Realisme in loopbaanbegeleiding

Columns

De sites staan er bol van: binnen de loopbaanbegeleiding draait het om het vinden van je passie. Als je je echte drijfveren kent, word je vanzelf succesvol en gelukkig in je werk. Dan voelt werk ook niet als werken. Larie, teleurstelling volgt.

Hieronder in het kort waarom deze aanpak niet werkt én een alternatief. Niet eerst diep naar binnen kijken en dan ervaren dat er in de praktijk wel erg weinig mogelijkheden zijn. Maar met veel afwisseling tussen binnen en buiten: het Spekkoekmodel.

Hoe Lydia haar passie vond en tóch ongelukkig was

Als Lydia, voorheen kredietadviseur, samen met haar loopbaanadviseur op zoek gaat naar haar echte passie, komt ze uit op de functie van Lifecoach. Lydia vond het adviseren van mensen altijd al leuk, maar liever buiten die commerciële (bank)omgeving.
Niet meer alleen over cijfers hebben, maar over zaken die er echt toe doen. Lydia krijgt wat geld en tijd mee en volgt een coach opleiding. Lydia maakt een vliegende start: heeft het gevoel dat ze helemaal goed zit en mag een stage lopen bij haar werkgever. De stage valt wel wat tegen, korter en niet echt zelf doen, maar het gevoel dat ze het nodige leert. Bij voorbeeld, dat ze niet binnen een interne afdeling mobiliteit wil werken. Lydia heeft besloten of aan te sluiten bij een bureau of zelf haar eigen bureau te beginnen. Lydia heeft haar passie gevonden en het loopbaantraject wordt afgerond.

Helaas kwam de teleurstelling al snel daarna. Omdat er meer dan ooit gevraagd werd van haar acquisitievaardigheden bijvoorbeeld. Bij bestaande bureaus kon ze niet terecht en een eigen praktijk opbouwen bleek lastig. Maar ook omdat bepaalde behoeftes onvervuld bleven, zaken die Lydia helemaal niet hoog op haar lijstje had staan, omdat ze er gewoon waren; een leuke samenwerking met collega’s bij voorbeeld, even een praatje pot maken.

Of een ander dingetje dat ze nooit zo belangrijk had gevonden: haar verdiensten. Ze had bedacht dat ze voorlopig wel even met wat minder toe zou kunnen, maar toen ze na een jaar nog steeds aan het interen was, voelde de financiële druk zwaar op haar schouders.

De  focus op passie bracht Lydia niet een meer duurzaam werkplezier. Het bracht haar een soort instant werkgeluk, maar dat bleek niet houdbaar in de praktijk.

Wat gaat er mis als jouw passie de enige leidraad is?

1) Je mist van alles. Als kind wilde je dokter worden, of brandweerman of juf. Want dat waren functies die je kende. Maar ook nu mis je nog van alles en als je alleen naar binnen kijkt, ga je die functies ook niet vinden. Misschien is de functie die jou het beste past er wel één waarvan je nog nooit hebt gehoord.

2) Je benut je assets onvoldoende. Als je alleen kijkt naar wat je nu wilt, ga je helemaal overnieuw beginnen. Vanaf nul. En dat betekent helemaal onderaan de ladder. Terwijl je kansen veel groter zijn als je je ervaring en opgebouwde kennis kunt benutten. De vraag moet zijn: hoe kan ik, gegeven deze behoeften, gebruik maken van mijn kennis en ervaring? In Lydia’s geval bij voorbeeld doordat ze zich specifiek zou richten op de financiële sector (en daar ook haar netwerk zou gebruiken). Of zich meer zou richten op het ondersteunen van ondernemers die in zwaar weer komen.

4) Je gaat teveel uit van succes. Als je wilt, kun je alles, is vaak het credo. Dat is helaas onzin en de feiten bewijzen het. Maar heel weinig mensen kunnen echt hun brood verdienen als artiest. Of als lifecoach. Of als trainer. En je moet er ook het type voor zijn om te dealen met veel tegenwind. Dat vergt veel taaiheid en zelfvertrouwen, maar ook handigheid en flexibiliteit.

5) Je stuurt te sterk tegen. Net zoals je niet de supermarkt in moet gaan als je rammelt van de honger, is het ook niet verstandig om uitsluitend op je gevoel af te gaan als je al langere tijd in een vervelende werksituatie zit. Een omgeving waarin je veel te zwaar onder druk hebt gestaan bij voorbeeld.  En alles wat je dan nog wilt, is rust. Overzicht. Eenvoud. En voordat je het weet, heb je bedacht dat jouw passie een B&B is. Of ga je solliciteren naar banen die ver onder je niveau liggen.

Het spekkoek model

In een markt van grote schaarste aan arbeidskrachten is de nadruk op passie wellicht logisch. De huidige markt vergt vooral handig laveren. Goed nadenken over hoe je als ‘product op de arbeidsmarkt’ de meeste kans hebt om uit het schap gehaald te worden. Als een spekkoek: een laagje reflectie afgewisseld door een laagje toetsing, waarna je weer bijstuurt. Gewoon omdat je erachter komt dat een bepaalde functie in de praktijk helemaal niet zo leuk is. Of dat er geen droog brood mee te verdienen valt.

Dat betekent: naar buiten gaan, onderzoeken, zaaien, je neus stoten en je koers bijstellen. Afwisselend naar binnen en naar buiten kijken.

Noot
Meer informatie over Solliciteren en Recruteren.

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Info Yelloow
schitterend artikel, storende 'reclame' die de tekst deels bedekt - kan dit niet anders opgelost?
Rick Lindhout
Prima realistisch stuk. De peptalk over passie, gedrevenheid, als je iets echt wilt, lukt het etc. worden mede door UWV's in leven gehouden. Toen vanaf 2006, 2007 de sluizen bij bedrijven opengingen, waren er onvoldoende banen beschikbaar om al die mensen weer aan het werk te krijgen. Ergens in Den Haag is destijds wat nu al de list van de eeuw mag heten, verzonnen. Elke moeilijk bemiddelbare werkloze wordt het ondernemerschap aangepraat. Dat was nog eens wat. De UWV's haalden plotseling hun targets en het CBS kon jarenlang veel te lage werkloosheidscijfers schrijven. Een pseudo zelfstandige is immers geen werkloze. Dat het inkomen van de helft van deze slecht beschreven groep onder de ca. €5000,- per jaar ligt, wordt zelden vermeld. Misschien is het goed om dat aan iedereen die zijn 'passie' wil volgen duidelijk te maken. Voordat ze met passie droog brood eten.
Ennuh... lifcoach willen opmerkelijk veel mensen graag worden. Omdat dat geen beschermd beroep is, hebben wij echte coaches daar erg veel last van.
Mirjam Reeuwijk
Ik zou wel meer nuance willen aanbrengen... Het spekkoek model is volgens mij hetzelfde als je passie zoeken en uitvoeren. Ook dan zul aan jezelf moeten werken en steeds bijschaven, naar binnen kijken en naar buiten. Ik denk dat als je alleen het advies krijgt je passie te volgen, de adviseur in kwestie de rest van het verhaal achterwege laat.

Dat zegt meer over de adviseur dan over het advies.

Ik blijf van mening dat het uitzoeken welke taken en verantwoordelijkheden waar jij energie van krijgt (is dat passie?) van groot belang is. En het belangrijkste, deze taken en verantwoordelijkheden zitten over het algemeen niet vast in 1 functie maar zijn toe te passen in vele diverse functie. Zelfs in de baan/functie die je misschien nu hebt en niet meer leuk of uitdagend vindt. Wie zegt dat passie 1 functie is?

Blijf zoeken wat voor jou werkt, welke werkomgeving bij jou past maar vooral wat niet (meer) bij jouw past. En daar komt het spekkoek mdel wel weer om de hoek want dat betekent het steeds verder ontwikkelen van jouw natuurlijk talenten naar Sterke Punten.

Kijk naar wat je van nature makkelijk af gaat, waar jij energie van krijgt en probeer dat verder te ontwikkelen en toe te passen. Dat is volgens mij passie volgen!
Jan Stemerdink
Een inspirerend artikel. Het valt niet mee om een nieuwe weg in te slaan en daarbij je ervaring en opgebouwde kennis te benutten. Van verreweg de meeste functies liggen de eisen net iets te ver buiten je scope. Ik heb mijn functies in de IT tot op heden ervaren als eilanden. Binnen één organisatie doorgroeien lukt niet, mede doordat daarvoor de arbeidsverbanden te kort duren. Men heeft je nodig in het werk dat je doet en niet in iets anders, ook een uitbreiding van je takenpakket ziet men “binnen onze organisatie” niet zitten. Initiatief wordt niet gewaardeerd, hoewel men het tegendeel beweert. Ga je extern solliciteren, dan hoor je vaak dat je specifieke ervaring mist. Of men stelt vast dat je een carrière-move wilt manken, terwijl je zelf vindt dat je slechts een kleine pas vooruit zet. Zo blijf je zitten in een rol die je steeds minder goed bevalt en gaat het eiland steeds meer op een gevangenis lijken. Dan ga je inderdaad sterk tegensturen om daar vanaf te komen. Het alternatief is solliciteren naar een functie die niet te veel afwijkt van je huidige. Dus solliciteren naar een functie waar je even schoon genoeg van hebt. “Ik mis passie voor het vak,” krijg je dan te horen.
Regina van Amson
Ik voel mij geroepen om te reageren op dit artikel.
Op 53-jarige leeftijd besloot ik vanuit een WW-uitkering te starten als zelfstandige. Sinds 17 juli 2006 help ik als levens- loopbaan- en ondernemerscoach anderen te gaan voor hun passie en dat doe ik met veel bevlogenheid en betrokkenheid, is de reactie van cliënten. Ik word er echt blij van als mensen het heft in eigen handen durven te nemen en te gaan voor hun drive. Want iedereen heeft talenten.
Ondertussen bestaat mijn bedrijf ruim negen jaar en ben ik nog steeds met plezier bezig met mijn passie: Mensen in beweging brengen en te helpen om in hun kracht te staan.

Lydia, voorheen kredietadviseur, vond het adviseren van mensen altijd leuk, dus komt ze uit op de functie van Lifecoach, maar liever buiten die commerciële (bank) omgeving. De eerste misverstand was al de keuze van Lifecoach. Er is namelijk een groot verschil tussen een adviseur en een coach. Vervolgens gaf ze aan dat ze liever BUITEN die commerciële (bank)omgeving wilde werken. Wat doet ze? Ze gaat werkervaring opdoen bij haar werkgever, die commerciële (bank)omgeving dus.
Mijn conclusie is dat er onvoldoende is geluisterd naar wat Lydia ECHT wilde (haar passie), wat ze ECHT kon (haar TALENTEN) en wat ze ervoor over had.

Mijn eigen ervaring is dat mensen veel gelukkiger worden als ze hun passie volgen en daar de talenten en lef voor hebben. Wat tevens van belang is te kijken naar de arbeidsmarktrelevantie, de realiteit. Het merendeel van mijn cliënten kiest voor hun passie als ze daar de talenten voor hebben en bereid zijn te investeren.

Mijn zoon (30 jaar), die mij ondersteunt heeft vorig jaar na 12 jaar gebruik te hebben gemaakt van zijn kennis en vaardigheden gekozen voor zijn passie door zich te laten omscholen. Nu werkt hij 32 uur per week als beweegcoach bij een Health Center, verdient minder dan bij mij, moet targets halen, maar is gelukkiger dan ooit. Gelukkig mag ik nog 1 keer per week gebruik maken van zijn kennis en vaardigheden o.a. als trainer.
Een cliënt van mij heeft onlangs een carrièreswitch gemaakt van audiovisueel medewerker naar een opleiding Sociaal Maatschappelijke Dienstverlener. Zijn investering? Een jaar lang nog in de WW en de opleiding zelf bekostigd. Hij loopt nu stage. Zijn dyslexie kon hem niet weerhouden zijn passie te volgen en hij is gelukkiger dan ooit.
Een andere cliënt wilde van haar hoofdpijndossiers als hulpverlener af. Ze is nu vertrouwenspersoon bij een instelling. Een bijzonder drukke baan, maar ook zij is gelukkiger dan ooit. Sterker nog: ze heeft zoveel energie dat ze haar vrijwilligerswerk bij een stg. voor ex- gedetineerden is blijven doen. Dit zijn slechts een aantal ervaringen van dichtbij.

Met uitzondering van de specifieke doelgroep (UWV Ziektevangnet, WIA, Wajong etc) is de harde realiteit dat niet iedereen die luxe positie heeft om naar buiten te gaan, te onderzoeken, zijn neus te stoten en zijn koers bij te stellen. Sommige cliënten hebben te veel interesses en kiezen voor een baan onder het motto “Dit is niet het eindstation”. Ik doe zo werkervaring op en verdien mijn eigen inkomen.

Waar het vooral om draait is de cliënt serieus te nemen, goed te luisteren en binnen de termen van arbeidsmarktrelevantie èn de realiteit blijven. Passie en kijken naar de kwaliteiten voor de gekozen opleiding, functie of zelfstandige is hierbij de rode draad.

Meer over Professionalisering