Ideeënmanagement levert grote kostenbesparingen op, leidt tot innovaties en vergroot het concurrentievermogen. 9 invalshoeken om van uw organisatie een ideeënfabriek te maken.

1 Open communiceren
Elke organisatie zit bovenop een goudmijn. Het goud wordt gevormd door de creativiteit van de medewerkers. Het gaat erom dat goud te delven, de ideeën naar boven te laten komen.

Wil je dat goed en systematisch doen, dan moet creativiteit op alle managementniveaus aandacht en waardering krijgen, aldus innovatiegoeroe Jeff Gaspersz*. De auteur van onder meer Concurreren met creativiteit. De kern van innovatiemanagement noemt het een essentiële voorwaarde dat het management open is over de strategische vraagstukken waar een organisatie mee te maken heeft.

Het management moet iedereen vragen hierover mee te denken en met oplossingen te komen. Dan pas kun je spreken van creativiteitsgericht leiderschap. Dat betekent ook het sponsoren van riskante ideeën. Een taak van het topmanagement, omdat men lager in de organisatie misschien bang is zijn nek uit te steken.

2 Gedeelde kennis is macht
Bij Heineken stroomt niet alleen het bier, ook de kennis moet stromen. Chatboxes en communities of practice, ondersteund met een online archief, stimuleren de uitwisseling van kennis. IBM gebruikt ook communities of practice, over verschillende onderwerpen, met 50 tot 5000 leden, dwars door afdelingen en hiërarchie heen. Eilandjes van kennis worden zo opengebroken. Want informatie die voor de ene afdeling niet belangrijk lijkt, kan op een andere afdeling tot nieuwe inzichten leiden.

Maar kennis is macht, en daarom is het een taak van het management te bewaken dat kennis daadwerkelijk gedeeld wordt, en niet wordt gebruikt als (intern) machtsmiddel. Ook informele contacten en toevallige ontmoetingen kunnen bevruchtend werken.

3 Tolerantie voor mislukkingen
De durf om te experimenteren staat aan de basis van het oogsten van goede ideeën: op de 100 ideeën is er misschien 1 bruikbaar. In een veilige omgeving brengen medewerkers eerder hun ideeën naar voren. Veilig betekent in dit verband: tolerantie ten aanzien van mislukkingen. Dat is volgens Gaspersz een actieve houding en een actief beleid. Hij vindt dat het topmanagement de waarde van mislukkingen moet aangeven en leidinggevenden daarop moet wijzen. Goed argument daarbij: ook mislukkingen leveren bruikbare kennis op.

4 Tijd voor experimenteren
3M is het bekendste voorbeeld van een organisatie die zijn medewerkers tijd geeft om vrij te besteden. In het geval van 3M was dat 15 procent tijd, met de gele Post-it-briefjes als meest tastbare resultaat. Iemand had in de ‘innovatietijd’ een lijmsoort ontwikkeld die nauwelijks hechtte. Een andere medewerker (kennisdelen en kruisbestuiven!) kwam daarna op het idee van de Post-it-toepassing.

Geef medewerkers de tijd om aan experimenten te werken zonder dat ze daarover verantwoording hoeven af te leggen. Gaat deze vrije vorm te ver, vraag dan de staf om een keer in de maand bij een reguliere vergadering twee ideeën voor vernieuwing of verbetering te leveren. Vergadertijd reserveren om naar ideeën te luisteren geeft ook aan dat er belang wordt gehecht aan creativiteit.

5 Creëer een creativiteitsruimte
Om uitwisseling van contacten, kennis, informatie en ideeën te stimuleren, hebben sommige organisaties speciale ruimtes ingericht. Skandia heeft in een authentieke Zweedse villa haar Future Center ondergebracht. Villa Askudden, huiselijk ingericht maar wel met de modernste ict-snufjes, is een plek waar mensen uit uiteenlopende onderdelen van de organisatie elkaar kunnen ontmoeten.

3M in Engeland heeft een Customer Technical Centre waar teams van medewerkers - soms met klanten - ideeën kunnen genereren en uitwerken. IdeaVerse van Lucent Technologies en Polaroids Creativity Lab echter zijn inmiddels verleden tijd. Daaruit zou je de conclusie kunnen trekken dat een speciale creativiteitsruimte toch niet zo essentieel is.

Meer tips: INTERMEDIAIR PW