Reuzen leren dansen: Toyota – GM 1-0

"Toyota neemt GM in houdgreep in de strijd om de wereldtop", kopte ‘The Detroit News’. Het houdt ze daar bezig, dit wonder van kostenbesparing door kwaliteit dat Toyota onstuit-baar omhoog stuwt. Nu Toyota dit jaar vrijwel zeker General Motors door efficiency verslaat en ook gemeenten zwaar moeten bezuinigen is het tijd dat geheim te ontleden. Deze keer niet over perfecte orde en netheid, genadeloos standaardiseren en “go to Gemba!” (ga naar de werkvloer) als managementhouding, maar over “hongerig en bescheiden tegelijk blijven”, zoals Gary Convis, de Amerikaanse bestuurder van Toyota Kentucky het noemt.

Het eerste kwartaal van 2006 steeg Toyota’s winst met 39% naar het record van 2,9 mil-jard euro. Nettowinst afgelopen boekjaar: 10 miljard. Zo kon het 11 miljard investeren in nieuwe productie om van GM van het veld te spelen. In 2005 verkocht Toyota in de VS 16% meer en GM 7% minder. Toyota gaat winnen. De oorzaak? Gepassioneerde proces-beheersing, dus weinig afgekeurde onder-delen en auto’s. GM roept twee keer zo veel auto’s terug. Er is in de VS geen auto die zo weinig in waarde daalt als Toyota. Maar het geheim voor de topscore zit dieper: respect voor ‘spelers’.

Gary Convis legt uit hoe dat werkt. “Ik raakte gefrustreerd door dat ge-kaizen, dat al maar beter. Maar nu begrijp ik het. We mogen niet vergeten dat we helemaal niet zo geweldig zijn.” Een-voud en respect voor de werker vind je terug in de manier van organiseren. Geen complexe lange lopende band met een doodsaaie vaste plek zoals elders in de VS. Bij Toyota Kentucky werken ze in teams van vier personen en wordt de taak elke twee uur gewisseld. De collega’s kennen zo elkaars werk en zijn bij elkaar betrokken, want ze weten wat een last het ople-vert bij werkstation 2 als werkstation 1 een fout maakt. De betrokkenheid wordt verder vergroot door iedereen uit te dagen verbetersuggesties te doen. Een cartoon maakt het verschil in betrokken-heid duidelijk. Een GM- en een Toyota-werknemer zien na afloop van het werk een auto met kras. De GM-man geeft de auto een trap uit frustratie over z’n bazen die niet luisteren; de Toyota-man rapporteert het defect voor hij naar huis vertrekt. Aandacht in eenvoud betaalt zich driedubbel terug.

Klaas E. Meijer is managing consultant van ‘Haarlem Consult’ en voorzitter NMKG