot waren geworden met de bestaande bedrijfskundige theorieën? Of is het hun tomeloze passie, energie en naïeve eigenwijsheid geweest?

Zen
Wie de indrukwekkende rij van Cruijffiaanse uitspraken eens goed bekijkt, zal het opvallen dat ze een zéér hoog Zen gehalte hebben. Ze gaan over wat IS. Geen franje, recht voor z’n raap. Het overgrote deel van z’n uitspraken gaat eigenlijk over management in alle kleuren van de motregenboog. Of ze kunnen met een mespuntje inventiviteit worden vertaald van bal management naar goed management in z’n algemeenheid of people management. Zowel op strategisch als tactisch niveau.

En als het over Ajax gaat is dat misschien wel van toepassing: “Je hep Zen en Onzen”. Ik hoor het em zómaar zeggen.

Groet,
Jos Steynebrugh
Marketing en Innovatie Consulent